રશિયા-અમેરિકા તણાવ ચરમસીમાએ, ટ્રમ્પ દ્વારા પરમાણુ સબમરીન તૈનાત કરવાના જવાબમાં પુતિને મિસાઇલ પ્રતિબંધ હટાવ્યો
રશિયા અને અમેરિકા વચ્ચે વધતો ભૂરાજકીય તણાવ નવી ઊંચાઈએ પહોંચ્યો છે. જ્યારે ભૂતપૂર્વ યુએસ રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે બદલો લેવા માટે રશિયા નજીકના વિસ્તારોમાં બે પરમાણુ સબમરીન તૈનાત કરવાનો આદેશ આપ્યો હતો, ત્યારે રશિયન રાષ્ટ્રપતિ વ્લાદિમીર પુતિને મધ્યમ-અંતરની મિસાઇલો પરનો સ્વ-લાદવામાં આવેલ પ્રતિબંધ હટાવી દીધો છે. આ વિકાસ વૈશ્વિક સુરક્ષા પર ગંભીર પ્રશ્નો ઉભા કરી રહ્યો છે.
રશિયાની મોટી જાહેરાત
રશિયન વિદેશ મંત્રાલયે એક સત્તાવાર નિવેદન જારી કરીને કહ્યું કે, “રશિયા હવે મધ્યવર્તી અને ટૂંકા-અંતરની મિસાઇલો (INF) ની તૈનાત પર લાદવામાં આવેલા પ્રતિબંધોથી બંધાયેલું નથી. આ પ્રતિબંધો જાળવવા માટેની શરતો હવે સમાપ્ત થઈ ગઈ છે.” અમેરિકા દ્વારા લશ્કરી દબાણ વધાર્યા પછી આ નિર્ણય લેવામાં આવ્યો છે.
ટ્રમ્પનું કડક વલણ
પૂર્વ રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પનો આ નિર્ણય રશિયન સુરક્ષા પરિષદના ઉપાધ્યક્ષ દિમિત્રી મેદવેદેવના તીખા સંદેશ બાદ આવ્યો છે. મેદવેદેવે ચેતવણી આપી હતી કે, “દરેક અલ્ટીમેટમ અમેરિકાને યુદ્ધ તરફ ધકેલી રહ્યું છે. રશિયા ઈરાન કે ઈઝરાયેલ નથી, જે ચૂપચાપ બધું સહન કરી લેશે. ટ્રમ્પને બાઈડેનની જેમ ‘સ્લીપી જો’ બનવું જોઈએ નહીં.”
ટ્રમ્પે આ ચેતવણીને ગંભીરતાથી લીધી અને રશિયાની દરિયાઈ સરહદ નજીક બે યુએસ પરમાણુ સબમરીન તૈનાત કરવાનો આદેશ આપ્યો, જેના કારણે પરિસ્થિતિ વધુ તંગ બની ગઈ.
યુક્રેન યુદ્ધ વચ્ચે તણાવ વધુ વધ્યો
આ દરમિયાન, યુક્રેન યુદ્ધ પણ તેના ભયંકર તબક્કામાં છે. રશિયાએ તાજેતરમાં કિવ પર ભયંકર મિસાઇલ હુમલા કર્યા છે, જેની યુક્રેનિયન રાષ્ટ્રપતિ વોલોડીમીર ઝેલેન્સકીએ નિંદા કરી છે. તેમણે આંતરરાષ્ટ્રીય સમુદાયને આ આક્રમણ સામે ચૂપ ન રહેવા અને યુક્રેનને ટેકો આપવા અપીલ કરી.
INF સંધિનો અંત
1987 માં યુએસ અને તત્કાલીન સોવિયેત યુનિયન વચ્ચે INF સંધિ પર હસ્તાક્ષર કરવામાં આવ્યા હતા, જેમાં 500 થી 5,500 કિલોમીટરની રેન્જ ધરાવતી મિસાઇલોના તૈનાત પર પ્રતિબંધ મૂકવામાં આવ્યો હતો. જોકે, 2019 માં યુએસએ આ સંધિમાંથી ખસી ગયું. હવે રશિયાનું તેમાંથી બહાર નીકળવું વિશ્વને નવી શસ્ત્ર સ્પર્ધા તરફ પણ ધકેલી શકે છે.
