Election Commission: ચૂંટણી દરમિયાન સોશિયલ મીડિયા પર ચૂંટણી પ્રચાર અને જાહેરાતોનું મોનિટરિંગ વધી રહ્યું છે. ચૂંટણી અધિકારી દ્વારા દેખરેખ અને નિયંત્રણ વધુ મજબૂત બની રહ્યું છે. સોશિયલ મીડિયા દ્વારા ચૂંટણી પ્રચાર પણ આદર્શ આચાર સંહિતા હેઠળ આવે છે.
એક સમય એવો હતો કે જ્યારે ચૂંટણી દરમિયાન, વિવિધ રાજકીય પક્ષો અને અપક્ષ ઉમેદવારો તેમના ચૂંટણી ચિહ્નો સાથેના ઝંડા સાથે કાર, રિક્ષા અને ઓટો અને અન્ય વાહનોમાં લાઉડસ્પીકર લગાવીને રસ્તાઓ અને ગલીઓમાં પ્રચાર કરતા હતા. ઝડપથી બદલાતા ડિજિટલ યુગમાં, ચૂંટણી પ્રચારની પરંપરાગત પદ્ધતિઓ થોડી ઓછી થઈ ગઈ છે, ત્યારે સોશિયલ મીડિયા નામનું પ્લેટફોર્મ ઝડપથી તેનું સ્થાન લઈ રહ્યું છે. દરેક પક્ષ અને ઉમેદવાર પોતપોતાના સ્તરે સોશિયલ મીડિયા દ્વારા વ્યાપક પ્રચાર પણ કરે છે. સોશિયલ મીડિયાના આ માધ્યમથી રાજકીય પક્ષો દ્વારા કરવામાં આવતા પ્રચાર અને ખર્ચ પર નજર રાખવી પણ ચૂંટણી પંચ માટે મોટો પડકાર બની રહ્યો છે. તેનાથી નિપટવા માટે આયોગ આ વખતે મોટા પાયા પર કામ કરી રહ્યું છે.
સોશિયલ મીડિયા પર કેવી રીતે પ્રચાર કરવો
રાજકીય પક્ષો અને ઉમેદવારો વિવિધ સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મનો ઉપયોગ કરે છે જે સામાન્ય માણસ માટે સરળતાથી સુલભ છે. જેમાં લોકો સમજી શકે તેવી ભાષામાં પ્રચાર સામગ્રી તૈયાર કરવાનો પ્રયાસ કરવામાં આવે છે. આ માટે ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યુબ, સમાચારની મધ્યમાં આપવામાં આવતી ચૂંટણીની જાહેરાતો કે સિરિયલો સહિતના અન્ય કોઇ કાર્યક્રમ ઉપરાંત સોશિયલ મીડિયાના વિવિધ માધ્યમો દ્વારા ચૂંટણી પ્રચાર કરવામાં આવે છે.
આ પ્રચાર આદર્શ આચારસંહિતામાં પણ આવે છે.
સોશિયલ મીડિયા દ્વારા ચૂંટણી પ્રચાર પણ આદર્શ આચાર સંહિતા હેઠળ આવે છે. જો કોઈ રાજકીય પક્ષ કે ઉમેદવાર સોશિયલ મીડિયાના કોઈપણ માધ્યમથી ચૂંટણી પ્રચાર કરે છે, તો તે કરતા પહેલા તેણે તેના વિસ્તારના સંબંધિત ચૂંટણી અધિકારીને બતાવીને તેની પરવાનગી લેવાની રહેશે. ચૂંટણી અધિકારી સંતુષ્ટ થયા બાદ જ રાજકીય પક્ષો કે ઉમેદવારો સોશિયલ મીડિયા પર કોઈપણ પ્રકારનો ચૂંટણી પ્રચાર કરી શકે છે. જો રાજકીય પક્ષો આમ નહીં કરે તો તેમની સામે આચારસંહિતા ભંગ બદલ કાર્યવાહી થઈ શકે છે. જે પણ રાજકીય પક્ષ કે ઉમેદવાર સોશિયલ મીડિયા પર પ્રચાર માટે ટીમ અથવા સ્ટાફ રાખે છે, તેણે ચૂંટણી અધિકારીને તેની માહિતી અને રીલ બનાવવા અથવા અન્ય પ્રચાર પર થયેલા ખર્ચની વિગતોની જાણ કરવાની રહેશે.
જિલ્લા અને રાજ્ય સ્તરે મોનિટરિંગ સેલ બનાવવામાં આવ્યા છે.
ચૂંટણી પંચે સોશિયલ મીડિયા સહિત ચૂંટણી દરમિયાન આચારસંહિતાના ઉલ્લંઘન પર નજર રાખવા માટે દેશના તમામ જિલ્લાઓ અને રાજ્ય સ્તરે કંટ્રોલ રૂમ બનાવ્યા છે. પીજી સેલની દેખરેખ ઉપરાંત, માત્ર તમામ સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મ જ નહીં પરંતુ વેબ કાસ્ટિંગ, ટીવી, 1950 અને સી-વિજિલ પણ અહીં મળેલી ફરિયાદોના નિરાકરણ માટે કામ કરવામાં આવે છે. આ અંગે ચૂંટણી પંચના મુખ્ય ચૂંટણી કમિશનર રાજીવ કુમારે પણ કહ્યું હતું કે દરેક જિલ્લા અને રાજ્ય સ્તરે સ્થાપિત કંટ્રોલ રૂમ દ્વારા સોશિયલ મીડિયા સહિત તમામ ચૂંટણી પ્રચાર અને આચારસંહિતા ભંગ પર નજર રાખવામાં આવશે. આ રાજ્યના સીઈઓની દેખરેખ હેઠળ થશે. કમિશનનું કહેવું છે કે આ કંટ્રોલ રૂમમાં બેઠેલી આયોગની આઈટી એક્સપર્ટ ટીમ સોશિયલ મીડિયા પર રાજકીય પક્ષો અને ઉમેદવારો દ્વારા ચલાવવામાં આવતા ચૂંટણી પ્રચાર પર નજર રાખી રહી છે. આ એક પડકારજનક કાર્ય છે, પરંતુ ટીમ તે કરી રહી છે.
