જમ્યા પછી હાર્ટબર્ન થાય છે? એસિડ રિફ્લક્સમાં રાહત આપશે આ 10 રીતો
એસિડ રિફ્લક્સથી રાહત મેળવવા માટે ઘણા લોકો પાણીની જેમ પૈસા ખર્ચે છે. પરંતુ સ્વાસ્થ્ય વિશેષજ્ઞો દાવો કરે છે કે જીવનશૈલીમાં સરળ ફેરફારો અને ઘરગથ્થુ ઉપચારથી પણ તેને દૂર કરી શકાય છે.
એસિડ રિફ્લક્સની સમસ્યા ત્યારે થાય છે જ્યારે પેટમાં હાજર એસિડ અન્નનળી અથવા ગળા તરફ જાય છે. આ કારણે છાતી અને ગળામાં દુખાવો અને બળતરા થાય છે. અમેરિકામાં 15માંથી એક વ્યક્તિમાં એસિડ રિફ્લક્સ ખૂબ જ સામાન્ય છે. તેનાથી રાહત મેળવવા માટે ઘણા લોકો પાણીની જેમ પૈસા ખર્ચે છે. પરંતુ સ્વાસ્થ્ય વિશેષજ્ઞો દાવો કરે છે કે જીવનશૈલીમાં સરળ ફેરફારો અને ઘરગથ્થુ ઉપચારથી પણ તેને દૂર કરી શકાય છે.
સૂતી વખતે શરીરની મુદ્રા કેવી હોય છે? – એસિડ રિફ્લક્સ ઘણીવાર રાત્રે વધુ બેચેનીનું કારણ બને છે. કારણ કે જ્યારે આપણે રાત્રે સૂઈએ છીએ, ત્યારે પેટથી ગળા સુધી એસિડ રિફ્લક્સનો પ્રવાહ સરળ બને છે. તેથી, તેનાથી બચવા માટે, તમારે તમારી ઊંઘની પેટર્ન પર પણ ધ્યાન આપવું જોઈએ. વર્ષ 2011 માં પ્રકાશિત થયેલા એક અભ્યાસ મુજબ, અઠવાડિયામાં માથાની બાજુથી 8 ઈંચ ઊંચો પલંગ ઊંચો કરીને સૂતા લોકોના હાર્ટબર્ન અને ઊંઘની સમસ્યામાં સુધારો જોવા મળ્યો હતો.
Diglycyrrhizinated Licorice (DGL) – લિકરિસ એ એક જડીબુટ્ટી છે જેનો ઉપયોગ પેટ સંબંધિત બિમારીઓની સારવાર માટે લાંબા સમયથી કરવામાં આવે છે. DGL એ ગ્લાયસિરિઝિન સંયોજનને દૂર કરીને લિકરિસનું સંશોધિત સ્વરૂપ છે, કારણ કે તે બ્લડ પ્રેશર વધારી શકે છે. ડીજીએલ આપણા અન્નનળીમાં બળતરાની સમસ્યાને ઓછી કરીને એસિડ રિફ્લક્સમાં રાહત આપે છે. આ સિવાય આદુ, કેમોમાઈલ અને માર્શમેલોની જડીબુટ્ટીઓ પણ એસિડ રિફ્લક્સમાં ફાયદો કરે છે.
થોડું થોડું ખાઓ – એક સમયે મોટી માત્રામાં ખાવાથી સ્ફિન્ક્ટર (બ્લૉકર) પર દબાણ વધે છે જે પેટને અન્નનળીથી અલગ કરે છે. આનાથી સ્ફિન્ક્ટર ખુલવાની અને એસિડ રિફ્લક્સનો પ્રવાહ ઉપર તરફ જવાની શક્યતાઓ ખૂબ વધી જાય છે. તેથી, એક સાથે વધુ ખાવાને બદલે, ઓછી માત્રામાં ખાઓ. ઉદાહરણ તરીકે, ત્રણ વખત ખાવા કરતાં ઓછી માત્રામાં પાંચ વખત ખાવું વધુ સારું રહેશે.
કોફી પર નિયંત્રણઃ- જો તમને કોફી પીવી ગમે છે તો બને તેટલી વહેલી તકે તેને નિયંત્રિત કરવાનો પ્રયાસ કરો. કોફી એ માત્ર એસિડિક પીણું નથી, પરંતુ તેને પીધા પછી, તમારું પેટ વધુ એસિડ ઉત્પન્ન કરે છે જે પછીથી તમારા ગળા સુધી જાય છે. આપણું અન્નનળીનું નીચલું સ્ફિન્ક્ટર પણ કેફીનને કારણે સુસ્ત થઈ જાય છે, જેના કારણે પેટમાં રહેલું એસિડ ઉપર તરફ જવા લાગે છે.
