યુનાઈટેડ નેશન્સનો મોટો આરોપઃ ઈરાનમાં ફાંસી મોતનું હથિયાર બની ગયું છે
સંયુક્ત રાષ્ટ્રએ ફરી એકવાર ઈરાનને કઠેડામાં ઉભો કર્યો છે. સંગઠનનું કહેવું છે કે 2025 ની શરૂઆતથી, ત્યાં ઓછામાં ઓછા 841 લોકોને મૃત્યુદંડની સજા ફટકારવામાં આવી છે. સંયુક્ત રાષ્ટ્રના જણાવ્યા અનુસાર, ઈરાની શાસન માત્ર ગુના રોકવા માટે જ નહીં પરંતુ ભય અને મૌન લાદવા માટે પણ ફાંસીનો ઉપયોગ કરી રહ્યું છે.
માનવ અધિકાર બાબતો પર નજર રાખતી સંયુક્ત રાષ્ટ્રની કચેરીએ શુક્રવારે જણાવ્યું હતું કે 2025 ના પહેલા ભાગમાં ઈરાનમાં જે ગતિએ લોકોને ફાંસી આપવામાં આવી છે તે અત્યંત ખતરનાક અને આઘાતજનક છે. આ જ કારણ છે કે હવે સમગ્ર વિશ્વમાં આ પ્રશ્ન ઉઠાવવામાં આવી રહ્યો છે કે કયા દેશો મૃત્યુદંડ પર સૌથી વધુ નિર્ભર છે.
2024 ના વૈશ્વિક આંકડા
માનવ અધિકાર સંગઠન એમ્નેસ્ટી ઇન્ટરનેશનલના એક અહેવાલ મુજબ 2024 માં સમગ્ર વિશ્વમાં ઓછામાં ઓછા 1,518 લોકોને ફાંસી આપવામાં આવી હતી.
- આ સંખ્યા 2023 કરતા 32% વધુ હતી.
- ખાસ વાત એ છે કે હવે વિશ્વના ફક્ત 15 દેશો મૃત્યુદંડનો અમલ કરી રહ્યા છે, એટલે કે મોટાભાગના દેશો તેને ધીમે ધીમે નાબૂદ કરી રહ્યા છે.
ઈરાન સૌથી મોટું ફાંસી ઘર બન્યું
- ૨૦૨૪ માં, ફક્ત ઈરાનમાં ૯૭૨ લોકોને ફાંસી આપવામાં આવી હતી.
- આમાં ૩૦ મહિલાઓનો સમાવેશ થાય છે.
- ૨૦૨૩ માં, આ આંકડો ૮૫૩ હતો, એટલે કે, ફક્ત એક વર્ષમાં ૧૪% નો વધારો.
માનવાધિકાર કાર્યકરો કહે છે કે આ વધારાનો વાસ્તવિક હેતુ વિરોધનો અવાજ દબાવવાનો અને વિરોધીઓને ડરાવવાનો છે.
ઈરાની કાર્યકર્તા રોયા બોરોમંડ કહે છે કે તાજેતરના વર્ષોમાં મહિલાઓને પણ નિશાન બનાવવામાં આવી રહી છે – ૨૦૨૨ માં ૧૨ મહિલાઓ, ૨૦૨૩ માં ૨૫ મહિલાઓ અને ૨૦૨૪ માં ૩૦ મહિલાઓને ફાંસી આપવામાં આવી હતી. આ આરોપો મોટાભાગે ડ્રગ હેરફેર અથવા શાસન વિરોધી પ્રવૃત્તિઓ સાથે સંબંધિત હતા.
સાઉદી અરેબિયા અને 🇮🇶 ઈરાક પણ પાછળ નથી
- ૨૦૨૪ માં, સાઉદી અરેબિયામાં ૩૪૫ અને ઈરાકમાં ૬૩ લોકોને ફાંસી આપવામાં આવી હતી.
- આ કેસોમાં પણ મોટાભાગના આરોપો ડ્રગ્સની હેરફેર અને આતંકવાદ સાથે સંબંધિત હતા.
ચોંકાવનારી વાત એ છે કે ઈરાન અને સોમાલિયા જેવા દેશોમાં 18 વર્ષથી ઓછી ઉંમરના બાળકોને પણ ફાંસી આપવામાં આવી હતી, જે આંતરરાષ્ટ્રીય માનવ અધિકાર કાયદાનું સીધું ઉલ્લંઘન છે.
ચીનનું રહસ્ય
એમ્નેસ્ટીના અહેવાલમાં જણાવાયું છે કે વિશ્વમાં સૌથી વધુ ફાંસી ચીનમાં આપવામાં આવે છે. પરંતુ ત્યાંથી કોઈ સત્તાવાર ડેટા બહાર આવતો નથી. ચીન ઉપરાંત, વિયેતનામ અને ઉત્તર કોરિયા પણ આ બાબતમાં સંપૂર્ણ ગુપ્તતા જાળવી રાખે છે.
ઇતિહાસ દર્શાવે છે કે ચીનમાં મૃત્યુદંડ લાંબા સમયથી માત્ર ગુના અટકાવવાનું જ નહીં, પરંતુ રાજકીય અને સામાજિક નિયંત્રણનું પણ એક સાધન રહ્યું છે.
