શિયાળાની સીઝનમાં રાજ્યમાં બદલાતા હવામાનના પ્રભાવની વિગતવાર આગાહી
રાજ્યમાં શિયાળાની શરૂઆત સાથે જ હવામાનમાં ઝડપી બદલાવ જોવા મળી રહ્યો છે. જાણીતા હવામાન નિષ્ણાત અંબાલાલ પટેલે તાજેતરમાં આગાહી કરી છે કે આ વર્ષે ઠંડીનો પ્રભાવ સામાન્ય કરતાં વધુ રહેશે. ઉત્તર ભાગમાં પશ્ચિમી વિક્ષેપ મજબૂત ન હોવા છતાં એશિયા અને યુરોપ તરફથી ઠંડા પવનો દક્ષિણ તરફ સરકતા ભારત તરફ ઠંડીનું પ્રમાણ વધતું જાય છે. જેટ સ્ટ્રીમમાં ધ્રુવીય પવનો જોડાતા ઉત્તર–પશ્ચિમ પ્રદેશોમાં તાપમાનમાં તેજીથી ઘટાડો થવાની શક્યતા વ્યક્ત થઈ રહી છે.
ડિસેમ્બરથી ઠંડીમાં મોટો વધારો
અંબાલાલ પટેલના અનુસાર, ગુજરાતમાં ડિસેમ્બર મહિનાના પ્રથમ સપ્તાહથી ઠંડીમાં સ્પષ્ટ વધારો થવાની શક્યતા છે. હાલ હવામાનમાં જે બદલાવ નજરે પડે છે તે આગલા દિવસોમાં વધુ ને વધુ સ્પષ્ટ બનશે. નવેમ્બર માસના અંત સુધી એક મધ્યમ સ્તરનો પશ્ચિમી વિક્ષેપ આવવાની શક્યતા છે, જેના કારણે ગુજરાત તેમજ ઉત્તર–પશ્ચિમ ભારતના વિસ્તારોમાં માવઠા જેવી પરિસ્થિતિ ઊભી થઈ શકે છે. આ બદલાવ ખેતી માટે પણ મહત્વનું પરિણામ આપતો સમય બની શકે છે.
ડિસેમ્બર અંત સુધી માવઠાની શક્યતા
નિષ્ણાતની આગાહી અનુસાર, રાજ્યમાં 18 ડિસેમ્બર સુધી એકાદ–બે વખત માવઠું પડી શકે છે. પશ્ચિમી વિક્ષેપ સક્રિય બનતા ભેજમાં વધારો થશે અને પવનની દિશામાં અચાનક ફેરફાર થશે, જેના કારણે હવામાન ભીનું અને ઠંડું થઈ શકે છે. ખેડૂતો માટે આ સમયગાળો વિશેષ ધ્યાન આપવાનો રહેશે, કારણ કે માવઠા પાકની ગુણવત્તા અને ઉત્પાદનમાં અસરકારક બની શકે છે.
22 ડિસેમ્બર પછી કડકડતી ઠંડીનું આગમન
અંબાલાલ પટેલે ચેતવણી આપી છે કે 22 ડિસેમ્બર બાદ રાજ્યમાં કડકડતી ઠંડી અનુભવાશે. ઉત્તર તરફથી આવતાં પવનના કારણે રાત્રિ તાપમાનમાં નોંધપાત્ર ઘટાડો થઈ શકે છે. પવનની દિશા બદલાતા રાજ્યના અનેક જિલ્લાઓમાં ઠંડીનો તેજ પ્રભાવ જોવા મળશે અને સામાન્ય કરતાં રાત્રિનું તાપમાન ખૂબ ઓછું રહી શકે છે.
ડિસેમ્બર અંત અને જાન્યુઆરીમાં હાડ થીજાવતી ઠંડી
તેમની આગાહી મુજબ 27 ડિસેમ્બર આસપાસ અને ત્યારબાદ 11 જાન્યુઆરીએ રાજ્યમાં હાડ થીજાવતી ઠંડીની લહેર ફુંકાઈ શકે છે. આ બંને અવધિ દરમિયાન રાત્રિ તાપમાન સામાન્ય કરતાં ઘણું નીચે જશે અને લોકો કડકડતી ઠંડીનો અનુભવ કરશે. રાજ્યના મોટાભાગના વિસ્તારોમાં ઠંડીનો તીવ્ર પ્રભાવ રહેવાની શક્યતા છે.
બંગાળ ઉપસાગર અને અરબસાગરમાં સિસ્ટમો સક્રિય બનવાની શક્યતા
હવામાન નિષ્ણાતે વધુમાં જણાવ્યું કે 26 નવેમ્બરથી ડિસેમ્બરનાં શરૂઆતનાં દિવસો સુધી બંગાળ ઉપસાગરમાં વાવાઝોડા જેવી સ્થિતિ ઉત્પન્ન થઈ શકે છે. આ સિસ્ટમ સીધી ગુજરાત તરફ નહીં આવે, પરંતુ દેશભરના હવામાન પર તેનો પ્રભાવ દેખાઈ શકે છે. 19 નવેમ્બર આસપાસ અરબસાગરમાં હવાનો નબળો દબાણવાળો પ્રભાવ ઉભો થવાની શક્યતા છે, જેના કારણે પવનની દિશા અને હવામાનમાં નાના મોટા ફેરફારો દેખાશે.
હિમાલયમાં બરફવર્ષા ઓછી રહે તો પાણીની તંગી શક્ય
શિયાળાની ઋતુમાં જો હિમાલય ક્ષેત્રમાં નબળા પશ્ચિમી વિક્ષેપો આવે અને પૂરતી બરફવર્ષા ન થાય, તો તેનું અસરકારક પરિણામ ઉનાળામાં નદીપ્રવાહ પર જોવા મળશે. અંબાલાલ પટેલના જણાવ્યા મુજબ, જો ‘હિમ–અસાદિત’ વર્ષ બને, એટલે કે બરફની પૂરતા સ્તર રચાય નહીં, તો ઉનાળામાં નદીઓમાં પાણીનો પ્રવાહ ઘટી પાણીની અછત જેવી પરિસ્થિતિ ઊભી થઈ શકે છે. હવામાનની આ ચિંતા રાજ્ય માટે મહત્વપૂર્ણ માનવામાં આવી રહી છે.
