New Criminal Laws: આજે રાતથી એટલે કે 1લી જુલાઈ 2024થી દેશની કાયદો અને વ્યવસ્થામાં મોટો ફેરફાર આવ્યો છે. હકીકતમાં, સોમવાર 1 જુલાઈથી, ભારતીય ન્યાય સંહિતા, ભારતીય નાગરિક સંરક્ષણ સંહિતા અને ભારતીય પુરાવા અધિનિયમ સહિત ત્રણ નવા ફોજદારી કાયદા અમલમાં આવ્યા છે. નવા ભારતીય ન્યાયિક સંહિતાના કાયદાએ IPC એટલે કે ભારતીય દંડ સંહિતાનું સ્થાન લીધું. તમને જણાવી દઈએ કે આ બંને બિલ સંસદના શિયાળુ સત્રમાં પસાર કરવામાં આવ્યા હતા. જેનો અમલ 1 જુલાઈથી કરવામાં આવ્યો હતો.
નવા કાયદામાં આ કલમો બદલવામાં આવી હતી
વાસ્તવમાં, 1 જુલાઈ, 2024 થી લાગુ થયેલા નવા કાયદામાં, કલમ 375 અને 376 ને બદલીને બળાત્કારની કલમ 63 કરવામાં આવી છે. ગેંગ રેપની કલમ 70 કરવામાં આવી છે. જ્યારે હત્યા માટે કલમ 302ની જગ્યાએ કલમ 101 લાગુ કરવામાં આવી છે. તે જ સમયે, ભારતીય ન્યાયિક સંહિતામાં 21 નવા ગુનાઓ ઉમેરવામાં આવ્યા છે, જેમાં એક નવો ગુનો, મોબ લિંચિંગનો પણ સમાવેશ થાય છે. હવે મોબ લિંચિંગ માટે પણ કાયદો બનાવવામાં આવ્યો છે. જ્યારે 41 ગુનામાં સજામાં વધારો કરવામાં આવ્યો છે. આ ઉપરાંત 82 ગુનામાં દંડની રકમમાં પણ વધારો કરવામાં આવ્યો છે.
જાણો નવા કાયદામાં શું બદલાવ આવ્યો?
1. આજથી લાગુ થયેલા નવા કાયદામાં ક્રિમિનલ કેસમાં સુનાવણી પૂરી થયાના 45 દિવસમાં ચુકાદો આપવામાં આવશે. આમાં, પ્રથમ સુનાવણીના 60 દિવસની અંદર આરોપો ઘડવામાં આવશે. આ સાથે તમામ રાજ્ય સરકારોએ સાક્ષીઓની સુરક્ષા અને સહયોગ સુનિશ્ચિત કરવાનો રહેશે. જેના માટે સાક્ષી સુરક્ષા યોજનાઓ અમલમાં મૂકવાની રહેશે.
2. આ સાથે, મહિલા પોલીસ અધિકારી દ્વારા પીડિતાના વાલી અથવા સંબંધીની હાજરીમાં બળાત્કાર પીડિતાના નિવેદનો નોંધવામાં આવશે. આ સાથે મેડિકલ રિપોર્ટ પણ સાત દિવસમાં પૂરો કરવાનો રહેશે.
3. આ સિવાય નવા કાયદામાં મહિલાઓ અને બાળકો વિરુદ્ધના ગુનાઓ પર એક નવો અધ્યાય ઉમેરવામાં આવ્યો છે. આ કાયદા હેઠળ બાળકોની ખરીદી કે વેચાણને જઘન્ય અપરાધની શ્રેણીમાં સામેલ કરવામાં આવ્યું છે. જેના માટે કડક સજાની જોગવાઈ કરવામાં આવી છે.
3. જ્યારે સગીર પર સામૂહિક બળાત્કારના દોષિતોને મૃત્યુદંડ અથવા આજીવન કેદની સજા કરવામાં આવશે. આ સાથે હવે નવા કાયદામાં એવા મામલાઓ માટે સજાની જોગવાઈ સામેલ કરવામાં આવી છે જે અંતર્ગત મહિલાઓને લગ્નના ખોટા વચનો આપીને અથવા તેમને ગેરમાર્ગે દોરીને છોડી દેવામાં આવે છે.
4. નવા કાયદા હેઠળ, મહિલાઓ વિરુદ્ધ ગુનાનો ભોગ બનેલી મહિલાઓને પણ 90 દિવસની અંદર તેમના કેસ અંગે નિયમિત અપડેટ મેળવવાનો અધિકાર હશે. આ સાથે મહિલાઓ અને બાળકો સાથે સંબંધિત ગુનાઓના કેસમાં મફત સારવાર આપવા માટે તમામ હોસ્પિટલોનો પણ સમાવેશ કરવામાં આવ્યો છે. આ સાથે, આરોપી અને પીડિતા બંને 14 દિવસમાં FIR, પોલીસ રિપોર્ટ, ચાર્જશીટ, નિવેદન, કબૂલાતના નિવેદન અને અન્ય દસ્તાવેજોની નકલો મેળવી શકશે.
5. નવા કાયદા હેઠળ, ઈલેક્ટ્રોનિક કોમ્યુનિકેશન દ્વારા ઘટનાઓની રિપોર્ટ નોંધાવી શકાશે. જેના કારણે પોલીસ સ્ટેશન જવાની જરૂર નહીં રહે. એટલું જ નહીં, પીડિતા પોતાના અધિકારક્ષેત્ર સિવાય અન્ય પોલીસ સ્ટેશનમાં FIR નોંધાવી શકશે. તેમજ ગંભીર ગુનાઓ માટે ફોરેન્સિક નિષ્ણાતોને ગુના સ્થળની મુલાકાત લેવા અને પુરાવા એકત્ર કરવા ફરજિયાત કરવામાં આવ્યા છે. આ સાથે જ લિંગની વ્યાખ્યામાં ટ્રાન્સજેન્ડર લોકોને પણ સામેલ કરવામાં આવ્યા છે. જે સમાનતાને પ્રોત્સાહન આપશે.
