Ahmedabad first Rath Yatra history: જમાલપુર જગન્નાથ મંદિરનો ઇતિહાસ અને પરંપરા
Ahmedabad first Rath Yatra history: આજે સમગ્ર ગુજરાતમાં તેમજ વિશ્વના અનેક ખૂણાઓમાં ભગવાન જગન્નાથજીની રથયાત્રાનું ભવ્ય આયોજન થયું છે. અમદાવાદ શહેરમાં પરંપરાગત 148મી રથયાત્રા જગન્નાથ મંદિરથી ધામધૂમથી નીકળી છે. ભક્તો “જય રણછોડ માખણચોર”ના જયઘોષ સાથે ભગવાન જગન્નાથ, ભાઈ બલરામ અને બહેન સુભદ્રાની નગરચર્યાનો આનંદ માણી રહ્યા છે.
પહેલી રથયાત્રા ક્યારે નીકળી હતી?
અમદાવાદમાં રથયાત્રાની શરૂઆત અઢળક વર્ષો પહેલાં થઇ હતી. પણ એક ખાસ પ્રસંગ યાદગાર બની રહ્યો — જ્યારે રથયાત્રા સમયે સરજૂપ્રસાદ નામના હાથીએ અવિસ્મરણીય ઘટના સર્જી હતી.
જ્યારે હાથીએ પોલીસ વાનને ઊંચકી ફેંકી દીધી!
એક વખત, રથયાત્રા દરમિયાન જગન્નાથ મંદિર પાસે એક હાથી “સરજૂપ્રસાદ” રથયાત્રાના પ્રસ્થાન સમયે આવતાં પોલીસ વાનને પોતાની સૂંઢથી ધક્કો મારીને ફેંકી દે છે. તે સમય પોલીસ અને લોકોએ આ ઘટનાને ભગવાનનું સંકેત માન્યું કે ભગવાન નગરચર્યાએ જવા ઈચ્છે છે. આ ઘટનાથી શ્રદ્ધાળુઓમાં ઉમંગ અને ભક્તિનો ધોધ વહેવા લાગ્યો હતો.
કોમી તંગદીલી વચ્ચે પણ અટકી નહિ રથયાત્રા
1946: જ્યારે દેશભરમાં કોમી તણાવ હતો, ત્યારે પણ ભક્તોએ પરંપરા જાળવી.
1985: ગુજરાતમાં થયેલા તોફાનો દરમિયાન પણ રથયાત્રાની તૈયારીઓ અટકી ન હતી. ભક્તોના ઉત્સાહ સામે સરકાર પણ નમ્યું.
સુરક્ષાના ઘેરા બંદોબસ્ત વચ્ચે ભક્તિ યાત્રા
1993: ભયજનક સ્થિતિને ધ્યાને લઈ રથયાત્રામાં બૂલેટપ્રૂફ કાચ લગાવવામાં આવ્યા હતા. લઘુમતી વિસ્તારોમાં રથના પ્રવેશને કારણે તંગદીલી ફાટી નીકળી હતી. આ તોફાનોને નાથવા માટે નીતિગત ઢંગે કામ કરવાના અવાજ પણ ઉઠ્યા હતા.
એ વખતે કેટલાક અધિકારીઓએ ખુલ્લેઆમ કહ્યું કે રાજકીય દખલશાહી અટકે તો હાલત કાબૂમાં આવી શકે.
2025માં શાંતિપૂર્ણ અને ભવ્ય રથયાત્રા
આ વર્ષે પણ પોલીસ તંત્રએ ચુસ્ત વ્યવસ્થા ઉભી કરી છે જેથી શ્રદ્ધાળુઓ આરામથી દર્શન અને યાત્રામાં ભાગ લઈ શકે. રથયાત્રા માત્ર એક ધાર્મિક અનુષ્ઠાન નહીં પરંતુ સમાજની સહિષ્ણુતા, પરંપરા અને ભક્તિની ઝલક છે.
અમદાવાદની રથયાત્રા માત્ર ધાર્મિક ઘટના નથી, એ શહેરના ઇતિહાસ, લોકોના સંઘર્ષ અને અઢળક ભક્તિની અનુભૂતિ છે. રથયાત્રાનું દરેક વર્ષ એક નવી ઘટના, એક નવી સંભાવના લઈને આવે છે — અને આજે આપણે 148મી યાત્રામાં એ ભવ્ય પરંપરાનો ઉત્સવ ઉજવી રહ્યા છીએ.
