ભારતે રશિયન કંપનીઓને અવકાશ પ્રોજેક્ટ્સમાં રોકાણ કરવા માટે આમંત્રણ આપ્યું
ભારત અને રશિયા, જે દાયકાઓથી ગાઢ મિત્રતાના બંધનમાં જોડાયેલા છે, હવે અવકાશ ક્ષેત્રે એક નવો ઇતિહાસ રચવા જઈ રહ્યા છે. ભારતીય અવકાશ સંશોધન સંસ્થા (ISRO) અને રશિયન અવકાશ એજન્સી રોસકોસ્મોસ (ROSCOSMOS) સંયુક્ત રીતે મોટા અવકાશ કાર્યક્રમો હાથ ધરશે. આ સહયોગ માત્ર બંને દેશોની તકનીકી ક્ષમતાઓને જ મજબૂત કરશે નહીં, પરંતુ વૈશ્વિક અવકાશ ઉદ્યોગ માટે પણ એક મોટો પડકાર રજૂ કરશે.
ભારતનું આમંત્રણ અને દાયકાઓ જૂનો સહયોગ
રશિયામાં ભારતના રાજદૂત વિનય કુમારે રાષ્ટ્રીય અવકાશ દિવસ નિમિત્તે જણાવ્યું કે ભારતે રશિયન કંપનીઓને ભારતમાં અવકાશ પ્રોજેક્ટ્સમાં રોકાણ કરવા અને ભારતના વિશાળ બજારનો લાભ લેવા માટે સીધું આમંત્રણ આપ્યું છે. તેમણે ઉમેર્યું કે ભારત સરકારે આ ક્ષેત્રમાં અનુકૂળ વાતાવરણ બનાવવા માટે ઘણી આકર્ષક નીતિઓ લાગુ કરી છે.
રાજદૂતે ભારત અને રશિયા વચ્ચેના ઐતિહાસિક સહયોગને પણ યાદ કર્યો. તેમણે જણાવ્યું કે 1975માં ભારતે સોવિયેત રશિયાના સહયોગથી પોતાનો પહેલો ઉપગ્રહ ‘આર્યભટ્ટ’ લોન્ચ કર્યો હતો. આ ઉપરાંત, 1984માં ભારતીય અવકાશયાત્રી રાકેશ શર્માએ સોયુઝ ટી-11 અવકાશયાન દ્વારા અવકાશમાં મુસાફરી કરી હતી. હાલમાં પણ બંને દેશો વચ્ચે ગગનયાન જેવા મહત્વપૂર્ણ માનવ અવકાશ મિશન પર સહયોગ ચાલી રહ્યો છે.
અવકાશ વિજ્ઞાનનો સાંસ્કૃતિક વારસો
આ કાર્યક્રમમાં રોસકોસ્મોસના અધિકારીઓ અને નિષ્ણાતો પણ હાજર હતા, જેમણે આ ભાગીદારીના મહત્વ પર ભાર મૂક્યો. રાજદૂત વિનય કુમારે ભારતીય સંસ્કૃતિમાં વૈદિક કાળથી ચાલી આવતા અવકાશ સંબંધિત જ્ઞાનનો પણ ઉલ્લેખ કર્યો. તેમણે કહ્યું કે પ્રાચીન વિદ્વાનો જેવા કે આર્યભટ્ટે અવકાશી પદાર્થોનો ઊંડો અભ્યાસ કર્યો હતો. આધુનિક સમયમાં, અવકાશ ટેકનોલોજી સંદેશાવ્યવહાર, નેવિગેશન, હવામાન આગાહી અને આપત્તિ વ્યવસ્થાપન જેવા ક્ષેત્રોમાં આપણા જીવનનો એક અભિન્ન ભાગ બની ગઈ છે.
કાર્યક્રમમાં વિદ્યાર્થીઓએ અવકાશ-આધારિત સાંસ્કૃતિક પ્રસ્તુતિઓ આપી, જેનો ઉદ્દેશ્ય યુવા પેઢીને અવકાશ વિજ્ઞાન અને ટેકનોલોજીથી પરિચિત કરાવવાનો હતો. રાજદૂતે અંતમાં જણાવ્યું કે આ સહયોગ ફક્ત તકનીકી નથી, પરંતુ એક વ્યૂહાત્મક ભાગીદારી છે જે બંને દેશોના વિકાસ અને નવીનતાને પ્રોત્સાહન આપી રહી છે.
