DEFENCE EXPORT: ભારતીય સંરક્ષણ નિકાસે તોડ્યો રેકોર્ડ: 2029 સુધી ₹50,000 કરોડનો મહત્ત્વાકાંક્ષી લક્ષ્ય
DEFENCE EXPORT: ભારતે સંરક્ષણ નિકાસમાં એક નવો માઈલસ્ટોન હાંસલ કર્યો છે. વર્ષ 2024-25 માટે સંરક્ષણ નિકાસ 23,622 કરોડ રૂપિયાની ઊંચાઈએ પહોંચી છે, જે અત્યાર સુધીનો સૌથી વધુ આંકડો છે. ભારતે માત્ર એક દાયકામાં આ ક્ષેત્રમાં ભારે ઉછાળો નોંધાવ્યો છે, અને હવે 2029 સુધી 50,000 કરોડ રૂપિયા નિકાસનું લક્ષ્ય રાખ્યું છે.
સ્વદેશી ઉત્પાદનમાં વધારો, વિદેશી ખરીદી પર પ્રતિબંધ
ભારત સરકાર સ્વદેશી શસ્ત્ર ઉત્પાદન અને નિકાસને પ્રોત્સાહન આપી રહી છે. સંરક્ષણ મંત્રાલયે વિદેશી પરિભ્રમણ ઘટાડવા માટે કેટલાક મહત્વપૂર્ણ નિર્ણયો લીધા, જેના ભાગરૂપે લશ્કરી સાધનો અને સ્પેર પાર્ટ્સની આયાત પર નિયંત્રણ મૂકવામાં આવ્યું. આ નિર્ણયનો હકારાત્મક પ્રભાવ હવે દેખાઈ રહ્યો છે, કારણ કે ભારતીય કંપનીઓ આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે પોતાની ઉપસ્થિતિ મજબૂત બનાવી રહી છે.
વિશ્વભરના દેશો ભારતીય હથિયારો ખરીદી રહ્યા છે
ભારત હવે માત્ર શસ્ત્રો આયાત કરનાર નહીં, પણ એક શક્તિશાળી નિકાસકર્તા દેશ પણ બની ગયો છે. DPSU (Defence Public Sector Undertakings) અને ખાનગી કંપનીઓએ મહત્વનો ફાળો આપ્યો છે.
DPSU દ્વારા: ₹8,389 કરોડના સાધનો નિકાસ
ખાનગી કંપનીઓ દ્વારા: ₹15,233 કરોડની નિકાસ
ગયા વર્ષે 2023-24માં કુલ નિકાસ ₹21,083 કરોડ હતી, એટલે કે આ વર્ષે 12.04% નો વધારો થયો છે. ખાસ કરીને DPSU દ્વારા 42.85% નો વધારો નોંધાયો છે, જે ભારતની વધતી સંરક્ષણ ઉત્પાદન ક્ષમતા દર્શાવે છે.
2029 સુધીમાં 50,000 કરોડનો લક્ષ્ય
રક્ષણ મંત્રી રાજનાથ સિંહે X (હવે Twitter) પર પોસ્ટ કરીને દરેકને અભિનંદન પાઠવ્યા અને કહ્યું કે 2029 સુધીમાં 50,000 કરોડ રૂપિયાના નિકાસનો લક્ષ્ય છે. તેમણે જણાવ્યું કે ભારતની ગ્લોબલ માર્કેટમાં સક્રિય હાજરી અને મજબૂત ટેક્નોલોજી તેને એક મહત્ત્વપૂર્ણ સંરક્ષણ નિકાસકર્તા દેશ બનાવશે.
અમેરિકા, ફ્રાન્સ, અને આર્મેનિયા – સૌથી મોટા ખરીદદારો
વર્ષ 2023-24 દરમિયાન ભારતે કુલ 80 દેશોને શસ્ત્રો અને લશ્કરી સાધનો વેચ્યા.
અમેરિકા, ફ્રાન્સ અને આર્મેનિયા ભારતીય હથિયારોના સૌથી મોટા ખરીદદારો બન્યા.
વૈશ્વિક શસ્ત્ર બજારમાં ભારતની લોકપ્રિયતા ઝરુરિયાતમંદ દેશો માટે વિશ્વસનીય સપ્લાયર તરીકે વધી રહી છે.
10 વર્ષમાં 174% વૃદ્ધિ, ભારતનો શસ્ત્ર ઉદ્યોગ મજબૂત થયો
2004માં સંરક્ષણ નિકાસ માત્ર ₹4,312 કરોડ હતો, જે 2014-24 દરમિયાન ₹88,319 કરોડ થઈ ગયો.
2014-15માં ભારતનું સંરક્ષણ ઉત્પાદન ₹46,429 કરોડ હતું, જે 2023-24માં ₹1,27,265 કરોડ સુધી પહોંચી ગયું.
2029 સુધીમાં, સંરક્ષણ ઉત્પાદન માટે 3 લાખ કરોડ રૂપિયાનું લક્ષ્ય નક્કી કરવામાં આવ્યું છે.
ભારતના સંરક્ષણ નિકાસે રેકોર્ડ તોડી અને વૈશ્વિક સ્તરે નવી ઓળખ બનાવી છે. ભારતની આંતરરાષ્ટ્રીય બજારમાં ઝડપથી વધી રહેલી મજબૂત ઉપસ્થિતિ તેને વિશ્વના ટોચના શસ્ત્ર નિકાસકર્તા દેશોમાં સ્થાન અપાવશે. આ મજબૂત વિકાસ માત્ર આત્મનિર્ભર ભારત માટે જ નહીં, પણ દેશની અર્થવ્યવસ્થા માટે પણ મહત્વપૂર્ણ છે.
