Gujarat ગુજરાત વહીવટી સુધારા આયોગ (GARC) ની ભલામણોનો બીજો અહેવાલ મુખ્યમંત્રી ભૂપેન્દ્ર પટેલને સુપરત કરવામાં આવ્યો
સરકાર તમારા દ્વારે’ ના વિઝન તરફ ડિજિટલ ટેકનોલોજીનો ઉપયોગ કરીને GARC 10 નાગરિક-કેન્દ્રિત ભલામણો કરે છે
કમિશનનો બીજો અહેવાલ જાહેર સેવાઓની સરળ ઉપલબ્ધતા માટે ટેકનોલોજીના ઉપયોગ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે છે.
Gujarat GARC ના બીજા અહેવાલમાં રાજ્ય સરકારને કરવામાં આવેલી ભલામણો:
• સરકારી વેબસાઇટ્સને વપરાશકર્તા મૈત્રીપૂર્ણ બનાવવી જોઈએ
• શૈક્ષણિક સંસ્થાઓ સિવાયની તમામ સરકારી કચેરીઓ માટે સવારે ૯:૩૦ થી સાંજે ૫:૧૦ વાગ્યા સુધી કામકાજનો સમય નક્કી કરવાની ભલામણ.
• નાગરિક ચાર્ટરને વધુ અસરકારક બનાવવાની જરૂર છે.
• બધી સરકારી સેવાઓ માટે સિંગલ સાઇન-ઓન, એક જ જગ્યાએથી કોઈપણ સરકારી સેવા અથવા યોજનાનો લાભ મેળવો.
• QR કોડ જેવી ટેકનોલોજીનો ઉપયોગ કરીને સરકારી પ્રમાણપત્રોની ચકાસણી કરવાની વ્યવસ્થા કરવી જોઈએ.
• સોશિયલ મીડિયાનો ઉપયોગ વધુ અસરકારક રીતે થવો જોઈએ
મુખ્યમંત્રી ભૂપેન્દ્ર પટેલે ગુજરાત વહીવટી સુધારા આયોગ (GARC) ની રચના કરી છે જેથી રાજ્ય શાસનના વહીવટી માળખા અને કામગીરીમાં જરૂરી ફેરફારો કરી શકાય, જેનો ઉદ્દેશ્ય ‘વિકસિત ગુજરાત@2047’ ના રોડમેપ દ્વારા ગુજરાતને આગળ વધારવાનો છે જેથી પ્રધાનમંત્રીના ‘વિકસિત ભારત@2047’ ના વિઝનને સાકાર કરી શકાય.
ગુજરાત વહીવટી સુધારા પંચની રચનાની જાહેરાતના એક મહિનાની અંદર, પંચે રાજ્ય સરકારને ભલામણોનો પહેલો અહેવાલ સુપરત કર્યો. GARC ના અધ્યક્ષ ડૉ. હસમુખ અઢિયાના માર્ગદર્શન હેઠળ આ પરંપરાને આગળ ધપાવતા, કમિશનના અધ્યક્ષ ડૉ. હસમુખ અઢિયાએ કમિશનની રચનાના બીજા મહિનામાં મુખ્યમંત્રી
ભૂપેન્દ્ર પટેલને લગભગ 10 ભલામણો સાથેનો બીજો અહેવાલ સુપરત કર્યો છે.
મુખ્યમંત્રી ભૂપેન્દ્ર પટેલને સુપરત કરાયેલ GARC ભલામણોના આ બીજા અહેવાલમાં ‘સરકાર તમારા દ્વારે’ એટલે કે ‘સરકાર આપકે દ્વાર’ ના સૂત્રને ધ્યાનમાં રાખીને 10 નાગરિક-કેન્દ્રિત ભલામણો શામેલ છે, જે મુખ્યત્વે ડિજિટલ ટેકનોલોજીના ઉપયોગ દ્વારા કરવામાં આવી છે.
મુખ્યમંત્રી ભૂપેન્દ્ર પટેલને સુપરત કરાયેલ GARC ની ભલામણોના આ બીજા અહેવાલમાં આવરી લેવામાં આવેલા વિષયો મુખ્યત્વે નીચે મુજબ છે:
(૧) નાગરિકને સુખદ અનુભવ મળે તે માટે વપરાશકર્તા-મૈત્રીપૂર્ણ સરકારી વેબસાઇટ્સ બનાવો:
સરકારી વેબસાઇટ્સ અને એપ્લિકેશન્સની ગુણવત્તા, સુલભતા અને સુરક્ષા સુનિશ્ચિત કરવા માટે, GARC એ ઓગસ્ટ-2025 સુધીમાં તમામ સરકારી વેબસાઇટ્સનું મૂલ્યાંકન કરવા અને ભારતીય સરકારી વેબસાઇટ્સ અને એપ્લિકેશન્સ (GIGW 3.0) માટેની માર્ગદર્શિકાનું પાલન કરવા જણાવ્યું છે.
