ગુડ ન્યૂઝ! નાની બચત યોજનાઓ (Small Savings Schemes) પર વ્યાજ દરો યથાવત, PPF, સુકન્યા સમૃદ્ધિના દરમાં કોઈ ફેરફાર નહીં
ભારત સરકારના નાણાં મંત્રાલયે નાની બચત યોજનાઓના કરોડો રોકાણકારોને મોટી રાહત આપી છે. લાંબી સમીક્ષા કર્યા બાદ મંત્રાલયે ઓક્ટોબર-ડિસેમ્બર ૨૦૨૫ ક્વાર્ટર માટે પબ્લિક પ્રોવિડન્ટ ફંડ (PPF), નેશનલ સેવિંગ્સ સર્ટિફિકેટ (NSC), સુકન્યા સમૃદ્ધિ યોજના (SSA) સહિતની તમામ નાની બચત યોજનાઓ પરના વ્યાજ દરો યથાવત રાખવાનો નિર્ણય જાહેર કર્યો છે.
આ નિર્ણય ખાસ કરીને મહત્ત્વનો છે, કારણ કે રેપો રેટ (Repo Rate) અને સરકારી બોન્ડ યીલ્ડમાં ઘટાડો થયો હોવા છતાં, સરકારે રોકાણકારોના હિતને ધ્યાનમાં રાખીને દરોમાં કોઈ કાપ મૂક્યો નથી. આ સ્થિરતાથી વરિષ્ઠ નાગરિકો અને મધ્યમ વર્ગના પરિવારોને તેમની બચત પર સ્થિર અને ઊંચું વળતર મળતું રહેશે.
વ્યાજ દરો યથાવત રહેવાનું કારણ અને બજારની સ્થિતિ
ભારતીય રિઝર્વ બેંક (RBI) એ આ વર્ષે રેપો રેટમાં ત્રણ વખત કાપ મૂક્યો છે. સામાન્ય રીતે, રેપો રેટ ઘટવાથી બેંકો ધિરાણ લેવાનું સસ્તું કરે છે અને ડિપોઝિટ દરો ઘટાડે છે, જેની અસર સરકારી બચત યોજનાઓ પર પણ જોવા મળે છે. આ ઉપરાંત, નાની બચત યોજનાઓના વ્યાજ દર નક્કી કરવા માટેનો આધાર ગણાતા સરકારી બોન્ડ (G-Sec) યીલ્ડમાં પણ ઘટાડો થયો છે.
- G-Sec યીલ્ડમાં ઘટાડો: ૧૦-વર્ષીય G-Sec ઉપજ ૧ જાન્યુઆરી, ૨૦૨૫ના રોજ ૬.૭૮% હતી, જે ૨૪ સપ્ટેમ્બર, ૨૦૨૫ સુધીમાં ઘટીને ૬.૪૫% થઈ ગઈ છે.
- ગોપીનાથ સમિતિનો ફોર્મ્યુલા: શ્યામલા ગોપીનાથ સમિતિના ફોર્મ્યુલા મુજબ, PPF દર ૧૦-વર્ષીય G-Sec ઉપજમાં ૨૫ બેસિસ પોઈન્ટ ઉમેરીને નક્કી કરવામાં આવે છે. આ ફોર્મ્યુલા મુજબ, પાછલા ક્વાર્ટરની સરેરાશ પ્રમાણે PPF દર આશરે ૬.૬૬% હોવો જોઈએ, પરંતુ સરકારે તેને ૭.૧% પર જાળવી રાખ્યો છે.
આ દર્શાવે છે કે સરકારે બજારની ગતિવિધિઓ કરતાં રોકાણકારોના રક્ષણ અને તેમની નિયમિત આવક જળવાઈ રહે તે બાબતને પ્રાથમિકતા આપી છે.
