World Health Day 2025: “સ્વસ્થ શરૂઆત, આશાસ્પદ ભવિષ્ય” થીમ પર ગુજરાત માતૃત્વ અને બાળ સ્વાસ્થ્યમાં રાષ્ટ્રીય અગ્રણી બન્યું
World Health Day 2025 ની થીમ “સ્વસ્થ શરૂઆત, આશાસ્પદ ભવિષ્ય” પર કેન્દ્રિત છે, જેમાં રાજ્યની માતૃત્વ અને બાળ સ્વાસ્થ્ય સેવાઓનું મહત્વ પ્રગટ કરવામાં આવ્યું છે. ગુજરાત રાજ્ય આજે માતૃત્વ અને બાળ સ્વાસ્થ્ય ક્ષેત્રમાં નેશનલ એગ્રાંડી શ્રેષ્ઠતા માટે એક અગ્રણી રાજ્ય બન્યું છે. મુખ્યમંત્રી ભૂપેન્દ્ર પટેલના નેતૃત્વમાં ગુજરાત સરકારે આ દિશામાં અનેક મહત્વપૂર્ણ પહેલો અને સુધારાઓ અમલમાં લાવ્યા છે, જેના પરિણામે રાજ્ય એક પ્રેરણાદાયક મોડલ તરીકે ઊભું થયું છે.
માતૃત્વ અને બાળ સ્વાસ્થ્યમાં નોંધપાત્ર સુધારો
- માતાનું મૃત્યુ દર (MMR):
- ગુજરાતમાં માતાનું મૃત્યુ દર 50% સુધી ઘટ્યું છે, જે 2011-13 ના 112 થી 2020 માં 57 પર પહોંચી ગયું છે.
- રાજ્યમાં દર વર્ષે 14 લાખથી વધુ સગર્ભા સ્ત્રીઓને આરોગ્ય સેવાઓ પૂરી પાડવામાં આવે છે.
- શિશુનું મૃત્યુ દર (IMR):
- IMR માં 57.40% નો નોંધપાત્ર ઘટાડો જોવા મળ્યો છે, જે 2005 માં 54 થી 2020 માં 23 પર થયો છે.
- હોમ-બેઝ્ડ ન્યુબોર્ન કેર (HBNC) અને હોમ-બેઝ્ડ યંગ ચાઈલ્ડ કેર (HBYC) જેવી પહેલો આ સફળતા પાછળની મોટો કારણ છે.
- સંસ્થાકીય ડિલિવરી દર:
- ગુજરાતે ૯૯.૯૭% સંસ્થાકીય ડિલિવરી દર હાંસલ કર્યો છે, જે રાષ્ટ્રીય સ્તરે એક ઉદાહરણ બન્યું છે.
- 121 ફર્સ્ટ રેફરલ યુનિટ (FRU), 153 બ્લડ સ્ટોરેજ યુનિટ, અને 20 મેટરનલ ICUની સ્થાપનાથી માતા અને બાળ આરોગ્ય સેવાઓને મજબૂત બનાવવામાં સફળતા મળી છે.
ગુજરાતને મળેલ પુરસ્કાર
- બાળ સ્વાસ્થ્યમાં શ્રેષ્ઠતા માટે ગુજરાતને 2 ગોલ્ડ SKOCH એવોર્ડ પ્રદાન કરવામાં આવ્યા છે. આ એવોર્ડો 2025 માં દિલ્લી ખાતે આયોજિત SKOCH 100 સમિટમાં આપવામાં આવ્યા હતા.
SH-RBSK અને “બ્રેકિંગ ધ સાયલન્સ” ઝુંબેશ
- SH-RBSK (શાળા આરોગ્ય – રાષ્ટ્રીય બાળ સ્વાસ્થ્ય કાર્યક્રમ) હેઠળ, 992 મોબાઈલ આરોગ્ય ટીમો દ્વારા 1.61 કરોડથી વધુ બાળકોની તપાસ કરવામાં આવી છે.
- “બ્રેકિંગ ધ સાયલન્સ” ઝુંબેશ અંતર્ગત 3,260 બાળકોની શ્રવણશક્તિ પુનઃસ્થાપિત કરવામાં આવી છે. આ ઝુંબેશ દ્વારા કોક્લિયર ઇમ્પ્લાન્ટ સર્જરી આપવામાં આવી છે.
ડિજિટલ હેલ્થ કાર્ડ – ગુજરાતની નવી દિશા
- ગુજરાત એ દેશનું પ્રથમ રાજ્ય બનીને શાળા વિદ્યાર્થીઓને ડિજિટલ હેલ્થ કાર્ડ જારી કર્યા છે.
- અત્યાર સુધી 1.15 કરોડ ડિજિટલ હેલ્થ કાર્ડ જારી કર્યા છે, જે વિદ્યાર્થીઓની આરોગ્ય સેવાઓ અને તપાસના રેકોર્ડને સુરક્ષિત રીતે સંગ્રહિત કરે છે.
નવજાત અને બાળકો માટે આરોગ્ય સેવાઓ
- ગુજરાતમાં 2019 થી 2023 દરમિયાન નવજાત શિશુઓના આરોગ્ય, જન્મજાત વિકૃતિઓની ઓળખ, અને વિશિષ્ટ સારવારના ક્ષેત્રે ગુજરાતએ રાષ્ટ્રીય સ્તરે પ્રથમ ક્રમ હાંસલ કર્યો છે.
ગુજરાત માટે પ્રેરણા
આ તમામ પ્રયાસો ગુજરાતને માતૃત્વ અને બાળ આરોગ્ય ક્ષેત્રે રાષ્ટ્રીય અગ્રણી તરીકે ઉભું કરે છે. “સ્વસ્થ આશાસ્પદ ભવિષ્ય” થીમ પર કેન્દ્રિત આ સિદ્ધિઓ એ દરેક માતા અને બાળક માટે ગુણવત્તાયુક્ત આરોગ્યસંભાળ સુનિશ્ચિત કરવાની ગુજરાત સરકારની જાહેર જરૂરિયાતને પુરી પાડે છે.
