Lok Sabha Election 2024 : ચૂંટણી પંચ આજે બપોરે 3 વાગ્યે 2024ની લોકસભા ચૂંટણીની તારીખોની જાહેરાત કરશે. સાત તબક્કામાં મતદાન થવાની ધારણા છે. લોકસભા ચૂંટણીની સાથે આંધ્ર પ્રદેશ, ઓડિશા, સિક્કિમ અને અરુણાચલ પ્રદેશની વિધાનસભા ચૂંટણીની તારીખોની પણ જાહેરાત થઈ શકે છે.
પાંચ વર્ષમાં સાત કરોડથી વધુ મતદારો વધ્યા છે
8 ફેબ્રુઆરીએ જાહેર થયેલી મતદાર યાદી અનુસાર આ ચૂંટણીમાં 96.88 કરોડ મતદારો ભાગ લેશે. જેમાં 49.72 કરોડ પુરૂષો, 47.15 કરોડ મહિલાઓ અને 48 હજારથી વધુ અન્ય મતદારો છે. મતદારોનો જાતિ ગુણોત્તર 948 છે, એટલે કે દર હજાર પુરુષ મતદારોએ 948 સ્ત્રી મતદારો છે. કુલ વસ્તીમાં મતદારોની ટકાવારી 66.76% છે.
1.84 કરોડ મતદારો છે જેમની ઉંમર 18 થી 19 વર્ષની વચ્ચે છે. તે જ સમયે, 20 થી 29 વર્ષની વચ્ચેના મતદારોની સંખ્યા 19.74 કરોડ છે. 1.85 કરોડ મતદારો 80 વર્ષથી વધુ ઉંમરના છે, જેમાં 100 વર્ષની વય વટાવી ચૂકેલા 2,38,791 મતદારોનો સમાવેશ થાય છે.
2019ની સરખામણીમાં મતદારોની સંખ્યામાં છ ટકાથી વધુનો વધારો થયો છે. 2019ની લોકસભા ચૂંટણીમાં 89.6 કરોડ મતદારો હતા. પાંચ વર્ષમાં મતદારોની સંખ્યામાં 7.28 કરોડનો વધારો થયો છે. પુરૂષ મતદારો 46.5 કરોડથી વધીને 49.72 કરોડ થયા છે. એટલે કે પુરૂષ મતદારોની સંખ્યામાં 3.22 કરોડનો વધારો થયો છે. તે જ સમયે, મહિલા મતદારોની સંખ્યા 43.1 કરોડથી વધીને 47.15 કરોડ થઈ છે. પુરૂષો કરતા મહિલા મતદારોની સંખ્યામાં વધારો થયો છે. પાંચ વર્ષમાં 4.05 કરોડ મહિલા મતદારો વધ્યા છે.
ચૂંટણીના મોટા મુદ્દા
રામ મંદિર: રામ મંદિરનો મુદ્દો આ ચૂંટણીમાં પ્રભુત્વ ધરાવશે. એક તરફ ભાજપ ભવ્ય રામ મંદિરની પ્રતિષ્ઠાનો શ્રેય લઈ રહી છે. મંદિરના અભિષેક બાદ ભાજપના નેતાઓથી લઈને મંત્રીઓ સુધી દરેક લોકો સતત અયોધ્યા જઈ રહ્યા છે. ભાજપના નેતાઓ વિવિધ વિસ્તારોમાંથી ભક્તોને દર્શન માટે લઈ જઈ રહ્યા છે. આ મુદ્દે ભાજપને ફાયદો ન થાય તે માટે વિપક્ષ પૂરો પ્રયાસ કરશે. આ જ કારણ છે કે ક્યારેક કોઈ નેતા મંદિરની પવિત્રતા પર સવાલ ઉઠાવે છે તો ક્યારેક કોઈ નેતા કહે છે કે હવે અયોધ્યા જનારા ભક્તોની સંખ્યા ઘટીને કેટલાક હજાર થઈ ગઈ છે.