આ વસ્તુઓને ટાળો- કેટલીક ખાદ્ય વસ્તુઓ એસિડ રિફ્લક્સને પ્રોત્સાહન આપવાનું કામ કરે છે. તેથી, તમારે આવી વસ્તુઓને સખત રીતે ટાળવી જોઈએ જે આપણા પાચનતંત્રને ધીમું કરે છે. તમારે ચીઝ, તળેલા ખોરાક, ચિપ્સ જેવા પ્રોસેસ્ડ ફૂડ, બેકન, ચોકલેટ, મરચાંનો પાવડર અને પિઝા જેવા ચરબીયુક્ત માંસ જેવી વસ્તુઓને સખત રીતે ટાળવી જોઈએ.
કઈ વસ્તુઓ ખાવી? – એસિડિક વસ્તુઓને બદલે આલ્કલાઈન વસ્તુઓ ખાઓ જે રિફ્લક્સને રોકવા માટે કામ કરી શકે. ઉચ્ચ ph સ્તર ધરાવતી વસ્તુઓમાં આલ્કલાઇન વધુ હોય છે. આમાં કોબીજ, વરિયાળી અને કેળા જેવી વસ્તુઓનો સમાવેશ થાય છે.
વધુ ફાઇબર – 2018 માં એક નાના અભ્યાસ મુજબ, નોન-ઇરોસિવ એસિડ રિફ્લક્સ રોગથી પીડિત લોકો કે જેમણે ખૂબ ઓછા ફાઇબરનું સેવન કર્યું હતું, તેમને સાયલિયમ ફાઇબર સપ્લિમેન્ટ્સ લીધા પછી એસિડ રિફ્લક્સ અને હાર્ટબર્ન ઓછી થઈ હતી. ફાઇબર આપણી ભૂખને લાંબા સમય સુધી કાબૂમાં રાખી શકે છે, તેથી તે એસિડ રિફ્લક્સને ટ્રિગર કરવાની શક્યતા પણ ઘટાડે છે.
જમ્યા પછી શું કરવું- જમ્યા પછી લગભગ ત્રણ કલાક સીધા ઊભા રહેવાથી એસિડ રિફ્લક્સની સમસ્યા પણ ખતમ થઈ શકે છે. આનો અર્થ એ છે કે જો તમે સૂવાના થોડા કલાકો પહેલાં રાત્રિભોજન કરો છો, તો તમને ચાલવા અથવા ઊભા રહેવા માટે પૂરતો સમય મળશે. જ્યારે તમે ઊભા રહો છો, ત્યારે ગુરુત્વાકર્ષણ બળ એસિડને પેટમાંથી ઉપર જવા દેતું નથી.
ડાબી બાજુ સૂઈ જાઓ- ડાબી બાજુ સૂવાથી એસિડ રિફ્લક્સથી પણ બચી શકાય છે. વર્ષ 2015માં હાથ ધરાયેલા એક નાનકડા અભ્યાસ મુજબ, જે લોકો શરીરના ઉપરના ભાગને ડાબી બાજુ રાખીને સહેજ ઉંચા કરીને ઊંઘે છે તેમનામાં એસિડ રિફ્લક્સ ઓછું જોવા મળે છે. 2006માં થયેલા કેટલાક અભ્યાસોનું વિશ્લેષણ સૂચવે છે કે જે લોકો તેમની જમણી બાજુ સૂઈ જાય છે તેઓ એસિડ રિફ્લક્સ માટે વધુ સંવેદનશીલ હોય છે. જો કે તેના વૈજ્ઞાનિકો હજુ સુધી તેની પાછળના કારણોને ઓળખી શક્યા નથી.
એલોવેરા જ્યુસ- કેટલાક અભ્યાસો સૂચવે છે કે એલોવેરા જ્યુસનું સેવન કરવાથી એસિડ રિફ્લક્સમાં પણ રાહત મળે છે. વર્ષ 2015માં કરવામાં આવેલા એક અભ્યાસ અનુસાર, દરરોજ લગભગ 10ml એલોવેરા સિરપ પીવાથી એસિડ રિફ્લક્સમાં રાહત મળી શકે છે. આ રેસીપી દવાઓ કરતાં વધુ અસરકારક માનવામાં આવે છે.
