CoviShield: બ્રિટીશ ફાર્માસ્યુટિકલ જાયન્ટ એસ્ટ્રાઝેનેકાએ સ્વીકાર્યું છે કે તેણે બનાવેલી કોવિડ-19 રસી કોવિશિલ્ડ થ્રોમ્બોસિસ વિથ થ્રોમ્બોસાયટોપેનિયા સિન્ડ્રોમ (TTS) નામની દુર્લભ આડઅસરનું કારણ બની શકે છે. રસી ઉત્પાદક એસ્ટ્રાઝેનેકાએ કોર્ટના દસ્તાવેજોમાં જણાવ્યું છે કે કોવિશિલ્ડ એવી સ્થિતિનું કારણ બની શકે છે જે લોહીના ગંઠાવાનું અને પ્લેટલેટની ઓછી સંખ્યા તરફ દોરી શકે છે. તેનાથી હાર્ટ એટેકનો ખતરો વધી જાય છે.
આ સ્વીકૃતિ કંપની સામે મુકદ્દમો દાખલ કરવામાં આવ્યા બાદ આવી છે, જેમાં રસી સંબંધિત ગંભીર નુકસાન અને અણધાર્યા મોતનો આક્ષેપ કરવામાં આવ્યો છે.
કોર્ટના દસ્તાવેજો અનુસાર, એસ્ટ્રાઝેનેકા અને ઓક્સફોર્ડ યુનિવર્સિટી દ્વારા વિકસિત અને સીરમ ઈન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ ઈન્ડિયા દ્વારા ઉત્પાદિત કોવિશિલ્ડ દુર્લભ કિસ્સાઓમાં આ સ્થિતિ તરફ દોરી શકે છે. આ રસી કોવિડ-19 રોગચાળા દરમિયાન સમગ્ર ભારતમાં મોટા પાયે આપવામાં આવી હતી.
થ્રોમ્બોસાયટોપેનિયા સિન્ડ્રોમ સાથે થ્રોમ્બોસિસ શું છે?
થ્રોમ્બોસિસ વિથ થ્રોમ્બોસાયટોપેનિયા સિન્ડ્રોમ (TTS) એ એક દુર્લભ સ્થિતિ છે જેમાં શરીરમાં અસામાન્ય જગ્યાએ લોહીના ગંઠાવાનું નિર્માણ થાય છે અને લોહીમાં પ્લેટલેટ્સની સંખ્યા ઘટી જાય છે. પ્લેટલેટ એ નાના કોષો છે જે લોહીના ગંઠાઈ જવા માટે મદદ કરે છે, તેથી તેમાંથી બહુ ઓછા હોવા ખતરનાક બની શકે છે. આ સ્થિતિ એવા લોકોમાં જોવા મળી હતી જેમને એડેનોવાયરલ વેક્ટર COVID-19 રસી આપવામાં આવી હતી જેમ કે વેક્સજાવરિયા, કોવિશિલ્ડ (એસ્ટ્રાઝેનેકા) અને જોન્સન એન્ડ જોન્સન/જેન્સન કોવિડ-19 રસી. TTS થાય છે કારણ કે શરીરની રોગપ્રતિકારક શક્તિ એન્ટિબોડીઝ બનાવીને રસીને પ્રતિભાવ આપે છે જે લોહીના ગંઠાઈ જવા સાથે સંકળાયેલા પ્રોટીન પર હુમલો કરે છે.
TTSને બે લેવલે વર્ગીકૃત કરાયો
લેવલ-1
- ભાગ્યે જ, લોહીના ગંઠાવાનું, જેમ કે મગજ અથવા આંતરડામાં, ક્યારેક અસાધારણ રીતે પગ અથવા ફેફસામાં પણ બને છે.
- ઓછી પ્લેટલેટ ગણતરી (150,000 પ્રતિ માઇક્રોલિટરથી નીચે).
- હકારાત્મક વિરોધી PF4 ELISA પરીક્ષણ આની પુષ્ટિ કરવામાં મદદ કરે છે, પરંતુ હંમેશા જરૂરી નથી.
- ટાયર 1 કેસ સામાન્ય રીતે વધુ ગંભીર અને જોખમી હોય છે.
- આ યુવાનોમાં વધુ જોવા મળે છે.
લેવલ-2
સામાન્ય લોહીના ગંઠાવાનું, જેમ કે પગ અથવા ફેફસામાં.
ઓછી પ્લેટલેટ ગણતરી (150,000 પ્રતિ માઇક્રોલિટરથી નીચે).
આની પુષ્ટિ કરવા માટે પોઝીટીવ એન્ટી-PF4 ELISA ટેસ્ટ જરૂરી છે.
TTSના લક્ષણો
TTS ના લક્ષણોમાં ગંભીર માથાનો દુખાવો, પેટમાં દુખાવો, પગમાં સોજો, શ્વાસ લેવામાં તકલીફ અને વિચારવામાં તકલીફ અથવા હુમલાનો સમાવેશ થઈ શકે છે. જો કોઈને રસી લીધા પછી આ લક્ષણો દેખાય તો તેણે તરત જ ડૉક્ટરનો સંપર્ક કરવો જોઈએ.
કોરોના રોગચાળા દરમિયાન, એસ્ટ્રાઝેનેકા અને ઓક્સફોર્ડ યુનિવર્સિટી દ્વારા વિકસિત કોવિશિલ્ડ, સીરમ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ ઇન્ડિયા દ્વારા બનાવવામાં આવી હતી
અને તે દેશના લોકોને વ્યાપકપણે સંચાલિત કરવામાં આવી હતી. એસ્ટ્રાઝેનેકા બ્રિટનમાં અનેક દાવાઓનો સામનો કરી રહી છે કે તેની રસીના કારણે અનેક મૃત્યુ અને ગંભીર ઇજાઓ થઈ છે. યુકે હાઈકોર્ટમાં 51 કેસમાં પીડિતોએ 100 મિલિયન પાઉન્ડ સુધીના નુકસાનની માંગણી કરી છે. આ કેસના પ્રથમ ફરિયાદી જેમી સ્કોટે આરોપ લગાવ્યો હતો કે એપ્રિલ 2021માં તેને રસી આપવામાં આવી હતી, જેના કારણે લોહી ગંઠાઈ જવાથી મગજમાં કાયમી ઈજા થઈ હતી. તેણે દાવો કર્યો કે તેના માટે કામ કરવું મુશ્કેલ બન્યું… હોસ્પિટલે તેની પત્નીને ત્રણ વખત કહ્યું કે તે મરી જવાનો છે.
“એવું માનવામાં આવે છે કે AZ રસી, ખૂબ જ દુર્લભ કિસ્સાઓમાં, TTS નું કારણ બની શકે છે. વધુમાં, AZ રસી (અથવા કોઈપણ રસી) ની ગેરહાજરીમાં TTS થઈ શકે છે,” એસ્ટ્રાઝેનેકાએ જણાવ્યું હતું. એસ્ટ્રાઝેનેકા સ્કોટના દાવાના કાયદાકીય બચાવ માટે સંમત થયા હતા, જે પીડિત અને શોકગ્રસ્ત સંબંધીઓને ચૂકવણી તરફ દોરી શકે છે.