Vijay Diwas: 16 ડિસેમ્બર, દરેક ભારતીય માટે ખૂબ જ ખાસ દિવસ, જાણો તેનો ઈતિહાસ અને મહત્વ
Vijay Diwas ભારત દર વર્ષે 16 ડિસેમ્બરને વિજય દિવસ તરીકે ઉજવે છે, અને આ દિવસ ભારતીય ઇતિહાસમાં એક મહત્વપૂર્ણ સીમાચિહ્નરૂપ છે. 16 ડિસેમ્બર 1971 ના રોજ, ભારતે પાકિસ્તાન સામે ઐતિહાસિક યુદ્ધ જીત્યું અને બાંગ્લાદેશને આઝાદી અપાવી, અને આ દિવસ એ બહાદુર સૈનિકો અને નાગરિકોને સમર્પિત છે જેમણે આ યુદ્ધમાં પોતાનો જીવ આપ્યો. આવો જાણીએ આ દિવસનું મહત્વ અને તેનો ઈતિહાસ.
યુદ્ધની શરૂઆત
1971 નું ભારત-પાકિસ્તાન યુદ્ધ પાકિસ્તાનના પૂર્વીય ભાગમાં રાજકીય અને સાંસ્કૃતિક ભેદભાવથી ભડક્યું હતું, જે હવે બાંગ્લાદેશ તરીકે ઓળખાય છે. પાકિસ્તાને તેના પ્રદેશના આ ભાગમાં દમનકારી નીતિઓ અપનાવી હતી, જેના કારણે નરસંહાર, બળાત્કાર અને માનવ અધિકારોનું ઉલ્લંઘન થયું હતું. 26 માર્ચ 1971ના રોજ, બાંગ્લાદેશી નાગરિકોએ આઝાદીની માંગ કરી, પરંતુ પાકિસ્તાને તેને દબાવવા માટે સૈનિકો મોકલ્યા. આ સ્થિતિમાં ભારતે બાંગ્લાદેશના સ્વાતંત્ર્ય સંગ્રામને સમર્થન આપ્યું, જે આખરે પાકિસ્તાન સામે યુદ્ધમાં ફેરવાઈ ગયું.
યુદ્ધ અને વિજય દિવસનું સમાપન
ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચે 3 ડિસેમ્બર 1971ના રોજ યુદ્ધ શરૂ થયું જે 13 દિવસ સુધી ચાલ્યું. 16 ડિસેમ્બર 1971ના રોજ, પાકિસ્તાની સેનાએ ઢાકામાં ભારતીય સેના અને બાંગ્લાદેશી મુક્તિ બહિની સમક્ષ આત્મસમર્પણ કર્યું. લગભગ 93,000 પાકિસ્તાની સૈનિકોએ આત્મસમર્પણ કર્યું, જે કોઈપણ યુદ્ધમાં સૌથી મોટું શરણાગતિ માનવામાં આવે છે. આ દિવસે જનરલ નિયાઝીએ શરણાગતિના કાગળો પર સહી કરી અને તેમની રિવોલ્વર જનરલ અરોરાને આપી. આ ઘટનાએ યુદ્ધ તો ખતમ જ કર્યું પરંતુ બાંગ્લાદેશને તેની આઝાદી પણ અપાવી.
ભારતની ભૂમિકા
આ યુદ્ધમાં ભારતે નિર્ણાયક ભૂમિકા ભજવી હતી. વડાપ્રધાન ઈન્દિરા ગાંધીના નેતૃત્વમાં ભારતે બાંગ્લાદેશને માત્ર સૈન્ય સહાય જ નહીં, પરંતુ પાકિસ્તાનના અત્યાચારોથી ભાગી રહેલા લાખો શરણાર્થીઓને આશ્રય પણ આપ્યો. ભારતીય સેના અને બાંગ્લાદેશી મુક્તિ બહિનીના સંયુક્ત પ્રયાસોને કારણે પાકિસ્તાનની નિર્ણાયક હાર થઈ, જેનાથી બાંગ્લાદેશનું સ્વતંત્ર અસ્તિત્વ સ્થાપિત થયું.
વિજય દિવસનું મહત્વ
16 ડિસેમ્બરનો દિવસ ભારતીય સૈન્ય શક્તિ અને રાજદ્વારી નેતૃત્વનું પ્રતીક છે. આ દિવસ એ સૈનિકો અને નાગરિકોને શ્રદ્ધાંજલિ આપવાનો દિવસ છે જેમણે આ સંઘર્ષમાં પોતાનો જીવ આપ્યો. વિજય દિવસના અવસર પર, ભારતના લશ્કરી સંસ્થાઓમાં પરેડ, શ્રદ્ધાંજલિ અને કાર્યક્રમોનું આયોજન કરવામાં આવે છે, જ્યાં સૈનિકોની અદમ્ય હિંમત અને બહાદુરીને સલામ કરવામાં આવે છે. ભારતીય સેનાની તાકાત અને બહાદુરીના સન્માનની સાથે આ દિવસ સ્વતંત્ર બાંગ્લાદેશના નિર્માણનું પ્રતીક પણ બની ગયો છે.
