નવા શાસન હેઠળ સીરિયાનો ગુપ્ત પરમાણુ કાર્યક્રમ જાહેર, IAEA ની મદદથી શાંતિપૂર્ણ ઉપયોગ તરફ પહેલ
તાજેતરમાં, સંયુક્ત રાષ્ટ્રની પરમાણુ નિરીક્ષણ એજન્સી, આંતરરાષ્ટ્રીય અણુ ઉર્જા એજન્સી (IAEA) એ સીરિયાના ગુપ્ત પરમાણુ કાર્યક્રમ વિશે એક મોટો ખુલાસો કર્યો છે. IAEAના નિરીક્ષકોને પૂર્વ દેર એઝ-ઝોર પ્રાંતમાં એક ગુપ્ત સ્થળેથી યુરેનિયમના કણ મળી આવ્યા છે. આ સ્થળ અગાઉના રાષ્ટ્રપતિ બશર અલ-અસદની સરકારના ગુપ્ત પરમાણુ કાર્યક્રમ સાથે જોડાયેલ હોવાનું માનવામાં આવે છે.
IAEA નો ખુલાસો અને સીરિયાનો ગુપ્ત ઇતિહાસ
IAEA ના અહેવાલ મુજબ, સીરિયાએ ઉત્તર કોરિયાની મદદથી આ સ્થળે એક અઘોષિત પરમાણુ રિએક્ટર બનાવ્યું હતું. આ રિએક્ટરને 2007માં ઇઝરાયેલના હવાઈ હુમલામાં નષ્ટ કરી દેવામાં આવ્યું હતું. ત્યારબાદ સીરિયાએ આ જગ્યાને સંપૂર્ણપણે સપાટ કરી નાખી હતી અને IAEAના પ્રશ્નોનો યોગ્ય જવાબ આપ્યો ન હતો.
ગયા વર્ષે IAEAની ટીમે ત્રણ જુદા જુદા સ્થળોની મુલાકાત લીધી હતી, જ્યાંથી તેમને માનવસર્જિત કુદરતી યુરેનિયમના કણ મળ્યા. એજન્સીના પ્રવક્તા ફ્રેડરિક ડાલના જણાવ્યા અનુસાર, આ કણ યુરેનિયમ ઓક્સાઈડના નિર્માણની પ્રક્રિયા સાથે મેળ ખાય છે, જે પરમાણુ રિએક્ટરમાં વપરાય છે. આ શોધ સ્પષ્ટપણે દર્શાવે છે કે સીરિયાએ પોતાનો પરમાણુ કાર્યક્રમ ગુપ્ત રાખ્યો હતો.
નવી સરકારનો સહકાર અને ભવિષ્યની યોજનાઓ
બશર અલ-અસદને સત્તા પરથી હટાવ્યા બાદ, નવી વચગાળાની સરકારે IAEA સાથે સહકાર વધારવાનું વચન આપ્યું છે. રાષ્ટ્રપતિ અહેમદ અલ-શારાએ IAEAને શંકાસ્પદ ગતિવિધિઓવાળા સ્થળો સુધી પહોંચ આપી છે. હાલમાં ત્યાંથી લેવાયેલા નમૂનાઓનું વિશ્લેષણ કરવામાં આવી રહ્યું છે અને જરૂર પડ્યે વધુ તપાસ પણ કરવામાં આવશે.
IAEA ના મહાનિર્દેશક રાફેલ ગ્રોસીએ જણાવ્યું કે રાષ્ટ્રપતિ અલ-શારા પરમાણુ ઊર્જાનો ઉપયોગ ફક્ત શાંતિપૂર્ણ હેતુઓ માટે કરવા માંગે છે. આ માટે સીરિયા નાના મોડ્યુલર રિએક્ટર (SMRs) પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરી શકે છે, જે મોટા રિએક્ટર કરતાં વધુ સસ્તા અને સરળતાથી સ્થાપિત કરી શકાય છે.
આ ઉપરાંત, IAEA સીરિયાને રેડિયોથેરાપી, ન્યુક્લિયર મેડિસિન અને કેન્સરની સારવાર જેવી આરોગ્ય સેવાઓ ફરીથી સ્થાપિત કરવામાં પણ મદદ કરશે. આ એક મહત્વપૂર્ણ પગલું છે, કારણ કે 14 વર્ષ લાંબા ગૃહ યુદ્ધે દેશની આરોગ્ય વ્યવસ્થાને મોટા પ્રમાણમાં નુકસાન પહોંચાડ્યું છે.
આમ, IAEA ના ખુલાસાથી સીરિયાના ગુપ્ત પરમાણુ કાર્યક્રમનો પર્દાફાશ થયો છે અને નવી સરકારના સહકારથી હવે તેને શાંતિપૂર્ણ અને રચનાત્મક દિશામાં વાળવા માટે પગલાં લેવામાં આવી રહ્યા છે.
