RBI report ₹500 અને ₹200 ની નોટો અંગે ચેતવણી! નકલી ચલણમાં થયો મોટો વધારો
RBI report ભારતમાં નકલી ચલણનો ખતરો સતત વધી રહ્યો છે, ખાસ કરીને ₹500 અને ₹200 ની નોટો અંગે ચિંતા વધુ ઘેરી બની રહી છે. રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયા (RBI) ના વાર્ષિક અહેવાલ 2024-25 મુજબ, ₹500 ની નકલી નોટોમાં 37.3% નો વધારો થયો છે અને ₹200 ની નકલી નોટોમાં 13.9% નો વધારો થયો છે. આ રિપોર્ટ અનુસાર, આ સમયગાળા દરમિયાન કુલ 2,17,396 નકલી નોટો પકડાઈ હતી.
નકલી નોટોની ઓળખ માટેની મહત્વપૂર્ણ સૂચનાઓ:
₹500 ની સાચી નોટ કેવી રીતે ઓળખવી:
- રંગ: સ્ટોન ગ્રે
- કદ: 66mm x 150mm
- આગળ: મહાત્મા ગાંધીનું ચિત્ર, દેવનાગરીમાં ‘500’, સૂક્ષ્મ ટેક્સ્ટમાં ‘ભારત’ અને ‘ભારત’
- સુરક્ષા થ્રેડ: રંગ બદલાતો (લીલો થી વાદળી)
- વોટરમાર્ક: ગાંધીજીની છબી અને ‘500’
- પાછળ: લાલ કિલ્લાનો ફોટો
₹200 ની સાચી નોટ કેવી રીતે ઓળખવી:
- રંગ: તેજસ્વી પીળો
- કદ: 66mm x 146mm
- આગળ: મહાત્મા ગાંધીનું ચિત્ર, દેવનાગરીમાં ‘200’, સુરક્ષા થ્રેડ
- પાછળ: સાંચી સ્તૂપની છબી, સ્વચ્છ ભારતનો લોગો
- દૃષ્ટિહીન લોકો માટે ગુણમાં વધારો: સૂક્ષ્મ ટેક્સ્ટ અને ટેક્સ્ટની ઊંચાઈમાં ફેરફાર
અસલી અને નકલી નોટોની તુલના:
લક્ષણ | અસલી નોટ | નકલી નોટ |
---|---|---|
રંગ | સ્ટોન ગ્રે / તેજસ્વી પીળો | અસમાન રંગ |
કદ | 66mm x 150mm / 66mm x 146mm | અસમાન કદ |
વોટરમાર્ક | ગાંધીજીની છબી અને ‘500’ / ‘200’ | ધૂંધળા અથવા ગેરમૂળ વોટરમાર્ક |
સુરક્ષા થ્રેડ | રંગ બદલાતો (લીલો થી વાદળી) | રંગ બદલાતો નથી અથવા ધૂંધળો |
વોટરમાર્ક વિન્ડો | સ્પષ્ટ અને સુસંગત | ધૂંધળો અથવા ગેરમૂળ |
ટેક્સ્ટ | સ્પષ્ટ અને સુસંગત | ધૂંધળો અથવા ગેરમૂળ |
સાવધાની રાખવી જરૂરી:
- ટચ અને ફીલ: અસલી નોટમાં મહાત્મા ગાંધીનું ચિત્ર, આરબીઆઈ સીલ અને આશોકા પિલ્લર એમ્બ્લેમ પર ઉંચાઈવાળી છાપ હોય છે, જે સ્પર્શથી ઓળખી શકાય છે.
- લાઇટમાં તપાસો: નોટને પ્રકાશમાં રાખવાથી વોટરમાર્ક અને સુરક્ષા થ્રેડ સ્પષ્ટ દેખાય છે.
- સુરક્ષા થ્રેડ: સુરક્ષા થ્રેડમાં ‘ભારત’ અને ‘RBI’ લખેલું હોય છે, જે રંગ બદલતા હોય છે.
- સૂક્ષ્મ ટેક્સ્ટ: નોટમાં સૂક્ષ્મ ટેક્સ્ટ ‘RBI’ અને સંખ્યાઓ છપાયેલી હોય છે, જે માગ્નિફાઇંગ ગ્લાસથી જોઈ શકાય છે.
જો તમને શંકા હોય:
- બેંકમાં જાઓ: તમારી નજીકની બેંકમાં જાઓ અને નોટની તપાસ કરો.
- RBI વેબસાઇટ: RBI ની અધિકૃત વેબસાઇટ પર જઈને નોટની સુરક્ષા લક્ષણો વિશે વધુ જાણો.
- પ્રશિક્ષણ મેળવો: બેંક કર્મચારીઓ પાસેથી નોટોની ઓળખ અંગે તાલીમ મેળવો.
નકલી નોટોની ઓળખ અને નિવારણ માટે RBI અને સરકાર દ્વારા વિવિધ અભિયાન ચલાવવામાં આવી રહ્યા છે. તમારા આસપાસના લોકોમાં પણ આ માહિતી વહેંચો, જેથી નકલી નોટોના પ્રસારને રોકી શકાય.