High Court લિવ-ઇન રિલેશનશિપ’ પર હાઇકોર્ટની ટિપ્પણી
High Court પુરવઠામાંની એક લિવ‑ઇન સંબંધ કેસમાં અલ્હાબાદ હાઈકોર્ટની બેનચ (જસ્ટિસ સિદ્ધાર્થ) એ ખાસ ટિપ્પણી કરી છે કે, લિવ‑ઇન રિલેશનશિપ મહિલાઓ માટે પરિણામે પ્રતિકૂળ બની શકે છે. બ્રેક‑અપ પછી, સ્ત્રીઓ જીવનસાથી શોધવામાં પણ મુશ્કેલી અનુભવે છે, જ્યારે પુરુષો સરળતાથી આગળ વધી જાય છે .
લિવ‑ઇન સંબંધ વિરુદ્ધમાં કોઈ કાનૂની વિરોધ નથી, પરંતુ સામાજિક અસ્વીકાર છે
જસ્ટિસ સિદ્ધાર્થે જણાવ્યું કે, “લિવ‑ઇન રિલેશનશિપ ભારતીય મધ્યમવર્ગીય મૂલ્યો વિરુદ્ધ છે અને સ્ત્રીઓ પર વધારે અસરકારક સાબિત થાય છે.”
આ નોંધ એવા સમય દરમિયાન આવી છે જ્યારે સુપ્રીમ કોર્ટે લિવ‑ઇન સંબંધોને માન્યતા આપી છે . છતાં હાઈકોર્ટનો દાવો છે કે, બાદમાં બેદરકારીથી બંધાયેલ સંબંધોથી સ્ત્રીઓના વૈવાહિક અપેક્ષાઓ, સામાજિક સ્વીકાર અને ભાવિ જીવન માટે મુશ્કેલીઓ ઉભા થાય છે .
બ્રેક‑અપ પછી સ્ત્રીઓનો સામશિકલ દબાણ
હાઈકોર્ટે જણાવ્યું કે, પુરુષો મુજબ, “બ્રેક‑અપ પછી યુવાઓ સરળતાથી નવી શરૂઆત કરી શકે છે,” પરંતુ તે મહિલાઓ માટે સરળ નથી. “મહિલાઓ માટે જીવનસાથી શોધવો મુશ્કેલ છે,” એવું પણ ઉલ્લેખ્યુ હતું .
સામાજિક, વ્યવસ્થિત અને ભાવનાત્મક સ્તરે, તેઓ પર વધારે પ્રતિબંધો અને ઠલાં પડવાં જેવી સ્થિતિનો સામનો કરવો પડે છે.
સુપ્રીમ કોર્ટે શું કહ્યું?
જ્યારે સુપ્રીમ કોર્ટે સ્પષ્ટ કેવું કર્યું કે લાંબા સમય સુધી લાગુ અઘિષ્ઠિત લગ્ન‑જોડીએ લિવ‑ઇન સંબંધમાં સમજી શકાય છે, ત્યારે “મેજ સંપૂર્ણ સંમતિ પર આધારિત હોવાથી તે દબાણ લાગતું કદાચ નથી” તેવું પણ સ્વીકાર્યું છે .
તેથી, “લિવ‑ઇન સંબંધોને કાયદેસર માન્યતા આપવામાં આવતી હોય, પરંતુ સામાજિક-વ્યવહારિક પરિણામોમાં લેવલભેદ સ્પષ્ટ જોવા મળે છે.”
નિષ્કર્ષ
- કાયદાકીય માન્યતા: લિવ‑ઇન સંબંધ કાયદા દ્વારા સ્વીકાર્યો છે .
- હાઈકોર્ટની ચેતવણી: સ્ત્રીઓ પર અસમાનતા, સોશિયલ ડિસિઝા અને ભાવિ જીવનમાં અસર .
- ભવિષ્ય દર્શન: સંબંધોને કાયદેસર માનતા હોવા છતા સમાજ-પરંપરાગત મૂલ્યો વચ્ચે તણાવ ચાલુ રહેશે.