જાહેર પરિવહનમાં સૂવું પડશે મોંઘું?: વિશ્વભરના નિયમો અને દંડ.
દુનિયામાં એવા દેશો છે જ્યાં વ્યસ્ત ટ્રેનમાં સીટ પર સૂવું કે તેને રોકવી એ ગંભીર ગુનો ગણાય છે. જાપાન, યુકે, ઓસ્ટ્રેલિયા, દુબઈ અને ન્યૂ યોર્ક જેવા દેશો અને શહેરોમાં આ માટે કડક કાયદા અને દંડ છે. આ નિયમોનો મુખ્ય હેતુ મુસાફરો વચ્ચે સહકાર જાળવવાનો અને જાહેર સંસાધનોનો યોગ્ય ઉપયોગ સુનિશ્ચિત કરવાનો છે.
ટ્રેનમાં ઊંઘ: જાણો કયા દેશોમાં શું છે નિયમ
જાપાન: જાપાન તેની ટ્રેનોની ચોકસાઈ અને શિસ્ત માટે જાણીતું છે. અહીં, ભીડભાડવાળી ટ્રેનમાં સીટ પર સૂઈ જવું કે જગ્યા રોકવી એ જાહેરમાં ગુનો ગણાય છે. પીક અવર્સ દરમિયાન, મુસાફરોને બેઠકો શેર કરવા માટે પ્રોત્સાહિત કરવામાં આવે છે. સતત કે ઈરાદાપૂર્વક સીટ રોકવા પર ભારે દંડ થઈ શકે છે અથવા સ્ટેશન પરથી કાઢી પણ મૂકવામાં આવે છે. આ નિયમ જાપાની સંસ્કૃતિમાં સહકાર અને જાહેર શિષ્ટાચારના મહત્વને દર્શાવે છે.
ભારત (મુંબઈ): મુંબઈમાં લોકલ ટ્રેનોમાં મુસાફરો માટે જગ્યા રોકવાની પ્રથા સામાન્ય છે. રેલવે પોલીસે આને ગેરકાયદેસર ગણાવીને વિશેષ ઝુંબેશ ચલાવી છે. રેલવે અધિનિયમ, ૧૯૮૯ની કલમ ૧૪૫(સી) હેઠળ, કોઈ પણ મુસાફરને અસુવિધા પહોંચાડવા બદલ ₹૫૦૦ સુધીનો દંડ અને છ મહિનાની જેલની સજા થઈ શકે છે.
યુનાઇટેડ કિંગડમ: યુકેમાં, રિઝર્વ સીટ પર બેસી રહેવા અને તેના અસલી માલિકને જગ્યા ન આપવી એ ગુનો છે. રેલવે કાયદા મુજબ, આવા ઉલ્લંઘન માટે £૧૦૦૦ (અંદાજે ₹૧ લાખ) સુધીનો દંડ થઈ શકે છે. સામાન્ય રીતે, આ પ્રકારના ગુનાઓ માટે ₹૫૦ થી ₹૨૦૦ જેટલો દંડ વસૂલવામાં આવે છે.
ઓસ્ટ્રેલિયા: ઓસ્ટ્રેલિયાના ન્યુ સાઉથ વેલ્સમાં, અન્ય મુસાફર માટે રિઝર્વ સીટ ન છોડવા બદલ $૧૦૦ (અંદાજે ₹૫૫૦૦)નો દંડ થઈ શકે છે. ઉપરાંત, ફાળવવામાં આવેલ બર્થ સિવાય અન્ય કોઈ પણ સ્લીપિંગ બર્થ પર સૂવું પણ પ્રતિબંધિત છે.
દુબઈ: દુબઈ મેટ્રોમાં અનધિકૃત જગ્યા પર સૂવું એ નિયમનો ભંગ ગણાય છે. આવા ઉલ્લંઘન માટે AED ૩૦૦ (અંદાજે ₹૬૦૦૦)નો દંડ થઈ શકે છે. સીટ પર પગ મૂકીને બેસવા બદલ પણ AED ૧૦૦ (અંદાજે ₹૨૦૦૦) નો દંડ થાય છે.
સૂવાનો ઢોંગ કરવો અને પ્રતિકૂળ સ્થાપત્ય
કેટલાક દેશોમાં, ટ્રેનમાં સૂવાનો ઢોંગ કરવો એ ભાડું ચોરી કરવાની એક યુક્તિ તરીકે પણ વપરાય છે. યુકેમાં, ટિકિટ નિરીક્ષણ દરમિયાન આવું કરતા પકડાતા ₹૧૦૦૦૦ થી વધુનો દંડ અને કાનૂની કાર્યવાહી થઈ શકે છે.
કેટલાક શહેરોમાં, જાહેર સ્થળો પર સૂવા કે આરામ કરવા પર રોક લગાવવા માટે પ્રતિકૂળ સ્થાપત્ય (hostile architecture) નો ઉપયોગ થાય છે. ઉદાહરણ તરીકે, લંડનની કેમડેન બેન્ચમાં વચ્ચે આર્મરેસ્ટ મૂકવામાં આવે છે જેથી કોઈ તેના પર સૂઈ ન શકે. ન્યૂ યોર્ક સબવે સ્ટેશનો પરથી બેન્ચ હટાવવામાં આવી જેથી બેઘર લોકો તેના પર ન સૂએ. આ પ્રકારના ડિઝાઇન નિર્ણયો, નિયમો અને દંડ સાથે, જાહેર પરિવહનને દરેક માટે સુરક્ષિત અને સુવ્યવસ્થિત રાખવાનો પ્રયાસ કરે છે.