વિકાસઃ સત્તાધારી ભાજપ પણ ચૂંટણી દરમિયાન છેલ્લા દસ વર્ષમાં થયેલા વિકાસનો મુદ્દો જોરદાર રીતે ઉઠાવશે. વીજળી, રસ્તા, પાણી અને ટેક્નોલોજી ક્ષેત્રે છેલ્લા દસ વર્ષમાં સરકારની સિદ્ધિઓનો ચૂંટણી દરમિયાન જોરદાર પ્રચાર કરવામાં આવશે. સાથે જ વિકાસના દાવાઓને પોકળ બનાવવા માટે વિપક્ષ મોંઘવારી, બેરોજગારી જેવા મુદ્દા ઉઠાવશે.
નેપોટિઝમઃ ચૂંટણીની તારીખોની જાહેરાત પહેલા જ રાજકીય પક્ષો વચ્ચે ભત્રીજાવાદના મુદ્દે રાજકીય લડાઈ ચાલી રહી છે. એક તરફ ભાજપ વિપક્ષને પરિવારલક્ષી પક્ષોનું ગઠબંધન ગણાવી રહ્યું છે. બીજી તરફ વિપક્ષે વડાપ્રધાન મોદીના પરિવાર પર સવાલો ઉઠાવ્યા હતા. જો કે, તેને પોતાની તરફેણમાં કરવા માટે ભાજપે ‘મોદી કા પરિવાર’ નામનું સોશિયલ મીડિયા અભિયાન પણ શરૂ કર્યું હતું.
ભ્રષ્ટાચારઃ ભાજપ સમગ્ર ચૂંટણી દરમિયાન આ મુદ્દે વિપક્ષને ઘેરતો જોવા મળશે. ચૂંટણી પહેલા ખુદ વડાપ્રધાન મોદી પોતાના ભાષણોમાં વિપક્ષી નેતાઓના ઘરો પર દરોડા દરમિયાન મળી આવેલી નોટોના બંડલનો ઉલ્લેખ કરતા રહ્યા છે. તે જ સમયે, વિપક્ષ સતત આરોપ લગાવી રહ્યો છે કે વિપક્ષના નેતાઓ પર જ દરોડા પાડવામાં આવે છે. ભાજપમાં જોડાનાર ભ્રષ્ટાચારી સામે કોઈ પગલાં લેવાતા નથી. ચૂંટણી દરમિયાન આવા નેતાઓના નામ પણ વિપક્ષ દ્વારા સતત લેવામાં આવશે.
બેરોજગારી: વિપક્ષ પણ ચૂંટણી દરમિયાન બેરોજગારીનો મુદ્દો જોરદાર રીતે ઉઠાવી શકે છે. ચૂંટણી દરમિયાન વિપક્ષ દ્વારા ભરતી પરીક્ષાઓમાં પેપર લીકનો મુદ્દો પણ ઉઠાવવામાં આવશે. તે જ સમયે, શાસક પક્ષ પેપર લીક પછી સરકારો દ્વારા લેવામાં આવેલા પગલાંની ગણતરી કરશે.
જાતિ ગણતરી: રાહુલ ગાંધીથી લઈને તેજસ્વી યાદવ અને અખિલેશ યાદવ સુધીના મોટાભાગના વિપક્ષી નેતાઓ જાતિ ગણતરીનો મુદ્દો ઉઠાવી રહ્યા છે. ચૂંટણી દરમિયાન પણ વિપક્ષ આ મુદ્દે સત્તાધારી ભાજપને ઘેરવાનો પ્રયાસ કરશે. તે જ સમયે, ભાજપ આ મુદ્દા પર સતત કહે છે કે દેશમાં માત્ર ચાર જાતિઓ છે. આ જાતિઓ ગરીબ, ખેડૂતો, મહિલાઓ અને યુવાનો છે. ચૂંટણી દરમિયાન પણ આવા જ દાવા અને કાઉન્ટર ક્લેમ કરવામાં આવશે.
