National: તમને જણાવી દઈએ કે રોડ અકસ્માતમાં મૃત્યુ પામનારા લોકોની કુલ સંખ્યા ભારતમાં સૌથી વધુ છે. આને રોકવા અને સલામતી વધારવાના ઉદ્દેશ્ય સાથે દર વર્ષે 11 થી 17 જાન્યુઆરી દરમિયાન દેશમાં રાષ્ટ્રીય માર્ગ સુરક્ષા સપ્તાહ ઉજવવામાં આવે છે.
માર્ગ અકસ્માતનો મુદ્દો દેશ માટે ચિંતાનો વિષય બની રહ્યો છે. છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં, દેશમાં માર્ગ અકસ્માતોની સંખ્યામાં તીવ્ર વધારો થયો છે. આ અંગે જાગૃતિ ફેલાવવા માટે ભારતમાં દર વર્ષે 11 થી 17 જાન્યુઆરી દરમિયાન રાષ્ટ્રીય માર્ગ સુરક્ષા સપ્તાહ ઉજવવામાં આવે છે. તેનો ઉદ્દેશ્ય લોકોમાં માર્ગ સલામતીનાં પગલાં વિશે જાગૃતિ વધારવાનો અને તેના દ્વારા માર્ગ અકસ્માતના કિસ્સા ઘટાડવાનો છે. તો આપણા દેશમાં દર વર્ષે કેટલા માર્ગ અકસ્માતો થાય છે? આ અકસ્માતોમાં કેટલા મૃત્યુ થાય છે? અકસ્માતના મુખ્ય કારણો શું છે? ચાલો આ બધા પ્રશ્નોના જવાબો અમારા એક્સપ્લેનર દ્વારા જાણીએ.
દેશમાં દર વર્ષે કેટલા માર્ગ અકસ્માતો થાય છે?
કેન્દ્રીય માર્ગ પરિવહન અને ધોરીમાર્ગ મંત્રાલયે તાજેતરમાં ‘ભારતમાં માર્ગ અકસ્માતો – 2022’ નામનો અહેવાલ પ્રકાશિત કર્યો હતો. આ રિપોર્ટ અનુસાર ભારતમાં વર્ષ 2022માં કુલ 4,61,312 માર્ગ અકસ્માતો થયા છે. આ અકસ્માતોમાં 1,68,491 લોકોએ જીવ ગુમાવ્યા અને કુલ 4,43,366 લોકો ઘાયલ થયા. રિપોર્ટમાં જણાવવામાં આવ્યું છે કે વર્ષ 2021ની સરખામણીમાં માર્ગ અકસ્માતમાં 11.9 ટકા અને અકસ્માતોને કારણે થતા મૃત્યુમાં 9.4 ટકાનો વધારો થયો છે. જો વર્ષ 2021ની વાત કરીએ તો આ સમયગાળા દરમિયાન દેશમાં 4.03 લાખ માર્ગ અકસ્માતો થયા હતા. આ અકસ્માતોમાં 1.55 લાખથી વધુ લોકોના મોત થયા છે. તે જ સમયે, 3.71 લાખ લોકો ઘાયલ થયા હતા. આ ઉપરાંત, વર્ષ 2020માં 3.54 લાખ (1.33 લાખ મૃત્યુ) માર્ગ અકસ્માતો નોંધાયા હતા, વર્ષ 2019માં 4.37 લાખ (1.54 લાખ મૃત્યુ) નોંધાયા હતા.
ગામ કે શહેર, ક્યાં વધુ અકસ્માતો થયા?
ટ્રાન્સપોર્ટ મિનિસ્ટ્રી દ્વારા જારી કરાયેલા રિપોર્ટ અનુસાર, 2022માં રોડ અકસ્માતમાં લગભગ 68 ટકા મૃત્યુ ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં થયા છે. તે જ સમયે, 32 ટકા મૃત્યુ શહેરી વિસ્તારોમાં થયા છે. કુલ અકસ્માતો અને મૃત્યુદર બંનેમાં ટુ-વ્હીલરનો સૌથી વધુ હિસ્સો 44.5 ટકા છે. તે જ સમયે, 19.5 ટકા મૃત્યુ રસ્તા પર ચાલતા લોકોના હતા. સૌથી મોટી વાત એ છે કે માર્ગ અકસ્માતમાં કુલ મૃત્યુના 83.4 ટકા 18-60 વર્ષની વયજૂથના લોકોના હતા.
કયા રાજ્યમાં સૌથી વધુ અકસ્માતો થાય છે?
વર્ષ 2022 માટે ટ્રાન્સપોર્ટ મિનિસ્ટ્રી દ્વારા જાહેર કરવામાં આવેલા રિપોર્ટ અનુસાર સૌથી વધુ રોડ અકસ્માતો તમિલનાડુમાં થયા છે. દેશમાં કુલ અકસ્માતોમાંથી 13.9 ટકા અકસ્માતો અહીં નોંધાયા છે. તે જ સમયે, મધ્યપ્રદેશ 11.8 ટકા અકસ્માતો સાથે બીજા ક્રમે આવે છે. જો આપણે માર્ગ અકસ્માતમાં થતા મૃત્યુની વાત કરીએ તો કુલ મૃત્યુના 13.4 ટકા સાથે ઉત્તર પ્રદેશ સૌથી આગળ છે. તે જ સમયે, તમિલનાડુ 10.6 ટકા મૃત્યુ સાથે બીજા સ્થાને છે. માર્ગ અકસ્માતમાં મૃત્યુની કુલ સંખ્યા પણ ભારતમાં સૌથી વધુ છે, ત્યારબાદ ચીન અને અમેરિકાનો નંબર આવે છે.
અકસ્માતોનાં કારણો અને નિવારણનાં પગલાં શું છે?
દેશમાં માર્ગ અકસ્માતોના મુખ્ય કારણોમાં ઓવરસ્પીડિંગ, બેદરકારીપૂર્વક ડ્રાઇવિંગ (જેમ કે ખોટી લેન), નશામાં ડ્રાઇવિંગ, હેલ્મેટ ન પહેરવું, સીટ બેલ્ટ ન પહેરવો અને વાહનોની સંભાળ ન રાખવી વગેરે છે. જો આ તમામ બાબતો પર ધ્યાન આપવામાં આવે અને જરૂરી સલામતીનાં પગલાં લેવામાં આવે તો અકસ્માતોની સંખ્યામાં નોંધપાત્ર ઘટાડો થઈ શકે છે. આ ઉપરાંત સરકાર દ્વારા સોશિયલ મીડિયા, ઈલેક્ટ્રોનિક મીડિયા અને પ્રિન્ટ મીડિયા દ્વારા પણ જાગૃતિ અભિયાન ચલાવવામાં આવી રહ્યું છે. આ સિવાય પરિવહન મંત્રાલયે સીટ બેલ્ટ, એર બેગ અને હેલ્મેટ વગેરે માટે પણ કડક જોગવાઈઓ લાવી છે.
