Indian Economy:રઘુરામ રાજનના મતે, શિક્ષણ પ્રણાલીમાં સુધારો કરવો અને કર્મચારીઓના કૌશલ્ય વિકાસ એ લોકસભા ચૂંટણી પછી રચાનારી નવી સરકાર માટે સૌથી મોટો પડકાર સાબિત થવા જઈ રહ્યો છે.
એક તરફ આંતરરાષ્ટ્રીય રેટિંગ એજન્સીઓ ભારતના ઝડપી અને મજબૂત આર્થિક વિકાસની આગાહી કરી રહી છે. આવનારા વર્ષોમાં ભારત વિશ્વની ત્રીજી સૌથી મોટી અર્થવ્યવસ્થા બની જવાનો દાવો કરવામાં આવી રહ્યો છે. વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ પોતે કહ્યું છે કે તેમના ત્રીજા કાર્યકાળમાં ભારત વિશ્વની ત્રીજી સૌથી મોટી અર્થવ્યવસ્થા બની જશે. પરંતુ આરબીઆઈના પૂર્વ ગવર્નર રઘુરામ રાજને આ આંકડાઓને લઈને ભારતને ચેતવણી આપી છે. તેમણે કહ્યું કે, જે રીતે ભારતના આર્થિક વિકાસના આંકડાને અતિશયોક્તિથી રજૂ કરવામાં આવી રહ્યા છે તેના પર વિશ્વાસ કરવો એ ભારતની સૌથી મોટી ભૂલ હશે. રઘુરામ રાજને કહ્યું કે, તેની સંપૂર્ણ ક્ષમતા સાથે આગળ વધવા માટે, ભારતે પહેલા ઘણી માળખાકીય સમસ્યાઓનો ઉકેલ લાવવો પડશે.
નવી સરકાર સામે પડકારો
બ્લૂમબર્ગને આપેલા એક ઈન્ટરવ્યુમાં રઘુરામ રાજને કહ્યું કે, લોકસભાની ચૂંટણી પછી રચાનારી નવી સરકાર માટે સૌથી મોટો પડકાર એજ્યુકેશન સિસ્ટમમાં સુધારો અને કર્મચારીઓના કૌશલ્ય વિકાસનો હશે. તેમણે કહ્યું કે આ ખામીઓને દૂર કર્યા વિના, ભારતને તેની યુવા વસ્તીનો લાભ લેવામાં મુશ્કેલીઓનો સામનો કરવો પડશે. તેમણે કહ્યું કે દેશની 140 કરોડ વસ્તીમાંથી અડધી 30 વર્ષથી ઓછી ઉંમરની છે.
વિકાસગાથાની અતિશયોક્તિ થઈ રહી છે!
રઘુરામ રાજને કહ્યું કે, મજબૂત આર્થિક વૃદ્ધિની અતિશયોક્તિભરી રજૂઆતમાં વિશ્વાસ કરવો એ ભારત માટે મોટી ભૂલ હશે. તેણે કહ્યું કે આ હાઈપને સાચો સાબિત કરવા માટે આપણે આગામી કેટલાંક વર્ષો સુધી ખૂબ જ મહેનત કરવી પડશે. RBIના ભૂતપૂર્વ ગવર્નરે કહ્યું, રાજકારણીઓ ઈચ્છે છે કે તમે આ હાઈપ પર વિશ્વાસ કરો કારણ કે તેઓ ઈચ્છે છે કે તમે માનો કે અમે આ હાંસલ કર્યું છે.
2047 સુધીમાં ભારતને વિકસિત દેશ બનાવવાના વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીના ધ્યેયને નકારી કાઢતા રઘુરામ રાજને કહ્યું કે જો તમારા બાળકોને ઉચ્ચ શાળાના શિક્ષણની પહોંચ ન હોય અને ડ્રોપ આઉટનો દર ઘણો ઊંચો હોય, તો આ લક્ષ્યોને હાંસલ કરવાનો કોઈ રસ્તો નથી. વાત કરવી નકામી છે.
રોજગાર સર્જન પ્રાથમિકતા હોવી જોઈએ
રઘુરામ રાજને કહ્યું, આપણા દેશમાં કાર્યબળ ઝડપથી વધી રહ્યું છે પરંતુ આ ડિવિડન્ડ બધાને આપવામાં આવશે, તેમને રોજગારની સારી તકો મળશે. તેણે કહ્યું, મારા મતે, આ સૌથી મોટી દુર્ઘટના છે જેનો આપણે સામનો કરી રહ્યા છીએ. રાજને કહ્યું કે ભારતે પહેલા તેના કર્મચારીઓને રોજગારીયોગ્ય બનાવવાની જરૂર છે અને હાલના કર્મચારીઓ માટે પૂરતી સંખ્યામાં નોકરીઓનું સર્જન કરવાની પણ જરૂર છે.
ઉચ્ચ શિક્ષણનું વાર્ષિક બજેટ ઓછું છે
રઘુરામ રાજને કહ્યું કે, મોદી સરકાર ચિપ મેન્યુફેક્ચરિંગને વિસ્તારવા માટે જે સબસિડી આપી રહી છે તે ઉચ્ચ શિક્ષણના વાર્ષિક બજેટ કરતાં વધુ છે, જે મૂંઝવણભરી છે. ભારતમાં સેમી-કન્ડક્ટર બિઝનેસના ઓપરેશન સેટઅપ પર રૂ. 760 બિલિયનની સબસિડી આપવામાં આવી રહી છે, જ્યારે ઉચ્ચ શિક્ષણ માટે રૂ. 476 બિલિયન ફાળવવામાં આવ્યા છે.
