AdFalciVax: મેલેરિયા સામે ભારતનું સૌથી મોટું હથિયાર, જાણો શું છે આ રસી?
ભારત હવે મેલેરિયા જેવી ઘાતક બીમારી સામે એક મોટું પગલું ભરવા જઈ રહ્યું છે. ભારતીય આયુર્વિજ્ઞાન અનુસંધાન પરિષદ (ICMR) એ તાજેતરમાં AdFalciVax નામની સ્વદેશી મલ્ટી-સ્ટેજ મેલેરિયા વેક્સિન ટેકનોલોજી વિકસાવી છે. તેને વ્યાવસાયિક ઉત્પાદન સુધી લઈ જવા માટે ઘણી જાણીતી ભારતીય કંપનીઓને લાયસન્સ પણ આપવામાં આવ્યા છે. જોકે, એ કહેવું હજુ વહેલું ગણાશે કે આ રસી તરત જ બજારમાં ઉપલબ્ધ થઈ જશે, કારણ કે તેને હજુ વધુ ક્લિનિકલ ટ્રાયલ્સ અને સરકારી મંજૂરીમાંથી પસાર થવું પડશે.
AdFalciVax શું છે?
AdFalciVax ભારતની પહેલી સ્વદેશી મલ્ટી-સ્ટેજ મેલેરિયા રિકોમ્બિનન્ટ વેક્સિન ટેકનોલોજી છે. તેને ICMR-રીજનલ મેડિકલ રિસર્ચ સેન્ટર, ભુવનેશ્વર દ્વારા તૈયાર કરવામાં આવી છે. આ રસી Plasmodium falciparum નામના સૌથી ખતરનાક મેલેરિયા પરજીવીને રોકવા માટે બનાવવામાં આવી છે, જે સમગ્ર વિશ્વમાં ગંભીર સંક્રમણ અને મૃત્યુનું મુખ્ય કારણ છે.
કઈ કંપનીઓને લાયસન્સ મળ્યું?
જુલાઈ 2025માં ICMR એ વેક્સિન ટેકનોલોજીને આગળ વધારવા માટે “એક્સપ્રેશન ઓફ ઇન્ટરેસ્ટ” જાહેર કર્યું હતું. ત્યાર બાદ સપ્ટેમ્બર 2025માં પાંચ કંપનીઓને નોન-એક્સક્લુઝિવ (non-exclusive) લાયસન્સ આપવામાં આવ્યા છે. આમાં નીચેની કંપનીઓનો સમાવેશ થાય છે:
- ઇન્ડિયન ઇમ્યુનોલોજિકલ્સ લિ.
- ટેકઇન્વેન્શન લાઇફકેર પ્રાઇવેટ લિ.
- પેનાસિયા બાયોટેક લિ.
- બાયોલોજિકલ ઇ લિ.
- ઝાયડસ લાઇફસાયન્સિસ
આ કંપનીઓની મદદથી હવે આ રસીનું મોટા પાયે ઉત્પાદન અને ભવિષ્યમાં વ્યાવસાયિક ઉપયોગ શરૂ કરવામાં આવશે.
શું આ રસી હાલ સામાન્ય લોકો માટે ઉપલબ્ધ છે?
ના. હાલમાં આ રસી ફક્ત ઉત્પાદન અને ટ્રાયલના તબક્કામાં છે. સામાન્ય લોકોને મળતા હજુ સમય લાગશે. પરંતુ લાયસન્સ મળવાનો અર્થ એ છે કે આવનારા કેટલાક વર્ષોમાં તે જાહેર આરોગ્ય કાર્યક્રમોમાં સામેલ થઈ શકે છે.
આનાથી શું ફાયદો થશે?
આ રસી આવવાથી ભારતને મેલેરિયા નિયંત્રણમાં એક મજબૂત હથિયાર મળશે. તે સંક્રમણ અને ફેલાવા બંનેને રોકવામાં મદદ કરશે. ખાસ કરીને તે વિસ્તારોમાં રાહત મળશે જ્યાં મેલેરિયા સૌથી વધુ ફેલાય છે, જેમ કે – ઓડિશા, છત્તીસગઢ, ઝારખંડ અને પૂર્વોત્તરના ઘણા ભાગો.
તાજા આંકડાઓ અનુસાર, સપ્ટેમ્બર મહિનામાં માત્ર દિલ્હીમાં જ મેલેરિયાના 264 કેસ નોંધાયા, જે છેલ્લા ચાર વર્ષનો સૌથી મોટો આંકડો છે. આવી સ્થિતિમાં, આ રસી આવનારા સમયમાં ડેન્ગ્યુ-મેલેરિયા જેવા તાવ પર નિયંત્રણ મેળવવામાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવી શકે છે.
