દેવતાઓની ધરતી ગ્રીસમાં કેમ બંધ થઈ રહી છે સેંકડો શાળાઓ?
ગ્રીસ, જેને દેવતાઓની ધરતી કહેવામાં આવે છે, તે આ દિવસોમાં એક ગંભીર સામાજિક પડકારનો સામનો કરી રહ્યું છે. નવા શૈક્ષણિક સત્રની શરૂઆત પહેલા સરકારે જાહેરાત કરી કે દેશભરમાં લગભગ 750થી વધુ શાળાઓ બંધ કરવામાં આવશે. આ સંખ્યા ગ્રીસના કુલ વિદ્યાલયોના લગભગ પાંચ ટકા છે. આશ્ચર્યની વાત એ છે કે શાળાઓ બંધ થવાનું કારણ કોઈ કુદરતી આફત કે આર્થિક સંકટ નથી, પરંતુ સતત ઘટી રહેલો જન્મદર છે.
વિદ્યાર્થીઓની સંખ્યામાં સતત ઘટાડો
શિક્ષણ મંત્રાલય અનુસાર, પ્રાથમિક શિક્ષણમાં નામાંકન કરનારા વિદ્યાર્થીઓની સંખ્યા છેલ્લા સાત વર્ષમાં 1.11 લાખથી વધુ ઓછી થઈ ગઈ છે. વર્ષ 2018ની સરખામણીમાં આ લગભગ 19 ટકાનો ઘટાડો છે. આ વર્ષે ન્યૂનતમ 15 વિદ્યાર્થીઓની શરત પૂરી ન કરવાને કારણે 14,857 શાળાઓમાંથી 766 શાળાઓને બંધ કરવી પડી. આ સમસ્યા હવે ફક્ત પ્રાથમિક શિક્ષણ સુધી સીમિત નથી રહી, પરંતુ ધીમે-ધીમે માધ્યમિક સ્તરના વિદ્યાલયો પણ પ્રભાવિત થઈ રહ્યા છે.
ક્યારે શરૂ થયો સંકટ?
ગ્રીસમાં વસ્તીમાં ઘટાડો 2010ના દાયકાની શરૂઆતમાં થયો. વર્ષ 2011થી સતત દેશમાં જન્મની સરખામણીમાં મૃત્યુ વધુ રહ્યા છે. 2001 થી 2021 વચ્ચે 20 થી 40 વર્ષની વયજૂથની મહિલાઓની સંખ્યા લગભગ પાંચ લાખ એટલે કે 31 ટકા ઓછી થઈ ગઈ. આ જ વર્ગ પ્રજનન વય સમૂહ માનવામાં આવે છે. આ ઉપરાંત, આર્થિક સંકટ દરમિયાન મોટી સંખ્યામાં ભણેલા ગ્રીક નાગરિકો સારા અવસરોની શોધમાં વિદેશ જતા રહ્યા. જેનાથી દેશમાં સંભવિત માતા-પિતાની સંખ્યા વધુ ઘટી ગઈ.
કેટલી ઓછી થઈ જન્મદર?
અહેવાલ જણાવે છે કે ગ્રીસમાં મહિલાઓ હવે સરેરાશ 32 વર્ષની ઉંમર બાદ જ પહેલું બાળક જન્મે છે. દેશની જન્મદર ઘટીને 1.35 પર પહોંચી ગઈ છે, જે યુરોપમાં સૌથી ઓછી દરોમાંથી એક છે. વર્ષ 2022માં દેશમાં કુલ જન્મ 80,000થી પણ ઓછા નોંધાયા, જ્યારે 2023માં મૃત્યુની સંખ્યા આનાથી લગભગ બમણી રહી. આ જ કારણ છે કે વસ્તીમાં ઘટાડો સીધી અસર શિક્ષણ વ્યવસ્થા અને સામાજિક માળખા પર કરી રહ્યો છે.
ગ્રીસમાં શાળાઓનું બંધ થવું માત્ર શિક્ષણ સાથે જોડાયેલી સમસ્યા નથી, પરંતુ આ સંકેત છે કે દેશ કયા ઊંડા વસ્તી વિષયક સંકટમાંથી પસાર થઈ રહ્યો છે. જો જન્મદરની આ સ્થિતિ બની રહી તો આવનારા વર્ષોમાં ગ્રીસને માત્ર શિક્ષણ જ નહીં, પરંતુ શ્રમબળ અને આર્થિક વિકાસ સાથે જોડાયેલા વધુ મોટા પડકારોનો સામનો કરવો પડશે.
