ભારતમાં GST ઘટાડો: રોજિંદી ચીજો સસ્તી, જ્યારે અમેરિકામાં ટેક અને બાઇકના ભાવ આસમાને
GST 2.0 આજથી (૨૨ સપ્ટેમ્બર) GST 2.0 અમલમાં આવતા ભારતમાં સામાન્ય ગ્રાહકોને મોટી રાહત મળી છે. રોજિંદા વપરાશની વસ્તુઓ, દવાઓ, ટીવી, એસી, કાર અને બાઇક સસ્તી થઈ છે, જ્યારે લક્ઝરી ચીજો પરનો ટેક્સ વધારીને તેને મોંઘી કરવામાં આવી છે. એક તરફ, ભારત સરકારે ફુગાવા સામે ઝઝૂમી રહેલા પરિવારોને રાહત આપવા અને વપરાશને વેગ આપવા માટે આ પગલું લીધું છે, તો બીજી તરફ, યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સમાં ટેરિફ વધારાને કારણે ટેકનોલોજી અને સાયકલ ઉદ્યોગમાં ભાવમાં ભારે વધારો થયો છે.
ભારતમાં GST 2.0: શું સસ્તું થયું અને શું મોંઘું?
સરકારે આવશ્યક ચીજવસ્તુઓ અને સામાન્ય ગ્રાહક માલના ભાવ ઘટાડવા માટે નવું કર માળખું ડિઝાઇન કર્યું છે. તે જ સમયે, તેણે આવક વધારવા અને વપરાશને નિયંત્રિત કરવા માટે વૈભવી અને હાનિકારક વસ્તુઓ પર કરમાં વધારો કર્યો છે.
શૂન્ય (0%) GST:
- ખાદ્ય ઉત્પાદનો: UHT દૂધ, ચીઝ, પિઝા, તમામ પ્રકારની બ્રેડ, તૈયાર રોટલી અને પરાઠા હવે GST-મુક્ત છે.
- શૈક્ષણિક સામગ્રી: પેન્સિલ, નોટબુક, ગ્લોબ, ચાર્ટ્સ અને પ્રેક્ટિસ બુક પર કોઈ ટેક્સ લાગશે નહીં.
- આરોગ્ય ક્ષેત્ર: ૩૩ જીવનરક્ષક દવાઓ, જેમાં ૩ કેન્સરની દવાઓનો સમાવેશ થાય છે, અને વ્યક્તિગત આરોગ્ય અને જીવન વીમા પૉલિસીઓ પરનો GST સંપૂર્ણપણે નાબૂદ કરવામાં આવ્યો છે.
૫% GST:
- રોજિંદા જરૂરિયાતો: વનસ્પતિ તેલ, માખણ, ઘી, ખાંડ, મીઠાઈઓ, પાસ્તા, બિસ્કિટ, ચોકલેટ, રસ, સાબુ, શેમ્પૂ અને ટૂથપેસ્ટ પરનો ટેક્સ ૧૨% થી ઘટાડીને ૫% કરવામાં આવ્યો છે.
- કૃષિ સાધનો: ટ્રેક્ટર, કૃષિ મશીનરી અને સિંચાઈ ઉપકરણો પર પણ ૫% ટેક્સ લાગશે.
૧૮% GST:
- વાહનો: નાની કાર, થ્રી-વ્હીલર, એમ્બ્યુલન્સ, ૩૫૦ સીસીથી ઓછી મોટરસાયકલ અને વાણિજ્યિક વાહનો પરનો ટેક્સ ૨૮% થી ઘટાડીને ૧૮% કરવામાં આવ્યો છે.
- ઇલેક્ટ્રોનિક ઉત્પાદનો: એર કંડિશનર, વોશિંગ મશીન, LED/LCD ટીવી, અને પ્રોજેક્ટર હવે ૧૮% ના ટેક્સ સ્લેબમાં આવશે.
