‘ભારત હવે રશિયા પાસેથી તેલ ખરીદતું નથી’, ટ્રમ્પે કર્યો મોટો દાવો
અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પએ તાજેતરમાં એક મોટો દાવો કર્યો છે કે ભારતે રશિયા પાસેથી તેલ ખરીદવાનું બંધ કરી દીધું છે. આ નિવેદન તેમણે રશિયાના રાષ્ટ્રપતિ વ્લાદિમીર પુતિન સાથે તેમની અલાસ્કા સમિટમાં મુલાકાત પહેલાં આપ્યું હતું. જોકે, ભારતે આ મામલે પહેલાથી જ સ્પષ્ટતા કરી દીધી છે કે ભારત રશિયા પાસેથી તેલ ખરીદી રહ્યું છે અને આયાત ચાલુ રહેશે. ટ્રમ્પનું આ નિવેદન આંતરરાષ્ટ્રીય રાજકારણમાં ચર્ચાનો વિષય બન્યું છે.
ટ્રમ્પનું નિવેદન અને તેનો સંદર્ભ
ટ્રમ્પ જ્યારે પુતિનને મળવા માટે અલાસ્કા જઈ રહ્યા હતા, ત્યારે તેમણે ફોક્સ ન્યૂઝ સાથે વાતચીત કરી હતી. આ વાતચીત દરમિયાન એક પત્રકારે તેમને યુક્રેન યુદ્ધ સાથે સંબંધિત આર્થિક મુદ્દાઓ વિશે પ્રશ્ન પૂછ્યો. આ પ્રશ્નના જવાબમાં ટ્રમ્પે કહ્યું કે, “રશિયાએ એક મોટો તેલ ગ્રાહક, એટલે કે ભારત ગુમાવ્યો છે.” ટ્રમ્પના આ નિવેદનનો હેતુ રશિયા પર આર્થિક દબાણ વધ્યું હોવાનું દર્શાવવાનો હોઈ શકે છે.
ભારતની વાસ્તવિકતા અને વિદેશ નીતિ
વાસ્તવમાં, ટ્રમ્પના દાવાથી વિપરીત, ભારત રશિયા પાસેથી સસ્તા ભાવે તેલની ખરીદી ચાલુ રાખી રહ્યું છે. યુક્રેન યુદ્ધ બાદ, પશ્ચિમી દેશોએ રશિયા પર આર્થિક પ્રતિબંધો લાદ્યા, પરંતુ ભારતે પોતાની રાષ્ટ્રીય હિતોને પ્રાધાન્ય આપીને રશિયન તેલની આયાત વધારી દીધી. ભારતીય વિદેશ મંત્રાલયે આ મુદ્દે સ્પષ્ટતા કરી છે કે ભારત પોતાની ઉર્જા જરૂરિયાતો પૂરી કરવા માટે વિવિધ દેશો પાસેથી તેલ ખરીદે છે અને રશિયા તેમાંથી એક મહત્વપૂર્ણ સપ્લાયર છે. ભારતની આ નીતિ આત્મનિર્ભરતા અને રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા પર આધારિત છે, અને ભારત કોઈ દેશના દબાણ હેઠળ આવી નીતિમાં ફેરફાર કરશે નહીં.
આંતરરાષ્ટ્રીય રાજકારણમાં પડઘા
ટ્રમ્પના આ નિવેદનથી રશિયા અને ભારત વચ્ચેના સંબંધો પર કોઈ ખાસ અસર થવાની શક્યતા નથી. રશિયા ભારતને પોતાનો એક વિશ્વસનીય ભાગીદાર માને છે, અને બંને દેશો વચ્ચે લાંબા સમયથી સૈન્ય અને આર્થિક સંબંધો રહ્યા છે. ટ્રમ્પનો દાવો કદાચ સ્થાનિક રાજકારણમાં ફાયદો મેળવવા અથવા રશિયા પર દબાણ વધારવાના પ્રયાસ તરીકે જોઈ શકાય છે, પરંતુ ભારતની વિદેશ નીતિ અને આર્થિક વ્યવહારો આ પ્રકારના નિવેદનોથી પ્રભાવિત થતા નથી. આ ઘટના એ વાતનો પણ પુરાવો છે કે આંતરરાષ્ટ્રીય રાજકારણમાં નિવેદનો અને વાસ્તવિકતા વચ્ચે ઘણીવાર મોટો તફાવત જોવા મળે છે.
