ડ્રોન વિવાદમાં ભારતનું કનેક્શન: યુક્રેનનો મોટો ખુલાસો
રશિયા અને યુક્રેન વચ્ચે ચાલી રહેલ યુદ્ધ હવે એક નવા વિવાદને કારણે હેડલાઇન્સમાં છે. યુક્રેને ભારત પર ગંભીર આરોપ લગાવ્યા છે, જેમાં કહ્યું છે કે રશિયન સેના તેના ડ્રોનમાં ભારતમાં બનેલા ઇલેક્ટ્રોનિક ભાગોનો ઉપયોગ કરી રહી છે, જેનો ઉપયોગ યુક્રેન પર હુમલા માટે થઈ રહ્યો છે.
એક અહેવાલ મુજબ, યુક્રેનિયન સરકારે દાવો કર્યો છે કે રશિયા ઈરાનમાં બનેલા ‘શાહિદ-136’ ડ્રોનમાં ભારતીય સાધનોનો ઉપયોગ કરી રહ્યું છે. આ ડ્રોન ખૂબ સસ્તા માનવામાં આવે છે, પરંતુ ખતરનાક માનવામાં આવે છે અને રશિયા માટે યુદ્ધમાં ગેમ-ચેન્જર સાબિત થઈ રહ્યા છે. યુક્રેન અનુસાર, ફક્ત જુલાઈ મહિનામાં જ રશિયાએ આવા 6,100 થી વધુ ડ્રોન લોન્ચ કર્યા છે.
યુક્રેનનો આરોપ છે કે આ ડ્રોનમાં ઉપયોગમાં લેવાતા કેટલાક મહત્વપૂર્ણ ભાગો ભારતીય કંપનીઓ દ્વારા બનાવવામાં આવ્યા છે. ઉદાહરણ તરીકે, ડ્રોનને સ્થિર પાવર સપ્લાય આપતો વોલ્ટેજ રેગ્યુલેટર ભારતીય કંપની વિષય ઇન્ટરટેકનોલોજી દ્વારા એસેમ્બલ કરવામાં આવ્યો છે. આ ઉપરાંત, બેંગલુરુ સ્થિત કંપની દ્વારા બનાવવામાં આવેલી સિગ્નલ જનરેટર ચિપનો ઉપયોગ ડ્રોનની સેટેલાઇટ નેવિગેશન સિસ્ટમને દુશ્મનના જામિંગથી બચાવવા માટે કરવામાં આવ્યો છે.
યુક્રેન આ મુદ્દો ફક્ત ભારત સરકાર જ નહીં પરંતુ યુરોપિયન યુનિયન સમક્ષ પણ ઉઠાવ્યો છે અને તેને ગંભીરતાથી લેવાની માંગ કરી છે. જોકે, હજુ સુધી કોઈ ભારતીય કંપનીએ આનો જવાબ આપ્યો નથી.
આના જવાબમાં, ભારતના વિદેશ મંત્રાલયે કહ્યું કે ભારત દ્વારા બેવડા ઉપયોગના માલની નિકાસ સંપૂર્ણપણે આંતરરાષ્ટ્રીય નિયમો અને જવાબદારીઓ અનુસાર છે. મંત્રાલયના પ્રવક્તા રણધીર જયસ્વાલે કહ્યું, “ભારત ખાતરી કરે છે કે તેની કોઈપણ નિકાસ તેના કાયદાઓ અથવા આંતરરાષ્ટ્રીય પ્રતિબંધોનું ઉલ્લંઘન ન કરે.”
નિષ્ણાતો માને છે કે આ ભાગો ત્રીજા દેશો દ્વારા રશિયામાં પરિવહન કરવામાં આવ્યા હોઈ શકે છે, જેમાં ભારતીય કંપનીઓની સીધી સંડોવણી ન પણ હોય. તેમ છતાં, યુક્રેન દ્વારા લગાવવામાં આવેલા આરોપો ભારત માટે રાજદ્વારી રીતે સંવેદનશીલ છે.
આ મામલો માત્ર ભારતની વૈશ્વિક છબી જ નહીં પરંતુ તેની તકનીકી નિકાસ નિયંત્રણ પદ્ધતિનું પણ પરીક્ષણ કરી રહ્યો છે.
