શું છે ગ્રીન ફટાકડા ? દિવાળી પર નથી ફેલાવતા પ્રદુષણ, જાણો કેવી રીતે કરવી ઓળખ…
પ્રદૂષણના જોખમને કારણે ઘણા રાજ્યોમાં ફટાકડાના વેચાણ પર પ્રતિબંધ છે. જોકે, કેટલાક રાજ્યોમાં ગ્રીન ફટાકડા વેચવાની છૂટ છે. નેચર ફ્રેન્ડલી ગ્રીન ફટાકડા સામાન્ય ફટાકડા કરતાં ઓછું પ્રદૂષણ ફેલાવે છે.
દિવાળી આવી રહી છે અને આ તહેવાર પર ફટાકડા ફોડવાની જૂની પરંપરા છે. પરંતુ પ્રદૂષણના ભયને કારણે ઘણા રાજ્યોમાં ફટાકડાના વેચાણ પર પ્રતિબંધ મુકવામાં આવ્યો છે. જો કે, કેટલાક રાજ્યોમાં લીલા ફટાકડા વેચવા અને વાપરવાની પરવાનગી છે. નેચર ફ્રેન્ડલી ગ્રીન ફટાકડા સામાન્ય ફટાકડા કરતાં ઓછું પ્રદૂષણ ફેલાવે છે.
ગ્રીન ફટાકડા શું છે?
ગ્રીન ફટાકડા માત્ર કદમાં નાના નથી હોતા, પરંતુ તેને બનાવવામાં કાચો માલ પણ ઓછો વપરાય છે. આ ફટાકડાઓમાં પાર્ટિક્યુલેટ મેટર (PM)નું ખાસ ધ્યાન રાખવામાં આવે છે જેથી વિસ્ફોટ પછી ઓછામાં ઓછું પ્રદૂષણ થાય. ગ્રીન ફટાકડામાંથી લગભગ 20 ટકા રજકણો બહાર આવે છે જ્યારે 10 ટકા વાયુઓ ઉત્સર્જિત થાય છે. આ વાયુઓ ક્રેકરની રચના પર આધારિત છે. NEERI નામની એપ વડે ગ્રીન ક્રેકર્સના બોક્સ પરના QR કોડને સ્કેન કરીને તેમને ઓળખી શકાય છે.
રજકણ સાથે સમસ્યા
ફટાકડામાંથી નીકળતા રજકણો શરીરની અંદર જાય છે અને ફેફસામાં ફસાઈ જાય છે. હૃદય રોગ અથવા અસ્થમા જેવા રોગોથી પીડાતા લોકો માટે તે ખૂબ જ જીવલેણ બની શકે છે. ફટાકડાની અંદર રહેલા રાસાયણિક તત્વો પણ આપણા શરીર માટે ખૂબ જ ખતરનાક સાબિત થઈ શકે છે.
ઓડિશા સરકારે તહેવારોની સિઝનમાં ફટાકડાના વેચાણ પર પ્રતિબંધ મૂક્યો છે. રાજ્ય સરકારે તેના એક આદેશમાં જણાવ્યું છે કે લોકોના સ્વાસ્થ્યનું ધ્યાન રાખવા અને ચેપના ફેલાવાને રોકવા માટે તહેવારોની સિઝનમાં ફટાકડાના વેચાણ અને ઉપયોગ પર પ્રતિબંધ મૂકવામાં આવ્યો છે. દિલ્હીની પ્રદૂષણ નિયંત્રણ સમિતિ (DPCC) એ પણ 1 જાન્યુઆરી, 2022 સુધી ફટાકડાના વેચાણ અને ઉપયોગ પર પ્રતિબંધ મૂક્યો છે.
અગાઉ, સુપ્રીમ કોર્ટે કોવિડ-19 રોગચાળા દરમિયાન જ્યાં હવાની ગુણવત્તા પહેલેથી જ ખરાબ સ્થિતિમાં છે તેવા વિસ્તારોમાં ફટાકડાના વેચાણ અને ઉપયોગ પર પ્રતિબંધ મૂકતા NGTના આદેશમાં દખલ કરવાનો ઇનકાર કર્યો હતો.
રાજસ્થાનમાં ગ્રીન ફટાકડાને છૂટ
રાજસ્થાન સરકારે રાજ્યમાં ફટાકડા પરના પ્રતિબંધની વચ્ચે એડવાઈઝરી જારી કરીને માત્ર ગ્રીન ફટાકડાના વેચાણને મંજૂરી આપી છે. આ સાથે તહેવારોની સિઝનમાં ફટાકડા ફોડવાની સમય મર્યાદા પણ નક્કી કરવામાં આવી છે.
