Ahmedabad Plane Crash: સરકાર અને એજન્સીઓ શું કામગીરી કરી રહી છે?
Ahmedabad Plane Crash: અમદાવાદ વિમાન દુર્ઘટના બાદ તબીબી ટીમો દ્વારા ડીએનએ ચકાસણીની કામગીરી ઝડપથી આગળ વધી રહી છે. પણ પછી પણ કેટલાક સવાલ લોકોના મનમાં ઊભા થયા છે – ઓળખમાં મોડું કેમ? શું સરકાર હાથ પર હાથ ધરીને બેસી છે? અને DNA ટેસ્ટિંગમાં ખરેખર કેટલો સમય લાગે છે? ચાલો, જાણી લઈએ સમગ્ર પ્રક્રિયાના તથ્યપૂર્ણ જવાબો.
હવે ઓળખ ડીએનએ પર નિર્ભર
અમદાવાદ વિમાન દુર્ઘટનામાં લગભગ 260થી વધુ લોકોના મોત થયા છે. અનેક મૃતદેહો આટલા હદે બળી ગયા છે કે ચહેરાથી ઓળખવું શક્ય નથી. આવા સંજોગોમાં ડીએનએ ટેસ્ટિંગ એ એકમાત્ર સાચી પદ્ધતિ છે. FSLC (Forensic Science Laboratory) ગુજરાતના ડિરેક્ટર એચ.પી. સંઘવી જણાવે છે કે, “શરીરના આંતરિક તંતુઓ પણ બળીને ખાખ થયા છે, એટલે યોગ્ય ડીએનએ નમૂનો મેળવવો ખૂબ જ મુશ્કેલ બની જાય છે.”
ડીએનએ પરીક્ષણ કેવી રીતે થાય છે?
મૃતદેહમાંથી નમૂનો લેવો:
તબીબી ટીમો દાઝેલા મૃતદેહમાંથી હાડકાં, દાંત અથવા ટીસાં જેવી જગ્યા પરથી નમૂના લે છે.
પરિવારજનો પાસેથી પણ નમૂનો લેવાય છે:
પિતા, માતા, સંતાન કે ભાઈ/બહેનમાંથી પણ બ્લડ કે સેલ સેમ્પલ લઈ મૅચિંગ માટે તૈયાર કરવામાં આવે છે.
FSLC લેબમાં ટેસ્ટિંગ:
અમદાવાદ સ્થિત રાજ્યની ફોરેન્સિક લેબમાં 36 જેટલી ડૉક્ટર અને નિષ્ણાતોની ટીમ 24×7 કામ કરી રહી છે. દરેક નમૂનાને ટેસ્ટ કરવા માટે 36થી 48 કલાક જેટલો સમય લાગે છે.
પ્રોફાઇલ મૅચિંગ:
મળેલા ડેટાનું પરિવારજનના નમૂનાઓ સાથે મેળ બેસાડીને ઓળખ થાય છે. હાલ સરકારના જણાવ્યા મુજબ અનેક નમૂનાઓનું મૅચિંગ શરૂ થઈ ગયું છે અને ઘણા મૃતદેહોની ઓળખ થઇ ચૂકી છે.
મોડું કેમ થાય છે?
બેચ ટેસ્ટિંગ પદ્ધતિ:
નમૂનાઓને જુથમાં લઈને એકસાથે પરીક્ષણ કરાય છે, એટલે વ્યક્તિગત પરીક્ષણ કરતાં સમય વધારે લાગે છે.
ડેમેજ્ડ નમૂનાઓનું ફરી પરીક્ષણ:
જો નમૂનો પૂરતો ન હોય તો ફરીથી નવો નમૂનો લેવાનો થાય છે – જે પીડિતના પરિવારજનથી કે અન્ય દેહાંશમાંથી લેવામાં આવે છે.
તંત્ર શું કરી રહ્યું છે?
ગુજરાત FSLCની ટીમે કાર્યરત છે અને રાત-દિવસ લેબમાં કાર્ય ચાલી રહ્યું છે.
રાષ્ટ્રીય ફોરેન્સિક સાયન્સ લેબ (NFSL) સાથે મળીને ડેટાની પ્રોસેસિંગ ઝડપથી થાય એ માટે સંકલિત પ્રયાસો થઈ રહ્યા છે.
સત્તાવાર પુષ્ટિ થયા બાદ મૃતદેહો સોંપવાની કામગીરી શરૂ થઈ ગઈ છે – અત્યાર સુધીમાં 32થી વધુ DNA નમૂનાઓ મૅચ થઈ ગયા છે અને 14થી વધુ મૃતદેહો તેમના પરિવારને સોંપાઈ ચુક્યા છે.
ડીએનએ ચકાસણી કોઈ સામાન્ય કાગળ પર સાઇન કરવાનું કાર્ય નથી. તે વૈજ્ઞાનિક, તકનીકી અને સમયલેનાર પ્રક્રિયા છે, જેમાં થોડી ધીરજ જરૂરી છે. તંત્ર સતત કાર્યરત છે અને તમામ પ્રયત્નો ચાલી રહ્યાં છે કે દરેક મૃતકની ઓળખ વહેલી તકે કરવામાં આવે – જેથી પરિવારજનોને સાચી શાંતિ મળી શકે.