તમામ યોજનાઓ પરના વર્તમાન વ્યાજ દર (ઓક્ટોબર-ડિસેમ્બર ૨૦૨૫)
નાણાં મંત્રાલય દ્વારા જાહેર કરાયેલા નવા ક્વાર્ટર માટેના વ્યાજ દરોમાં કોઈ ફેરફાર ન થતાં, અગાઉના જુલાઈ-સપ્ટેમ્બર ૨૦૨૫ ક્વાર્ટરના દરો જ લાગુ રહેશે:
યોજનાનું નામ | વ્યાજ દર (વાર્ષિક) |
સુકન્યા સમૃદ્ધિ ખાતું (SSA) | ૮.૨૦% |
વરિષ્ઠ નાગરિક બચત યોજના (SCSS) | ૮.૨૦% |
પબ્લિક પ્રોવિડન્ટ ફંડ (PPF) | ૭.૧૦% |
નેશનલ સેવિંગ્સ સર્ટિફિકેટ (NSC) | ૭.૭૦% |
કિસાન વિકાસ પત્ર (KVP) | ૭.૫% (૧૧૫ મહિનામાં પરિપક્વ) |
૩-વર્ષની મુદત થાપણ | ૭.૧૦% |
૫-વર્ષની મુદત થાપણ | ૭.૫૦% |
માસિક આવક યોજના | ૭.૪૦% |
બચત થાપણ (સેવિંગ્સ ડિપોઝિટ) | ૪% |
છેલ્લો વ્યાજ દર ફેરફાર ક્યારે થયો હતો?
નાની બચત યોજનાઓના દરોમાં છેલ્લો નોંધપાત્ર ફેરફાર જાન્યુઆરી-માર્ચ ૨૦૨૪ના ક્વાર્ટરમાં કરવામાં આવ્યો હતો. તે સમયે, સુકન્યા સમૃદ્ધિ યોજના (SSA) નો દર ૮% થી વધારીને ૮.૨% કરવામાં આવ્યો હતો, અને ૩-વર્ષીય સમય થાપણનો દર પણ ૭% થી વધારીને ૭.૧% કરવામાં આવ્યો હતો. ત્યારબાદના ક્વાર્ટર્સમાં દરો સ્થિર રાખવામાં આવ્યા છે.
રોકાણકારો માટે આ નિર્ણયનો અર્થ
લાખો ભારતીયો, ખાસ કરીને વરિષ્ઠ નાગરિકો અને મધ્યમ વર્ગના પરિવારો, તેમની નિવૃત્તિ બચત અને પુત્રીઓના ભવિષ્ય માટે આ નાની બચત યોજનાઓ પર નિર્ભર રહે છે.
૧. નિશ્ચિત આવકની ખાતરી: વ્યાજ દરો યથાવત રહેવાથી, રોકાણકારોને તેમની બચત પર સારું અને સ્થિર વળતર મળવાની ખાતરી મળે છે. ખાસ કરીને વરિષ્ઠ નાગરિકોની આવક પર કોઈ નકારાત્મક અસર નહીં થાય.
૨. સુકન્યા અને SCSSમાં લાભ: ૮.૨૦% જેવા ઊંચા દર SSA અને SCSS જેવી યોજનાઓમાં જળવાઈ રહેવાથી, દીકરીઓનું ભવિષ્ય અને વરિષ્ઠ નાગરિકોનું આર્થિક આયોજન વધુ સુરક્ષિત બન્યું છે.
૩. ફુગાવા સામે રક્ષણ: બેંક ડિપોઝિટ દરોની સરખામણીમાં આ યોજનાઓ પરના દરો ઊંચા હોવાથી, આ બચત ફુગાવા (Inflation) સામે અમુક અંશે રક્ષણ પૂરું પાડે છે.
સરકારે ભલે વ્યાજ દરો નક્કી કરવા માટે ફોર્મ્યુલા અપનાવ્યો હોય, પરંતુ આ ક્વાર્ટરમાં તેને ન અનુસરીને, તેણે સ્પષ્ટ કર્યું છે કે નાની બચત કરનારા લોકોનું હિત તેના માટે સર્વોપરી છે.