Organic Horticulture Farming: પરંપરાગત ખેતીમાંથી પ્રાકૃતિક બાગાયત તરફ
Organic Horticulture Farming: મહેસાણા જિલ્લાના બહુચરાજી તાલુકાના શંખલપુર ગામના 65 વર્ષના ખેડૂત બાબુભાઈ પટેલ અને તેમના પુત્ર હિતેશ પટેલે પરંપરાગત રાસાયણિક ખેતી છોડીને Organic Horticulture Farming અપનાવી છે. વર્ષો સુધી ઓછા નફા ભોગવતા બાદ તેઓએ પ્રાકૃતિક પદ્ધતિ દ્વારા બાગાયત શરૂ કરી, જે આજે તેમની સફળતાનું મુખ્ય કારણ બની છે.
બાગાયત મોડેલ અને પાક વિગતો
બાબુભાઈ પટેલે બે વીઘા જમીનમાં પિંક તાઇવાન જામફળ અને કેસર આંબાનું વાવેતર કર્યું છે. આ ખેતરમાં કુલ 300 જામફળના છોડ, 120 આંબાના છોડ અને આશરે 30 ફાલસાના ઝાડ છે. જામફળના છોડ વાવ્યાના માત્ર 8 મહિને જ ફળ આપવા લાગ્યા. એક છોડમાંથી સરેરાશ 20 કિલો ઉતારો મળે છે અને બજારમાં ફળનો ભાવ 60 રૂપિયા પ્રતિ કિલો છે. પિંક તાઇવાન જામફળ વર્ષભર ફળ આપે છે, અને ગળપણ ઓછું હોવાને કારણે માર્કેટ માધ્યમ ટળી જાય છે, જે ખેડૂતો માટે વધારે નફાકારક બને છે.
આવક અને વેચાણનું વ્યવસ્થાપન
બાબુભાઈ અને હિતેશ ગયા વર્ષે લગભગ 90 મણ કેરીનું રિટેલ વેચાણ કરી ચૂક્યા છે, અને આગામી વર્ષે તેઓ 150-175 મણ વેચાણની અપેક્ષા રાખે છે. કેરીની વેચાણથી અત્યાર સુધી 1.5 લાખ રૂપિયાની આવક થઈ છે. પ્રાકૃતિક ખેતીને કારણે તમામ પાકનું વેચાણ સીધું ગ્રાહકોને થાય છે, જે મધ્યસ્થી ખર્ચ ઘટાડે છે. ખેતરમાં ફાલસા, ચંદન, નીલગિરિ અને શેરડી જેવા 10-11 પ્રકારના ઝાડ પણ વાવ્યા છે, જેમાં ફાલસા સિઝનમાં 200 રૂપિયા પ્રતિ કિલોના દરે વેચાય છે.
સરકારી સહાય અને બજાર લાભ
બાબુભાઈ પટેલે બાગાયત વિભાગ તરફથી પણ સહાય મેળવી છે. પ્રથમ વર્ષે 60,000 રૂપિયાના રોપા વાવેતર પર 12,000 રૂપિયાની સબસીડી મળી હતી, અને બાદમાં આંબા માટે વધારાની 30,000 રૂપિયાની સહાય મળી.
Organic Horticulture Farming થી પ્રેરણા
બાબુભાઈ પટેલ, જે બી.એ. અને બી.એડ. ઇકોનોમિક્સમાં અભ્યાસ કરી ચૂક્યા છે, તેમણે નવીન પદ્ધતિઓ અપનાવીને પોતાની ઉંમરના અંતિમ દાયકામાં પણ સફળતા મેળવી છે. આજે તેઓ પુત્ર સાથે મળીને વાર્ષિક બે લાખ રૂપિયાથી વધુ આવક મેળવી રહ્યા છે. શંખલપુર ગામમાં મોટાભાગના ખેડૂતો હજી પરંપરાગત ઘઉં, જીરું અને તલ ઉગાડે છે, પરંતુ બાબુભાઈ પટેલે બતાવ્યું કે Organic Horticulture Farming દ્વારા કોઈ પણ ઉંમરમાં સફળતા મેળવી શકાય છે.
