ઘણા એવા ગ્રાહકો છે કે જેઓ બેંકો પાસેથી લોન લઈને પોતાની કાર અથવા બાઇક ખરીદે છે અને કોઈ કારણસર લોનની ચુકવણી કરવામાં અસમર્થ હોય છે, તો બેંકો તેમના એજન્ટોને લોનની રકમ વસૂલવા માટે મોકલે છે અને ગ્રાહકો પાસેથી કાર પાછી લઈ લે છે. આવા જ એક મામલામાં પટના હાઈકોર્ટ તરફથી મોટો નિર્ણય આવ્યો છે. કોર્ટે કહ્યું કે આ વ્યક્તિના મૂળભૂત અધિકારોનું ઉલ્લંઘન છે. પટના હાઈકોર્ટે એક કેસની સુનાવણી કરતા આ અંગે મોટો નિર્ણય સંભળાવ્યો છે. ચાલો તેના પર એક નજર કરીએ.
મૂળભૂત અધિકારનું ઉલ્લંઘન
પટના હાઈકોર્ટે કહ્યું છે કે લોન ડિફોલ્ટ કરનાર વાહન માલિકો પાસેથી બળજબરીથી વાહનો જપ્ત કરવા ગેરકાયદેસર છે. આ બંધારણના જીવન અને આજીવિકાના મૂળભૂત અધિકારનું ઉલ્લંઘન છે. આવા ધમકીભર્યા કાર્યો સામે એફઆઈઆર નોંધવી જોઈએ. આ સિવાય પટના હાઈકોર્ટે કહ્યું કે સિક્યોરિટાઈઝેશન
બેંકો અને ફાઇનાન્સ કંપનીઓએ આકરા પ્રહારો કર્યા હતા
જસ્ટિસ રાજીવ રંજન પ્રસાદની સિંગલ બેન્ચે, રિટ પિટિશનના બેચનો નિકાલ કરતી વખતે, બેંકો અને ફાઇનાન્સ કંપનીઓ પર ભારે પડ્યા જેઓ ગીરો મૂકેલા વાહનો (બંદૂકની અણી પર પણ) બળજબરીથી જપ્ત કરવા માટે મસલમેનને જોડે છે. કોર્ટે બિહારના તમામ પોલીસ અધિક્ષકોને એ સુનિશ્ચિત કરવાનો નિર્દેશ આપ્યો છે કે કોઈપણ વાહન કોઈ રિકવરી એજન્ટ દ્વારા બળજબરીથી જપ્ત કરવામાં ન આવે.
પટના હાઈકોર્ટે બળજબરીથી વાહનો જપ્ત કરવા પર કડક વલણ અપનાવ્યું છે
વસૂલાત એજન્ટો દ્વારા બળજબરીપૂર્વક વાહનો જપ્ત કરવાના પાંચ કેસની સુનાવણી કરતી વખતે કોર્ટે 19 મેના રોજ ચુકાદો સંભળાવ્યો હતો. ડિફોલ્ટ કરનાર બેંકો/ફાઇનાન્સિયલ કંપનીઓ પર દરેકને 50,000 રૂપિયાનો દંડ ફટકારવામાં આવ્યો હતો. તેમના 53 પાનાના ચુકાદામાં જસ્ટિસ રંજને સુપ્રીમ કોર્ટના 25 થી વધુ ચુકાદાઓનો ઉલ્લેખ કર્યો છે. આમાં દક્ષિણ આફ્રિકાના નિર્ણયનો પણ ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો હતો.
કોર્ટે જણાવ્યું હતું કે હાઈકોર્ટ એવી કોઈપણ ‘ખાનગી કંપની’ સામે રિટ પિટિશન સાંભળી શકે છે કે જેના પગલાં નાગરિકને તેના જીવન અને આજીવિકાના મૂળભૂત અધિકારથી વંચિત કરે છે, જે બંધારણની કલમ 21 હેઠળ સમાવિષ્ટ છે.