ડિજિટલ ઈન્ડિયા સાથે ડિજિટલ ક્રાઈમમાં વધારોઃ 20 લાખથી વધુ ફરિયાદો નોંધાઈ
ભારતમાં સાયબર ક્રાઇમ હવે ખતરનાક તબક્કે પહોંચી ગયો છે. દિલ્હી સ્થિત મીડિયા અને ટેક કંપની DataLEADS ના તાજેતરના અહેવાલ મુજબ, 2024 માં સાયબર છેતરપિંડીને કારણે ભારતને ₹22,842 કરોડનું નુકસાન થયું હતું. આ આંકડો ચોંકાવનારો છે કારણ કે 2023 માં આ જ નુકસાન ₹7,465 કરોડ હતું અને 2022 માં તે ફક્ત ₹2,306 કરોડ હતું. એટલે કે, બે વર્ષમાં 10 ગણાથી વધુનો વધારો થયો છે.
ગૃહ મંત્રાલયના ઇન્ડિયન સાયબર ક્રાઇમ કોઓર્ડિનેશન સેન્ટર (I4C) નો અંદાજ છે કે 2025 માં આ નુકસાન ₹1.2 લાખ કરોડ સુધી પહોંચી શકે છે. ફરિયાદોના આંકડા પણ ભયાનક છે. 2024 માં 20 લાખ સાયબર ક્રાઇમ ફરિયાદો નોંધાઈ હતી, 2023 માં 15.6 લાખ ફરિયાદો હતી અને 2019 ની સરખામણીમાં આ 10 ગણો વધારો છે. એટલે કે, ડિજિટલ ઇન્ડિયાની સાથે, ડિજિટલ ગુના પણ ઝડપથી વધી રહ્યા છે.
ફક્ત ઓનલાઈન છેતરપિંડી જ નહીં, બેંકિંગ છેતરપિંડી પણ રેકોર્ડ તોડી રહી છે. RBI ના અહેવાલ મુજબ, 2025-26 ના પ્રથમ છ મહિનામાં બેંકિંગ છેતરપિંડીમાં 8 ગણો વધારો થયો છે. આ નુકસાન ₹2,623 કરોડથી વધીને ₹21,367 કરોડ થયું છે. 60% કેસ ખાનગી બેંકો સાથે સંબંધિત છે, પરંતુ સૌથી મોટું નુકસાન સરકારી બેંક ગ્રાહકોને થયું છે, જે ₹25,667 કરોડ સુધી પહોંચ્યું છે. તે સ્પષ્ટ છે કે ડિજિટલ ગુંડાઓ અને સાયબર ગુનેગારો પહેલા કરતા વધુ સ્માર્ટ બન્યા છે.
RBI ના મતે, સાયબર ગુનામાં વધારો થવાના મુખ્ય કારણો બેરોજગારી અને સરળતાથી ઉપલબ્ધ ડિજિટલ સાધનો છે. સોશિયલ એન્જિનિયરિંગ અને ફિશિંગ કૌભાંડો, નકલી એપ્લિકેશનો, ડીપફેક્સ અને UPI છેતરપિંડી ઝડપથી વધી રહી છે. ભારતમાં અંદાજે 2.9 કરોડ બેરોજગાર યુવાનોમાંથી ઘણા આ અંધારાવાળી દુનિયા તરફ આગળ વધી રહ્યા છે.
