રેલવે સ્ટેશન પર દવાઓની દુકાન ન હોવા પાછળનું ગણિત: ‘ઓછો નફો’ કે પછી ‘વધારે ભાડું’? જાણો કારણ
રેલવે સ્ટેશન પર મુસાફરોની દરેક જરૂરિયાતનો સામાન સરળતાથી મળી રહે છે, પણ દવાઓ માટે મેડિકલ સ્ટોર કેમ નથી હોતા? કારણ જાણીને તમે પણ આશ્ચર્યચકિત થઈ જશો.
ભારતમાં રેલવેને માત્ર પરિવહનનું સાધન જ નહીં, પણ જીવન રેખા કહેવામાં આવે છે. રોજ લાખો લોકો ટ્રેનમાં મુસાફરી કરે છે અને સ્ટેશન પર થોભે છે. સ્ટેશન પર ચા, કૉફી, નાસ્તા, પાણીની બોટલો, પુસ્તકો અને અન્ય ઘણી જરૂરી વસ્તુઓ સહેલાઈથી મળી જાય છે, પરંતુ શું તમે ક્યારેય ધ્યાન આપ્યું છે કે જ્યાં આટલી ભીડ હોય અને દરેક જરૂરિયાતનો સામાન હોય, ત્યાં મેડિકલ સ્ટોર કેમ નથી હોતો? આ સવાલ ઘણા લોકોના મનમાં આવે છે. ચાલો જાણીએ.
મુખ્ય કારણો જે મેડિકલ સ્ટોરને અટકાવે છે:
1. કડક કાયદાકીય નિયમો અને ફાર્માસિસ્ટની હાજરી
હકીકતમાં, દવાઓનું વેચાણ માત્ર સામાન વેચવા જેટલું સરળ કામ નથી. તેના માટે કડક કાયદાકીય નિયમો અને શરતો હોય છે.
દવાઓ હંમેશા યોગ્ય તાપમાન અને સુરક્ષિત જગ્યાએ રાખવી જરૂરી છે.
દરેક મેડિકલ સ્ટોર પર લાઇસન્સ ધરાવતા ફાર્માસિસ્ટની હાજરી ફરજિયાત હોય છે.
રેલવે સ્ટેશન જેવી ભીડભાડ વાળી જગ્યાએ આ નિયમોનું પાલન કરવું સરળ નથી હોતું. નકલી દવાઓની રોકથામ અને તેના દુરુપયોગને અટકાવવો પણ અહીં એક મોટો પડકાર બની જાય છે.
2. નફો (Profit) અને ખર્ચનું ગણિત
સ્ટેશન પર ઉપલબ્ધ અન્ય સામાન બજાર કરતાં મોંઘો મળે છે, કારણ કે દુકાનનું ભાડું અને સંચાલન ખર્ચ વધારે હોય છે.
આવી સ્થિતિમાં દવાઓની કિંમત વધારવી કાયદેસર અને નૈતિક રીતે શક્ય નથી.
વળી, મુસાફરો સામાન્ય રીતે મુસાફરી પહેલાં જ પોતાની જરૂરી દવાઓ ખરીદીને સાથે રાખે છે.
આ સંજોગોમાં, સ્ટેશન પર મેડિકલ સ્ટોર ચલાવવો ઘણીવાર નુકસાનકારક સોદો (Loss-making deal) સાબિત થઈ શકે છે.
3. રેલવેની પ્રાથમિકતા અને વૈકલ્પિક વ્યવસ્થા
જોકે, આનો અર્થ એ નથી કે રેલવે મુસાફરોની તબિયત અને સુરક્ષા પર ધ્યાન નથી આપતી.
લગભગ દરેક મોટા સ્ટેશન પર ફર્સ્ટ-એઇડ રૂમ (First-Aid Room) અથવા મેડિકલ પોસ્ટ હાજર હોય છે.
અહીં તાલીમબદ્ધ કર્મચારીઓ અને ડૉક્ટર ઉપલબ્ધ હોય છે, જે કટોકટીની પરિસ્થિતિઓમાં મુસાફરોને તુરંત પ્રાથમિક સારવાર પૂરી પાડે છે.
ગંભીર કિસ્સાઓમાં નજીકની હોસ્પિટલનો પણ સંપર્ક કરવામાં આવે છે.
રેલવે પ્રશાસનનું પ્રાથમિક કાર્ય ટ્રેન સંચાલનને સુરક્ષિત અને સમયસર જાળવી રાખવાનું છે. જો સ્ટેશન પર દવાઓની દુકાનો ખોલવાની પરવાનગી આપવામાં આવે તો તે વહીવટી અને સુરક્ષાની જવાબદારી વધારી દેશે.