(૨) નાગરિક ચાર્ટરને અસરકારક બનાવો:
“સિટિઝન ફર્સ્ટ” અભિગમ સાથે, તમામ નાગરિક સેવા વિતરણ વિભાગો માટે નાગરિક ચાર્ટર પર બનેલી એક મજબૂત સિસ્ટમ વિકસાવવામાં આવશે જેમાં સેવાઓ અને તે સેવાઓ પૂરી પાડવા માટેની સમયમર્યાદા, ફરિયાદ નિવારણ પ્રણાલીઓ અને જવાબદારી પદ્ધતિઓ વિશે સંપૂર્ણ વિગતો હશે.
(૩) સરકારી સેવા વિતરણ પોર્ટલને નાગરિક મૈત્રીપૂર્ણ બનાવવું:
બધી સરકારી સેવાઓ માટે એક જ સાઇન-ઓન બનાવવાની ભલામણ કરવામાં આવે છે, જેથી નાગરિકો કાર્યક્ષમ આંતર-કાર્યક્ષમતા સુનિશ્ચિત કરતી વખતે એક જ જગ્યાએથી કોઈપણ સરકારી યોજના અથવા કાર્યક્રમનો લાભ મેળવી શકે. વધુમાં, નાગરિકોને વિવિધ લાભો મેળવવા માટે સમાન વસ્તી વિષયક અને ઓળખ માહિતી અલગથી દાખલ કરવાની ઝંઝટમાંથી મુક્તિ મળશે.
(૪) ટેકનોલોજી દ્વારા સરકારી પ્રમાણપત્રોની ચકાસણી માટે વ્યવસ્થા કરવી જોઈએ:
સરકારના પારદર્શિતા અને જવાબદારીના વિઝનને ધ્યાનમાં રાખીને, સરકાર દ્વારા જારી કરાયેલા સત્તાવાર પ્રમાણપત્રો, લાઇસન્સ, મંજૂરીઓ અને અન્ય દસ્તાવેજોની અધિકૃતતા ચકાસવા માટે સરકાર દ્વારા એક ટેક-સક્ષમ QR-આધારિત સિસ્ટમ વિકસાવવામાં આવશે.
(૫) ફરિયાદ નિવારણ પ્લેટફોર્મને સંકલિત, નાગરિક-કેન્દ્રિત અને વ્યાપક બનાવવું:
સરકાર હાલના ‘સ્વાગત’ પ્લેટફોર્મને વધુ વ્યાપક બનાવીને વિવિધ ફરિયાદ નિવારણ પ્રણાલીઓને એકીકૃત કરશે. આ સંકલિત પ્લેટફોર્મ નાગરિકોને તેમની ફરિયાદો નોંધાવવા માટે બહુવિધ ચેનલો પ્રદાન કરશે. જેમ કે ઈ-મેલ, વોટ્સએપ, ફોન કોલ્સ અને ઓનલાઈન પોર્ટલ વગેરે.
(6) અસરકારક જ્ઞાન વ્યવસ્થાપન દ્વારા સંસ્થાકીય જ્ઞાનને મજબૂત બનાવવું:
સરકાર એક ‘નોલેજ ટ્રાન્સફર પ્રોટોકોલ’ વિકસાવશે, જેમાં તમામ કર્મચારીઓ (પછી ભલે તેઓ ટ્રાન્સફર થઈ રહ્યા હોય કે નિવૃત્ત થઈ રહ્યા હોય) એ સંસ્થાકીય જ્ઞાનને વધુ મજબૂત બનાવવા માટે આવનારા કર્મચારીને ‘નોલેજ ટ્રાન્સફર’ દસ્તાવેજ સોંપવાનો રહેશે. આ ઉપરાંત, સરકારી વિભાગો અને કચેરીઓએ નાગરિકોને સરકારની કામગીરી સમજવામાં મદદ કરવા માટે તેમની કચેરી દ્વારા કરવામાં આવતા કાર્યોના સંદર્ભમાં ‘તમારા વિભાગને જાણો’ થીમ પર મલ્ટીમીડિયા સામગ્રી વિકસાવવી જરૂરી છે.
(૭) સરકારી વાહનો માટે વાહન નિકાલ પ્રોટોકોલ:
સરકાર વિવિધ સરકારી વિભાગો દ્વારા ઉપયોગમાં લેવાતા જૂના વાહનોના નિકાલ માટે વાહન નિકાલ પ્રોટોકોલ બનાવશે. ઉપરાંત, બિનઉપયોગી વાહનોના નિકાલ માટે હાલની વ્યવસ્થાને વધુ સરળ બનાવવાની ભલામણ કરવામાં આવી છે.
