ટ્રેક્ટર વેચાણનો વિક્રમ: GST કપાતની મોટી અસર, સપ્ટેમ્બરમાં ટ્રેક્ટરની માંગે બનાવ્યો નવો રેકોર્ડ
GST માં ઘટાડો અને તહેવારોની વધતી માંગને કારણે સપ્ટેમ્બર 2025 માં ટ્રેક્ટરના વેચાણે નવો કીર્તિમાન સ્થાપિત કર્યો છે. મહિન્દ્રા, એસ્કોર્ટ્સ અને સોનાલિકાએ ઐતિહાસિક વેચાણ નોંધાવ્યું, વાર્ષિક વૃદ્ધિ 20% વધી.
નવી દિલ્હી: ભારતનું કૃષિ ક્ષેત્ર સપ્ટેમ્બર 2025 માં ઐતિહાસિક મહિનાનું સાક્ષી બન્યું. ટ્રેક્ટર એન્ડ મિકેનાઇઝેશન એસોસિયેશન (TMA) ના તાજેતરના આંકડા મુજબ, સમગ્ર દેશમાં 1.46 લાખથી વધુ ટ્રેક્ટર વેચાયા છે, જે ઓક્ટોબર 2024 ના 1,44,675 યુનિટ્સના અગાઉના રેકોર્ડ કરતાં પણ વધારે છે. આ મોટા ઉછાળા પાછળનું મુખ્ય કારણ GST માં ઘટાડો અને ફેસ્ટિવ સિઝનમાં વધતી માંગ છે.
ટ્રેક્ટર પર GST કપાતથી ખેડૂતોને રાહત
- ભારત સરકારે 22 સપ્ટેમ્બર 2025 થી ટ્રેક્ટર પર GST ઘટાડવાની જાહેરાત કરી હતી.
- હવે ટ્રેક્ટર પર GST દર 12% થી ઘટાડીને માત્ર 5% કરી દેવામાં આવ્યો છે.
- 1,800 સીસીથી વધુ એન્જિન ક્ષમતાવાળા રોડ ટ્રેક્ટર પરનો ટેક્સ 28% થી ઘટાડીને 18% કરવામાં આવ્યો છે.
- આ નિર્ણય પછી ટ્રેક્ટરની કિંમતોમાં ઘટાડો થયો, જેના કારણે ખેડૂતો માટે ખરીદી કરવી વધુ સરળ બની.
વર્ષ 2025 માં વેચાણમાં 20% નો વધારો
સપ્ટેમ્બર 2025 ના જબરદસ્ત વેચાણે આખા વર્ષના આંકડાઓને નવી ઊંચાઈ પર પહોંચાડ્યા છે.
જાન્યુઆરીથી સપ્ટેમ્બર 2025 દરમિયાન કુલ 7.61 લાખ ટ્રેક્ટર વેચાયા છે, જે ગયા વર્ષની સરખામણીમાં 20% વધુ છે.
માનવામાં આવે છે કે દિવાળીની સિઝનમાં ટ્રેક્ટરની માંગ વધુ વધશે. જો આ ગતિ જળવાઈ રહેશે, તો ભારતનું ટ્રેક્ટર બજાર વાર્ષિક 10 લાખ યુનિટ્સના વેચાણને પાર કરી શકે છે, જે અત્યાર સુધીનો સૌથી મોટો રેકોર્ડ હશે.
આ વર્ષે ચોમાસું સામાન્ય કરતાં સારું રહ્યું, જેનાથી કૃષિ ક્ષેત્રને મોટો ટેકો મળ્યો. સપ્ટેમ્બરના મધ્ય સુધીમાં દેશમાં સરેરાશ વરસાદ 108% રહ્યો, જેના કારણે પાકની ઉપજમાં સુધારો થયો છે.
કંપનીઓની તૈયારી અને બજારની વ્યૂહરચના
દેશની સૌથી મોટી ટ્રેક્ટર નિર્માતા કંપની Mahindra & Mahindra (M&M) એ વધતી માંગને ધ્યાનમાં રાખીને તેના ડીલર નેટવર્ક પર સપ્લાય 50% સુધી વધારી દીધો છે.
કંપનીના ફાર્મ ઇક્વિપમેન્ટ બિઝનેસ હેડ વિજય નાકરાએ જણાવ્યું કે GST દરમાં ઘટાડો અને નવરાત્રિ દરમિયાન વધતી માંગથી વેચાણમાં તેજ ઉછાળો આવ્યો છે. સારા વરસાદ અને ખરીફ સિઝનના સકારાત્મક માહોલે આ માંગને વધુ મજબૂત બનાવી છે.
Escorts Kubota એ સપ્ટેમ્બર 2025 માં પોતાની અત્યાર સુધીની સૌથી મોટી વેચાણ નોંધાવી, જે 49% વધીને 17,800 યુનિટ્સ પર પહોંચી.
Sonalika Tractors એ 27,800 યુનિટ્સ વેચીને લગભગ બમણી વૃદ્ધિ હાંસલ કરી. આ પ્રદર્શન દર્શાવે છે કે ભારતનું ટ્રેક્ટર બજાર માત્ર રિકવરી જ નથી કરી રહ્યું, પરંતુ નવા શિખરો તરફ આગળ વધી રહ્યું છે.
ICRA રિપોર્ટ: આવનારા મહિનાઓમાં વધુ તેજીની અપેક્ષા
રેટિંગ એજન્સી ICRA ના રિપોર્ટમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે ટ્રેક્ટર પર GST ઘટાડીને 5% કરવાથી ગ્રામીણ બજારમાં માંગ વધુ વધશે, ખાસ કરીને ફેસ્ટિવ સિઝન દરમિયાન.
રિપોર્ટ અનુસાર, 1 એપ્રિલ 2026 થી લાગુ થનારા નવા TREM V ઉત્સર્જન ધોરણો (Emission Standards) પહેલા ગ્રાહકો એડવાન્સ ખરીદી કરી શકે છે. તેનાથી આવનારા મહિનાઓમાં ટ્રેક્ટરના વેચાણમાં વધુ તેજી આવવાની અપેક્ષા છે.
