Look back 2024: એક વર્ષ, બે ચૂંટણી અને ચોંકાવનારા પરિણામો! 2024માં મહારાષ્ટ્રના રાજકારણમાં મહત્વનો વળાંક
Look back 2024: 2024 મહારાષ્ટ્ર માટે રસપ્રદ અને ઉતાર-ચઢાવથી ભરેલું હતું. આ વર્ષ શાસક અને વિપક્ષ બંને જૂથો માટે ક્યારેક ખુશી તો ક્યારેક દુઃખનું કારણ બન્યું. આ વર્ષે રાજકીય ઘટનાક્રમ અને ચૂંટણી પરિણામોએ રાજ્યના રાજકારણને નવી દિશા આપી છે.
Look back 2024 ડિસેમ્બરમાં મહારાષ્ટ્રમાં નવી સરકારની રચના કરવામાં આવી છે, અને મહાગઠબંધન (ભાજપ, એનસીપી, શિવસેના) એ પૂર્ણ બહુમતી સાથે સરકાર બનાવી છે. પરંતુ, રાજ્યમાં વર્ષોથી ભારે રાજકીય ઉથલપાથલ જોવા મળી છે, અને 2024 આ ઉથલપાથલનો અંત લાવે છે. આ રાજકીય ઉથલપાથલ 2019 માં શરૂ થઈ, જ્યારે ઉદ્ધવ ઠાકરેએ ભાજપ છોડી દીધું અને કોંગ્રેસ અને અવિભાજિત NCP સાથે સરકાર બનાવી.
મહારાષ્ટ્ર એવા રાજ્યોમાંનું એક હતું જ્યાં એક જ વર્ષમાં બે મોટી ચૂંટણીઓ યોજાઈ હતી – એક લોકસભા માટે અને બીજી વિધાનસભા માટે. લોકસભાની ચૂંટણી મહાયુતિ માટે કસોટી સમાન સાબિત થઈ હતી, જેમાં તે ખરાબ રીતે નિષ્ફળ ગઈ હતી, પરંતુ વિધાનસભાની ચૂંટણીમાં તેણે પોતાની ગુમાવેલી પ્રતિષ્ઠા પાછી મેળવી હતી અને પાંચ વર્ષ સુધી સરકાર ચલાવવા માટે બહુમતી મેળવી હતી.
2024ની રાજકીય ઉથલપાથલ
જૂન 2022માં, એકનાથ શિંદેના નેતૃત્વમાં 40 ધારાસભ્યોએ ઉદ્ધવ ઠાકરે સામે બળવો કર્યો અને ભાજપ સાથે મહાગઠબંધનની સરકાર બનાવી. ત્યારબાદ, શિવસેનાના નામ અને પ્રતીકનો પણ દાવો કરવામાં આવ્યો અને શિંદે જૂથે આ લડાઈ જીતી લીધી. શિવસેનાનું નામ અને ચિહ્ન એકનાથ શિંદેના ખાતામાં ગયું, જ્યારે ઉદ્ધવ જૂથે તેનું નામ અને પ્રતીક બદલવું પડ્યું.
અજિત પવાર જૂથને NCPની કમાન મળી
મહાવિકાસ આઘાડી (શિવસેના-યુબીટી, કોંગ્રેસ, એનસીપી-એસપી) ને બીજો મોટો ફટકો પડ્યો જ્યારે શરદ પવારના ભત્રીજા અજિત પવારે જુલાઈ 2023 માં બળવો કર્યો અને તેમના જૂથ સાથે મહાયુતિમાં જોડાયા. ત્યારબાદ, અજિત પવારના જૂથે શરદ પવારની એનસીપીના નામ અને પ્રતીક પર દાવો કર્યો. ચૂંટણી પંચે ફેબ્રુઆરી 2024 માં અજિત પવાર જૂથની તરફેણમાં ચુકાદો આપ્યો અને તેમને પક્ષનું નામ, પ્રતીક અને ધ્વજ ફાળવ્યો.
અજિત પવારના જૂથના મહાગઠબંધનમાં જોડાવાથી આ ગઠબંધન વધુ મજબૂત બન્યું હતું, પરંતુ ખરી કસોટી લોકસભાની ચૂંટણીમાં થવાની હતી, કારણ કે આ ચૂંટણીમાં જનતાએ પોતાનો અભિપ્રાય આપ્યો હતો. આ ચૂંટણી 2019 કરતાં ઘણી અલગ હતી, કારણ કે એક તરફ વિરોધીઓ હવે એક સાથે હતા, અને બીજી બાજુ જૂના સમર્થકો હવે કટ્ટર વિરોધી બની ગયા હતા.
લોકસભાની ચૂંટણીમાં મહાયુતિના સિક્કાનો ઉપયોગ થયો નથી
લોકસભાની ચૂંટણી મહાયુતિ માટે તાકાતની મોટી કસોટી હતી અને તેને કારમી હારનો સામનો કરવો પડ્યો હતો. મહારાષ્ટ્રની 48 લોકસભા બેઠકોમાંથી મહાવિકાસ અઘાડીએ 31 બેઠકો જીતી હતી, જ્યારે ભાજપને માત્ર 9 બેઠકો મળી હતી. કોંગ્રેસની સાથે મહાવિકાસ અઘાડીએ જીત મેળવી હતી, જ્યારે ભાજપને 2019ની સરખામણીમાં ભારે નુકસાન થયું હતું.
વિધાનસભા ચૂંટણી પરિણામો
વિધાનસભા ચૂંટણીમાં મહાયુતિએ અણધાર્યો વિજય મેળવ્યો, અને વિપક્ષનો સંપૂર્ણ પરાજય થયો. મહાયુતિએ 132 બેઠકો સાથે ભવ્ય વિજય મેળવ્યો હતો, જ્યારે વિપક્ષ મહાવિકાસ અઘાડી 50 બેઠકો પણ મેળવી શકી ન હતી. ભાજપ, શિવસેના અને અજિત પવારની એનસીપીએ સાથે મળીને સરકાર બનાવી.
નવા મુખ્યમંત્રીની રચના
વર્ષના અંતે પ્રશ્ન એ હતો કે મહારાષ્ટ્રના આગામી મુખ્યમંત્રી કોણ હશે? ભાજપે સૌથી વધુ બેઠકો જીતી હતી અને તે સીએમ પદના દાવેદાર હોય તે સ્વાભાવિક હતું. લગભગ 10 દિવસના સંઘર્ષ બાદ દેવેન્દ્ર ફડણવીસે મુખ્યમંત્રી તરીકે શપથ લીધા. એકનાથ શિંદેને ડેપ્યુટી સીએમ અને અજિત પવારને ડેપ્યુટી સીએમ બનાવવામાં આવ્યા છે.
2024 ના અંતમાં, મહારાષ્ટ્રમાં નવી સરકારની રચના થઈ અને રાજ્યના રાજકારણમાં એક નવો અધ્યાય શરૂ થયો.
