શું હંમેશા લેપટોપ ચાર્જ પર રાખવું યોગ્ય છે? જાણો, કેમ આ આદત બગાડી શકે છે બેટરીનું સ્વાસ્થ્ય
આજના ડિજિટલ યુગમાં લેપટોપ આપણી દૈનિક જરૂરિયાત બની ગયું છે. ઘણા લોકો પોતાના લેપટોપને હંમેશા ચાર્જિંગ પર લગાવી રાખે છે, જેથી બેટરી ક્યારેય પૂરી ન થાય. પરંતુ નિષ્ણાતો જણાવે છે કે સતત ચાર્જિંગની આ આદત બેટરી માટે સૌથી ખતરનાક સાબિત થઈ શકે છે અને તેને ધીમે ધીમે નબળી બનાવી દે છે.
હંમેશા ચાર્જિંગ પર રાખવાથી શું થાય છે?
જ્યારે લેપટોપ સતત ચાર્જ પર રહે છે, ત્યારે 100% ચાર્જ થયા પછી પણ વીજળીનો સપ્લાય ચાલુ રહે છે. આ સ્થિતિ બેટરીના લિથિયમ-આયન (Lithium-ion) સેલ પર બે રીતે દબાણ બનાવે છે:
- વધતું તાપમાન: સતત વીજળીના સપ્લાયથી બેટરીની અંદરનું તાપમાન વધે છે (ઓવરહિટિંગ).
- સતત દબાણ: 100% ફૂલ હોવા છતાં સેલ પર દબાણ જળવાઈ રહે છે.
આ દબાણ અને તાપમાન ધીમે ધીમે બેટરીની ચાર્જિંગ ક્ષમતા (Life Cycle) ઘટાડે છે, જેનાથી લેપટોપનો બેકઅપ ટાઇમ ઓછો થવા લાગે છે. જે લેપટોપ પહેલાં કલાકો સુધી ચાલતું હતું, તે થોડા જ વર્ષોમાં ગણતરીના કલાકોમાં ડિસ્ચાર્જ થવા લાગે છે.
શું ફુલ ચાર્જ કરવાથી નુકસાન થાય છે?
- ટેક નિષ્ણાતોના મતે, બેટરીને હંમેશા 20% થી 80% ની વચ્ચે ચાર્જ રાખવી સૌથી શ્રેષ્ઠ છે.
- જો તમે વારંવાર તેને 100% સુધી ચાર્જ રાખો છો, તો બેટરીનું લાઇફ સાઇકલ વહેલું સમાપ્ત થઈ જાય છે.
- એટલે કે બેટરી પોતાની ક્ષમતા ગુમાવવા લાગે છે અને થોડા જ વર્ષોમાં બદલવાનો વારો આવે છે.
ઓવરહિટિંગથી બેટરી અને ડિવાઇસને નુકસાન થાય છે
- હંમેશા ચાર્જિંગ પર રાખવાથી લેપટોપ સતત ગરમ રહે છે, જેનાથી તેનું પર્ફોર્મન્સ ઓછું થવા લાગે છે.
- જ્યારે તમે હેવી સોફ્ટવેર ચલાવો છો કે ગેમ રમો છો, ત્યારે લેપટોપ પહેલેથી જ ગરમ હોય છે. સતત ઘણા કલાકો સુધી ચાર્જિંગ ચાલુ રહેવાથી તાપમાન વધુ વધી જાય છે, જેનાથી માત્ર બેટરીને જ નહીં, પરંતુ મધરબોર્ડ અને પ્રોસેસરને પણ નુકસાન પહોંચી શકે છે.
શું કરવું જેથી બેટરી લાંબો સમય ચાલે?
જો તમે ઈચ્છો છો કે તમારા લેપટોપની બેટરી લાંબો સમય ચાલે અને સરળતાથી કામ કરે, તો ચાર્જિંગની આદતમાં આ ફેરફાર લાવો:
- ચાર્જિંગ રેન્જ: પ્રયાસ કરો કે બેટરી 80% સુધી પહોંચે એટલે ચાર્જર કાઢી લો અને ફરીથી ત્યારે જ લગાવો જ્યારે ચાર્જ 20% થી નીચે જાય.
- સ્માર્ટ ફીચર્સનો ઉપયોગ: ઘણા આધુનિક લેપટોપ્સમાં હવે સ્માર્ટ ચાર્જિંગ અથવા બેટરી હેલ્થ મોડ જેવા ફીચર મળે છે. આને ચાલુ રાખો, કારણ કે તે આપોઆપ ચાર્જિંગને નિયંત્રિત કરે છે અને બેટરીને લાંબા સમય સુધી સુરક્ષિત રાખે છે.
