યુપી વિધાનસભા ચૂંટણીના પરિણામો 10 માર્ચે જાહેર કરવામાં આવ્યા હતા. ભાજપ ફરી સત્તામાં આવી. સમાજવાદી પાર્ટીની હાલત પણ ગત વખતની સરખામણીમાં સુધરી, પરંતુ બહુજન સમાજ પાર્ટી (BSP)ને ઘણું નુકસાન થયું.
2007માં 206 બેઠકો સાથે સરકાર બનાવનાર બસપાને 2012માં 80 બેઠકો મળી હતી. 2017માં તે ઘટીને 19 થઈ ગયો. આ વખતે એટલે કે 2022ની ચૂંટણીમાં બસપા માત્ર એક સીટ જીતી શકી હતી. ખરાબ હાર બાદ પણ બસપા સત્તારૂઢ ભારતીય જનતા પાર્ટી પર બહુ આક્રમક નથી. હા, સમાજવાદી પાર્ટી નિશ્ચિતપણે નિશાના પર છે.
આ અંગે રાજકીય ગલિયારામાં અનેક ચર્ચાઓ ચાલી રહી છે. બીએસપી પર ભાજપ સાથેની મિલીભગતનો આરોપ હતો, પરંતુ દરેક વખતે માયાવતીએ આ આરોપોને નકારી કાઢ્યા હતા. વાસ્તવમાં, બસપા દ્વારા આવું કરવા પાછળ એક વ્યૂહાત્મક ચાલ કહેવામાં આવી રહી છે. ચાલો સમજીએ કે ભાજપ પ્રત્યે નરમ રહેવા અને સમાજવાદી પાર્ટીને ઘેરવા પાછળના કારણો શું છે?
1. ભાજપની વોટ બેંક માયાવતીને અલગ માને છેઃ રાજકીય વિશ્લેષક પ્રો. અજય સિંહ કહે છે, ‘માયાવતી જાણે છે કે તેમની અને બીજેપીની વોટ બેંક અલગ છે. તે દલિત અને મુસ્લિમને પોતાની કોર વોટ બેંક માને છે. બસપા જાણે છે કે કેટલાક દલિત મતદારો ભાજપ સાથે જાય તો પણ તેઓ સરળતાથી પાછા આવી શકે છે. સાથે જ મુસ્લિમ મતદારો પણ સમાજવાદી પાર્ટીની સાથે ગયા છે. આવી સ્થિતિમાં સપાને વારંવાર નિશાન બનાવીને તે મુસ્લિમ મતદારોને કહેવા માંગે છે કે બસપા એકલી જ ભાજપને હરાવી શકે છે. આ માટે દલિત-મુસ્લિમ ગઠબંધન જરૂરી છે.
2. બસપાના મોટાભાગના નેતાઓ સપા દ્વારા તોડવામાં આવ્યા હતાઃ બહુજન સમાજ પાર્ટી દ્વારા તૈયાર કરવામાં આવેલા મોટાભાગના નેતાઓને સમાજવાદી પાર્ટી દ્વારા તોડવામાં આવ્યા હતા. હવે એ જ નેતાઓ બસપા વિરુદ્ધ મેદાનમાં વાતાવરણ બનાવી રહ્યા છે. આવી સ્થિતિમાં, માયાવતી પોતાની રાજકીય યુક્તિઓ દ્વારા તે નેતાઓને પાર્ટીમાં પાછા લાવવા માંગે છે અથવા તેમને એટલા નબળા પાડવા માંગે છે કે તેઓ બસપા સામે ટકી ન શકે.
3. ભાજપ પર પલટવારનો ડરઃ પ્રો. સિંહના કહેવા પ્રમાણે, ‘BSP એ પણ જાણે છે કે વર્તમાન પરિસ્થિતિમાં બીજેપીને ટાર્ગેટ કરવાથી બેકફાયર થઈ શકે છે. આ દિવસોમાં ભાજપ રાષ્ટ્રવાદ, હિન્દુત્વ જેવા મુદ્દા ઉઠાવી રહી છે. આવી સ્થિતિમાં, બીજેપી વિરુદ્ધ કઠોર બોલવાથી બસપાને નુકસાન થઈ શકે છે. તેથી તેઓ ભાજપ પર વધુ આક્રમક નથી.
