ઉત્તરાખંડમાં UCC લાગુ, પણ આ લોકો પર તેની કોઈ અસર નહીં પડે: જાણો કેમ?
ઉત્તરાખંડ યુનિફોર્મ સિવિલ કોડ (UCC) લાગુ કરનાર દેશનું પ્રથમ રાજ્ય બન્યું છે. આ અંતર્ગત, રાજ્યના તમામ ધર્મો, જાતિઓ અને સમુદાયોના નાગરિકો પર, ખાસ કરીને લગ્ન, છૂટાછેડા અને મિલકતના મામલામાં, સમાન કાયદો લાગુ થશે. આ કાયદાને સમાજમાં સમાનતા તરફ એક મહત્વપૂર્ણ પગલું માનવામાં આવી રહ્યું છે. જોકે, એક મોટો પ્રશ્ન એ છે કે UCC થી કોને અસર થશે નહીં અને શા માટે?
UCCની બહાર રહેતા લોકો
ઉત્તરાખંડમાં યુસીસી લાગુ થવા છતાં, બંધારણના અનુચ્છેદ 342 માં ઉલ્લેખિત અનુસૂચિત જનજાતિઓને આ કાયદામાંથી બાકાત રાખવામાં આવ્યા છે. આ ઉપરાંત, ટ્રાન્સજેન્ડર સમુદાયને પણ UCC ના કાર્યક્ષેત્રમાંથી બાકાત રાખવામાં આવ્યો છે. આનો અર્થ એ થયો કે આ સમુદાયોના લોકો સમાન નાગરિક સંહિતાના કોઈપણ જોગવાઈથી પ્રભાવિત થશે નહીં.
અનુસૂચિત જનજાતિ અને ટ્રાન્સજેન્ડરોને શા માટે છૂટ આપવામાં આવી?
ઉત્તરાખંડમાં કુલ પાંચ જાતિઓને સૂચિત કરવામાં આવી છે, જેની કુલ વસ્તી લગભગ 2.9 લાખ છે. આ જાતિઓના રિવાજો, સંસ્કૃતિ અને પરંપરાઓને જાળવી રાખવા માટે, તેમને UCCમાંથી બાકાત રાખવામાં આવ્યા છે. સરકારે નિર્ણય લીધો છે કે આ જાતિઓ અને ટ્રાન્સજેન્ડરોના રિવાજોનું સન્માન કરવામાં આવશે અને તેમને તેમના પરંપરાગત કાયદાઓનું પાલન કરવાની સ્વતંત્રતા મળશે. યુસીસી ડ્રાફ્ટ કમિટીએ આ સમુદાયોને તેમના વિશેષ દરજ્જાને ધ્યાનમાં રાખીને યુસીસીના કાર્યક્ષેત્રથી બહાર રાખવાની ભલામણ કરી હતી.
દેશભરમાં UCC અને આદિવાસીઓની સ્થિતિ
ઉત્તરાખંડમાં લાગુ કરાયેલ UCC સમગ્ર દેશ માટે એક ઉત્તમ ઉદાહરણ બની શકે છે, કારણ કે કેન્દ્ર સરકાર પણ સમાન નાગરિક સંહિતા લાગુ કરવા માટે કામ કરી રહી છે. જોકે, ગૃહમંત્રી અમિત શાહે પહેલાથી જ સ્પષ્ટતા કરી દીધી છે કે દેશભરમાં લાગુ કરાયેલ યુસીસી અનુસૂચિત જનજાતિઓને અસર કરશે નહીં. આ સમુદાયોને તેમની સંસ્કૃતિ અને રિવાજો જાળવવાનો અધિકાર મળશે.
ઉત્તરાખંડમાં યુસીસીની રજૂઆત એક મહત્વપૂર્ણ પગલું છે, જે સમાજમાં સમાનતા અને ન્યાયના સિદ્ધાંતને પ્રોત્સાહન આપશે. જોકે, આદિવાસીઓ અને ટ્રાન્સજેન્ડરોને બાકાત રાખવાનો નિર્ણય તેમની સંસ્કૃતિ અને પરંપરાઓને જાળવી રાખવાના ઉદ્દેશ્યથી લેવામાં આવ્યો છે. આ નિર્ણય દર્શાવે છે કે સમાજની વિવિધતાને ધ્યાનમાં રાખીને કાયદાઓનો અમલ કરવામાં આવી રહ્યો છે.
