હાઇડ્રોજન ભારતને ઉર્જા મહાસત્તા બનાવશે: ગડકરી
જો હાઇડ્રોજન સસ્તું બનાવવાના પડકારને દૂર કરવામાં આવે તો ભારત ઉર્જા ક્ષેત્રમાં નવો ઇતિહાસ લખી શકે છે. કેન્દ્રીય માર્ગ પરિવહન અને રાજમાર્ગ મંત્રી નીતિન ગડકરીએ સ્પષ્ટપણે કહ્યું છે કે જો દેશ હાઇડ્રોજન ઉત્પાદનનો ખર્ચ ઘટાડીને પ્રતિ કિલો $1 કરે છે, તો ભારત ઉર્જા આયાતકારથી વિશ્વનો સૌથી મોટો નિકાસકાર બની શકે છે.
દિલ્હીમાં આયોજિત 24મા દરબારી સેઠ મેમોરિયલ લેક્ચરમાં ગડકરીએ કહ્યું કે હાલમાં હાઇડ્રોજન ઉત્પાદનનો ખર્ચ પ્રતિ કિલો 5 થી 6 ડોલર છે. પરંપરાગત ઇંધણની તુલનામાં તે મોંઘુ છે, પરંતુ આવનારા સમયમાં તે ઉર્જાનું ભવિષ્ય નક્કી કરશે. તેમણે કહ્યું કે સૌથી મોટો પડકાર હાઇડ્રોજન ફિલિંગ સ્ટેશનો અને ઇંધણ પરિવહન માટે જરૂરી માળખાગત સુવિધા બનાવવાનો છે. આ ક્ષેત્રોમાં મોટા પાયે અને તાત્કાલિક કામ કરવાની જરૂર છે.
કચરામાંથી ગ્રીન હાઇડ્રોજન ઉપલબ્ધ થશે
ગડકરીએ કચરાને હાઇડ્રોજન ઉત્પાદનનો ખર્ચ ઘટાડવા માટે સૌથી મોટો ગેમ ચેન્જર ગણાવ્યો. તેમણે કહ્યું કે જો મ્યુનિસિપલ ઘન કચરો અલગ કરવામાં આવે અને તેમાંથી કાર્બનિક પદાર્થ કાઢવામાં આવે અને બાયોડાયજેસ્ટરમાં નાખવામાં આવે, તો તેમાંથી મિથેન ગેસ ઉત્પન્ન થશે. સામાન્ય રીતે આ ગેસનો ઉપયોગ CNG બનાવવા માટે થાય છે, પરંતુ જો આ મિથેનને ગ્રીન હાઇડ્રોજનમાં રૂપાંતરિત કરવામાં આવે, તો દેશભરના મ્યુનિસિપલ કચરામાંથી ખૂબ જ સસ્તું હાઇડ્રોજન ઉત્પન્ન કરી શકાય છે.
ટ્રેનોથી લઈને વિમાનો સુધી
ગડકરીએ કહ્યું કે ભવિષ્યમાં હાઇડ્રોજનનો ઉપયોગ ફક્ત પરિવહનમાં જ નહીં પરંતુ દવા, રસાયણ અને સ્ટીલ ક્ષેત્રોમાં પણ થશે. તેમણે વિશ્વાસ વ્યક્ત કર્યો કે આગામી વર્ષોમાં ટ્રેનો અને વિમાનો પણ હાઇડ્રોજન પર ચાલશે. આનાથી ભારતની અશ્મિભૂત ઇંધણ પરની નિર્ભરતા સમાપ્ત થશે અને દેશ ઊર્જામાં આત્મનિર્ભર બનશે.
મુખ્ય વાત
એ સ્પષ્ટ છે કે જો ભારત હાઇડ્રોજનનો ખર્ચ ઘટાડવામાં અને તેના માટે જરૂરી માળખાગત સુવિધાઓ બનાવવામાં સફળ થાય છે, તો તે ફક્ત સ્થાનિક જરૂરિયાતો જ નહીં પરંતુ સમગ્ર વિશ્વમાં ઊર્જાના મુખ્ય સપ્લાયર તરીકે પણ ઉભરી આવશે.