(૮) બધી જાહેર કચેરીઓ માટે ન વપરાયેલ ફર્નિચરના નિકાલ માટેનો પ્રોટોકોલ:
રિપોર્ટમાં એવું પણ સૂચન કરવામાં આવ્યું છે કે સરકાર આગામી છ મહિનાની અંદર તમામ જાહેર કચેરીઓમાં ફર્નિચરના નિકાલનો પ્રોટોકોલ વિકસાવશે, જે મુજબ બિનઉપયોગી ફર્નિચરનો નિકાલ કરવામાં આવશે.
(૯) શૈક્ષણિક સંસ્થાઓ સિવાયની અન્ય કચેરીઓ માટે
કાર્યાલયનો સમય સવારે ૯:૩૦ થી સાંજે ૫:૧૦ વાગ્યા સુધી નક્કી કરવો જોઈએ જેથી કાર્યકારી દિવસનું અસરકારક સંચાલન સુનિશ્ચિત થાય.
ઉત્પાદકતા આના દ્વારા વધારી શકાય છે:
આ અહેવાલમાં, કાર્યક્ષમતા વધારવા અને કાર્ય-જીવન સંતુલનના મુદ્દાને ધ્યાનમાં રાખીને, સરકારની પ્રાદેશિક કચેરીઓ સહિત તમામ સરકારી કચેરીઓ/સંસ્થાઓના સત્તાવાર કાર્યકાળના સમય સવારે 9:30 થી સાંજે 5:10 વાગ્યા સુધી રાખવાની ભલામણ કરવામાં આવી છે.
(૧૦) સરકાર દ્વારા સોશિયલ મીડિયાનો અસરકારક ઉપયોગ
સરકાર તેના સત્તાવાર સોશિયલ મીડિયા એકાઉન્ટ્સ દ્વારા સરકારની રોજિંદી પ્રવૃત્તિઓ અને સ્થાનિક સ્તરે વિવિધ યોજનાઓ, સફળતાની વાર્તાઓ સંબંધિત ઇન્ફોગ્રાફિક્સ, સમજૂતીત્મક-સમજૂતીત્મક વિડિઓઝ વગેરે દ્વારા જનતા સુધી સરળતાથી પહોંચવા માટે પગલાં લેશે. આ માટે, સરકાર એક સોશિયલ મીડિયા હેન્ડલિંગ માર્ગદર્શિકા બનાવશે અને સોશિયલ મીડિયા આઉટરીચ વધારવા માટે દરેક વિભાગ અને તેની સંબંધિત ક્ષેત્રીય કચેરીઓમાં પાયાના સ્તરે એક ચોક્કસ ટાસ્ક ફોર્સ સ્થાપવાની પણ ભલામણ કરી છે.
મુખ્યમંત્રી ભૂપેન્દ્ર પટેલને GARC દ્વારા સુપરત કરાયેલ આ બીજો અહેવાલ એવા સુધારાઓ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે છે જે નાગરિકો માટે જાહેર સેવાઓની ઉપલબ્ધતાને સરળ બનાવે છે.
બધી સરકારી યોજનાઓનો ઉપયોગ કરવા માટે એક જ સાઇન-ઓન રાખવાની મુખ્ય ભલામણ ‘તમારા નાગરિકને જાણો’ ના વિચારને પ્રોત્સાહન આપે છે, સાથે સાથે નાગરિકોને દર વખતે એક જ માહિતી દાખલ ન કરવી પડે તે સુનિશ્ચિત કરવાનો પ્રયાસ પણ કરે છે. આ અભિગમ ડિજિટલ માધ્યમ દ્વારા વિવિધ યોજનાઓ અને સેવાઓને ઍક્સેસ કરવામાં સરળ અનુભવ બનાવવાનો પણ એક પ્રયાસ છે.
કમિશનના અધ્યક્ષ ડૉ. હસમુખ અઢિયાએ GARC ની ભલામણોનો બીજો અહેવાલ મુખ્યમંત્રી ભૂપેન્દ્ર પટેલને સોંપ્યો, જેમાં આ બધા મુદ્દાઓને આવરી લેવામાં આવ્યા છે. આ પ્રસંગે કમિશનના સભ્ય મુખ્ય સચિવ પંકજ જોશી અને સભ્ય સચિવ હરિત શુક્લા પણ હાજર રહ્યા હતા.
GARCના ચેરમેન ડૉ. હસમુખ અઢિયાએ માહિતી આપી હતી કે GARCએ તેના પ્રથમ અહેવાલમાં રાજ્ય સરકારના વિવિધ વિભાગોના કર્મયોગીઓ અને સામાન્ય જનતા પાસેથી વહીવટી સુધારા અંગે સૂચનો મંગાવવાની ભલામણ કરી હતી, કમિશનને અત્યાર સુધીમાં 2150 થી વધુ ભલામણો અને પ્રતિસાદ પ્રાપ્ત થયા છે.
આ ભલામણ અહેવાલ GARC વેબસાઇટ https://garcguj.in/resources પર અપલોડ કરવામાં આવ્યો છે.