- સેવા ક્ષેત્ર: હોટલ (₹૭,૫૦૦/દિવસથી ઓછી) અને સિનેમા (₹૧૦૦ થી ઓછી ટિકિટ) પર પણ ૧૮% ટેક્સ લાગશે.
મોંઘુ થયું:
- લક્ઝરી વાહનો: ૩૫૦ સીસીથી વધુની મોટરસાયકલો, મોટી SUV અને લક્ઝરી કાર પરનો ટેક્સ ૨૮% થી વધારીને ૪૦% કરવામાં આવ્યો છે.
- મનોરંજન અને સટ્ટાબાજી: કેસિનો, રેસ ક્લબ, જુગાર અને સટ્ટાબાજી પરનો ટેક્સ ૨૮% થી ૪૦% થયો છે.
- હાનિકારક ઉત્પાદનો: સિગાર, સિગારેટ, તમાકુ ઉત્પાદનો અને કાર્બોનેટેડ પીણાં પણ હવે ૪૦% ટેક્સના દાયરામાં આવ્યા છે.
યુએસ ટેરિફ શોકવેવ: ટેક અને સાયકલના ભાવમાં વધારો
ભારતની આ કર રાહતોની વિરુદ્ધ, યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સમાં એપ્રિલ ૨૦૨૫ થી લાગુ કરાયેલી નવી વેપાર નીતિઓ, જેમાં લગભગ તમામ આયાતો પર ૧૦ ટકા સાર્વત્રિક ટેરિફ અને દેશ-વિશિષ્ટ ટેરિફનો સમાવેશ થાય છે, તેના કારણે ભાવમાં ભારે વધારો થયો છે.
ખાસ કરીને, ચીનમાં બનેલી ઇ-બાઇક અને બાઇક પરની સંયુક્ત ડ્યુટી ૧૪૫% સુધી પહોંચી ગઈ છે. તાઇવાન અને વિયેતનામ જેવા દેશોના ઉત્પાદનો પર પણ ટેરિફમાં ૪૩% થી ૪૬% નો વધારો થયો છે.
ગ્રાહકો પર અસર:
- ગેમિંગ કન્સોલની કિંમતમાં ૬૯% નો વધારો થઈ શકે છે.
- મિડ-રેન્જ લેપટોપ ૩૪% મોંઘા થઈ શકે છે.
- ફ્લેગશિપ સ્માર્ટફોનમાં ૩૧% નો વધારો થવાનો અંદાજ છે.
વિશ્લેષકોના મતે, આ વધતા ખર્ચને કારણે સરેરાશ અમેરિકન પરિવારે દર વર્ષે $૨,૨૦૦ વધુ ખર્ચ કરવા પડી શકે છે.
વૈશ્વિક ખાદ્ય ફુગાવો અને ડેરી બજારો
યુએસમાં, ગ્રાહકો સતત ખાદ્ય ફુગાવા સામે ઝઝૂમી રહ્યા છે. યુએસડીએ ઇકોનોમિક રિસર્ચ સર્વિસ (ERS) ના અંદાજ મુજબ, ૨૦૨૫માં એકંદર ખાદ્ય ભાવમાં ૨.૯% નો વધારો થશે. ખાસ કરીને, ઈંડાના ભાવમાં ૨૪.૪% અને બીફ-વાછરડાના માંસમાં ૯.૯% નો વધારો થવાની આગાહી છે.
વૈશ્વિક સ્તરે, કૃષિ બજારોમાં દૂધના ઉત્પાદનમાં વાર્ષિક ૧.૮% ના દરે સ્થિર વૃદ્ધિ થવાનો અંદાજ છે. આ વૃદ્ધિનો અડધાથી વધુ હિસ્સો ભારત અને પાકિસ્તાનમાંથી આવવાની ધારણા છે. જોકે, વૈશ્વિક દૂધની નિકાસમાં ન્યુઝીલેન્ડ, યુરોપિયન યુનિયન અને યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સનો હિસ્સો લગભગ ૭૦% છે.