ચૂંટણી પ્રચારના ચહેરા
નરેન્દ્ર મોદીઃ 2014થી જ્યાં પણ ચૂંટણી થાય છે ત્યાં વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી ભાજપનો ચહેરો છે. આ ચૂંટણીમાં પણ વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી ભાજપના પ્રચારનો સૌથી મોટો ચહેરો હશે. ચૂંટણીની તારીખોની જાહેરાત પહેલા જ વડાપ્રધાન કરોડોની યોજનાઓનું ઉદ્ઘાટન અને શિલાન્યાસ કરી ચૂક્યા છે. આ દરમિયાન તેમણે ઘણી રેલીઓને પણ સંબોધિત કરી હતી.
રાહુલ ગાંધી: રાહુલ ગાંધી 2019ની લોકસભા ચૂંટણીમાં કોંગ્રેસના રાષ્ટ્રીય અધ્યક્ષ હતા. તે ચૂંટણીમાં પણ રાહુલે પાર્ટી માટે જોરશોરથી પ્રચાર કર્યો હતો. હાલમાં મલ્લિકાર્જુન ખડગે પાર્ટીના રાષ્ટ્રીય અધ્યક્ષ છે. આમ છતાં રાહુલ પાર્ટીનો સૌથી મોટો ચહેરો છે. વિપક્ષ તરફથી પણ રાહુલ સૌથી મોટો ચહેરો છે. આ ચૂંટણીમાં પણ કોંગ્રેસના ચૂંટણી પ્રચારના સૌથી મોટા ચહેરા રાહુલ ગાંધી અને પ્રિયંકા ગાંધી હશે.
મમતા: તૃણમૂલ કોંગ્રેસના વડા અને પશ્ચિમ બંગાળના મુખ્યમંત્રી મમતા બેનર્જી રાજ્યમાં પાર્ટીના ચૂંટણી પ્રચારનો સૌથી મોટો ચહેરો હશે. 2019ની લોકસભા ચૂંટણીમાં TMCને 22 બેઠકો મળી હતી. 42 બેઠકો સાથેનું પશ્ચિમ બંગાળ ચૂંટણીની તારીખો જાહેર થયા પહેલા જ રાજકીય લડાઈનું કેન્દ્ર બની ગયું છે.
અખિલેશ યાદવઃ લોકસભા સીટોની દ્રષ્ટિએ ઉત્તર પ્રદેશ દેશનું સૌથી મોટું રાજ્ય છે. રાજ્યમાં લોકસભાની 80 બેઠકો છે. પાર્ટી અધ્યક્ષ મુખ્ય વિપક્ષી પાર્ટી સમાજવાદી પાર્ટીના પ્રચારનો ચહેરો છે.
તેજસ્વી યાદવ: આરજેડી નેતા અને બિહાર વિધાનસભામાં વિપક્ષના નેતા તેજસ્વી યાદવ બિહારમાં વિપક્ષના મહાગઠબંધન અભિયાનનો ચહેરો હશે.
2019માં 10 માર્ચે ચૂંટણીની જાહેરાત કરવામાં આવી હતી
છેલ્લી વખત લોકસભા ચૂંટણીની તારીખો 10 માર્ચ 2019ના રોજ જાહેર કરવામાં આવી હતી. તે સમયે દેશમાં સાત તબક્કામાં મતદાન થયું હતું. પ્રથમ રાઉન્ડનું મતદાન 11 એપ્રિલે થયું હતું, જ્યારે સાતમા કે છેલ્લા તબક્કાનું મતદાન 19 મેના રોજ થયું હતું. મતગણતરી 23 મેના રોજ થઈ હતી.
2019 માં પરિણામો કેવા રહ્યા?
23 મે 2019ના રોજ જાહેર થયેલા ચૂંટણી પરિણામોમાં ભાજપને 303 બેઠકો મળી હતી. 543 સભ્યોની લોકસભામાં ભાજપ બહુમતી 272ના આંકડાથી ખૂબ આગળ હતું. આ જીત સાથે પાર્ટીએ સતત બીજી વખત સરકાર બનાવી છે. મુખ્ય વિપક્ષ કોંગ્રેસને 52 બેઠકોથી સંતોષ માનવો પડ્યો હતો. જ્યારે દ્રવિડ મુનેત્ર કઝગમ (DMK)ને 24 બેઠકો મળી હતી. YSRCP અને TMC 22-22 બેઠકો જીતવામાં સફળ રહ્યા હતા.
