Gujarat Education Model છેલ્લા 8 વર્ષમાં 525 શાળાઓ બંધ, હજારો શાળાઓનું મર્જર યોજનામાં
Gujarat Education Model ગુજરાતના “મોડેલ” શિક્ષણ વ્યવસ્થાના હકીકત ઉપરથી પડદો ઊંચકાયો છે. છેલ્લા 8 વર્ષમાં રાજ્યમાં 525 સરકારી શાળાઓ બંધ કરવામાં આવી છે અને 5912 શાળાઓનું મર્જર કરવાની યોજના પર કામ ચાલી રહ્યું છે. વિધાનસભામાં પૂછાયેલા પ્રશ્નોના જવાબે આ માહિતી સામે આવી છે.
શાળાઓના બંધ થવા પાછળનું કારણ
સરકારનો દાવો છે કે ઓછા વિદ્યાર્થીઓ હોવાને કારણે આ પગલાં લેવા પડ્યા. ઘણા વિસ્તારોમાં એકથી ઓછા વિદ્યાર્થીઓની હાજરીને ધ્યાને લઈ શાળાઓનું વિલય (મર્જર) અથવા બંધ કરવાની કાર્યવાહી થઈ છે.
વિસ્તારવાર શાળાઓના બંધ થવાની વિગતો (માર્ચ 2025 સુધી):
- દ્વારકા – 1
- અરવલ્લી – 7
- અમરેલી – 6
- પોરબંદર – 6
- જૂનાગઢ – 4
- છોટા ઉદેપુર, કચ્છ, રાજકોટ – 3
- ખેડા, જામનગર, નવસારી – 2
- ભાવનગર, ડાંગ, ગીર સોમનાથ, મહેસાણા, પંચમહાલ, સુરત, સુરેન્દ્રનગર – 1
શૈક્ષણિક સુધારાઓની દિશામાં પગલાં:
તદ્દન વિસંગત સ્થિતિ વચ્ચે પણ રાજ્ય સરકારે કેટલાક નવા અભિગમ શરૂ કર્યા છે:
- બેગ વગર શનિવાર યોજના: દર શનિવારે ધોરણ 1 થી 8 ના વિદ્યાર્થીઓ માટે માત્ર રમત, યોગ, સંગીત અને કલા જેવી પ્રવૃત્તિઓ.
- શાળા પ્રવેશોત્સવ: જૂન 2025 માં મુખ્યમંત્રી ભુપેન્દ્ર પટેલે શાળા પ્રવેશોત્સવની શરૂઆત કરી. 2025-26 માટે 25.75 લાખ બાળકોનું લક્ષ્યાંક.
- સ્કૂલ ઓફ એક્સેલન્સ યોજના: 1% ખાનગી શાળાઓને વિશિષ્ટ દરજ્જો આપી શૈક્ષણિક સ્વાયત્તતા આપવા માટેનો પ્રયાસ.
- પોઝિટિવ ટ્રેન્ડ: વડોદરા જિલ્લામાં 7,211 વિદ્યાર્થીઓ ખાનગીમાંથી સરકારી શાળામાં ગયા.
- મોબાઇલ શાળાઓ: કચ્છ, મોરબી, પાટણ અને સુરેન્દ્રનગરમાં 38 સ્કૂલ ઓન વ્હીલ્સ શરૂ.
નિષ્ણાતો શું કહે છે?
શાળાઓના બંધ થવાને શિક્ષણની અસમાનતા અને ગ્રામ્ય વિસ્તારોમાં શિક્ષણપ્રાપ્યતા માટે ખતરો ગણવામાં આવે છે. સરકારનાં સુધારાત્મક પગલાં આ ખામીનો પુરતો ઉપાય છે કે નહીં, તે પ્રશ્ન સામે ઉભો છે.
