pakistan news : આ વખતે પાકિસ્તાનમાં ચૂંટણીનો માહોલ બદલાતો જોવા મળી રહ્યો છે. તેનું કારણ મોટી સંખ્યામાં મહિલા ઉમેદવારોની ઉમેદવારી છે. પાકિસ્તાનના પુરૂષ પ્રભુત્વવાળા ચૂંટણી મેદાનમાં 3000થી વધુ મહિલા ઉમેદવારો હરીફ પુરૂષ ઉમેદવારોને પડકાર ફેંકતી જોવા મળે છે. ત્રણ દિવસમાં યોજાનારી સંસદીય અને પ્રાંતીય એસેમ્બલીની ચૂંટણી ઇતિહાસમાં તે નોંધપાત્ર મહિલાઓ માટે લખાઈ જશે જેમણે પાકિસ્તાની સમાજ, રાજકારણ અને સંસદના પિતૃસત્તાક આધિપત્યનો સામનો કરીને સપના જોવાની અને ત્યાં સુધી પહોંચવાની હિંમત કરી. મરિયમ નવાઝ અને આસિફા ભુટ્ટો ઝરદારી પણ એવી મહિલા ઉમેદવારો છે જેઓ 2024ની ચૂંટણીમાં તેમના પુરૂષ સમકક્ષો સાથે પ્રચારનું નેતૃત્વ કરી રહી છે.
હજુ પણ બહુ ઓછી મહિલા સાંસદો છે
એ પણ રસપ્રદ હકીકત એ છે કે કટોકટીગ્રસ્ત પીટીઆઈએ આ વર્ષની સામાન્ય ચૂંટણી માટે સામાન્ય બેઠકો પર ઘણી મહિલા ઉમેદવારોને મેદાનમાં ઉતાર્યા છે. કારણ, તેમના પુરૂષ સંબંધીઓ કાં તો જેલમાં છે અથવા વિવિધ કેસોમાં ફરાર છે. દેશમાં ચૂંટણી સુધારણા દ્વારા, અનામત બેઠકો ઉપરાંત સામાન્ય બેઠકો પર મહિલા ઉમેદવારોનું પાંચ ટકા પ્રતિનિધિત્વ સુનિશ્ચિત કરવાનું પણ ફરજિયાત બનાવવામાં આવ્યું છે. છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં, સામાન્ય બેઠકો પર ચૂંટણી લડતી મહિલા રાજકારણીઓની સંખ્યામાં પણ વધારો થયો છે. પરંતુ સંસદમાં પુરૂષ સાંસદોની સરખામણીમાં આ હજુ પણ ઘણું ઓછું છે.
કયા પક્ષોમાંથી કેટલી મહિલા ઉમેદવારો?
2024ની સામાન્ય ચૂંટણીઓ માટે, મુખ્ય રાજકીય પક્ષોમાં, પાકિસ્તાન પીપલ્સ પાર્ટી (PPP) એ ફ્રી એન્ડ ફેર ઇલેક્શન નેટવર્કના ડેટા અનુસાર, સંસદીય ચૂંટણીમાં 10 બેઠકો અને પ્રાંતીય એસેમ્બલીઓની 13 બેઠકો પર મહિલા ઉમેદવારોને ટિકિટ આપી છે. પાકિસ્તાન તહરીક-એ-ઈન્સાફ (PTI) એ 21 મહિલા ઉમેદવારોને NA ટિકિટ આપી છે, જ્યારે પ્રાંતીય એસેમ્બલી સંબંધિત ડેટા જાહેર કરવામાં આવ્યો નથી. કારણ કે, પાર્ટી તેના પ્રતિષ્ઠિત ચૂંટણી ચિન્હ – ક્રિકેટ બેટથી વંચિત રહી ગઈ છે. પાકિસ્તાન મુસ્લિમ લીગ-નવાઝ (PML-N) એ તેની મહિલા ઉમેદવારોને 16 પાર્ટી ટિકિટો જારી કરી છે, જેમાં 12 સંસદીય અને ચાર વિધાનસભા બેઠકોનો સમાવેશ થાય છે. જમિયત ઉલેમા-એ-પાકિસ્તાન ફઝલ (JUI-F) એ બંને ચૂંટણી માટે અનુક્રમે બે અને નવ મહિલા ઉમેદવારોને અને જમાત-એ-ઈસ્લામીએ 10 અને 19 મહિલા ઉમેદવારોને ટિકિટ આપી છે.
ટિકિટ આપવા ઉત્સુક નથી
રાજકીય વિશ્લેષક બેનઝીર શાહ કહે છે કે મોટા રાજકીય પક્ષો સામાન્ય બેઠકો પર મહિલાઓને ટિકિટ આપવા માટે બહુ ઉત્સુક ન હતા. તેમણે કહ્યું કે આ રાજકીય પક્ષોએ ઘણી મહિલા ઉમેદવારોને એવા વિસ્તારોમાં ટિકિટ આપી છે જ્યાં તેઓ બહુ મજબૂત નથી અથવા ચૂંટણી પંચ દ્વારા નિર્ધારિત પાંચ ટકા બેઠકોની જરૂરિયાતને કારણે આવું થયું છે. બીજું, ખાસ કરીને ચૂંટણી ઝુંબેશ દરમિયાન દુરાચારી અને લૈંગિક સંસ્કૃતિની ધારણા એ એક મોટો અવરોધ છે જે મહિલાઓને ચૂંટણી લડવા અથવા રાજકારણમાં જોડાતાં અટકાવે છે. તેમણે કહ્યું કે જ્યારે મહિલાઓ સંસદમાં ચૂંટાય છે ત્યારે પણ આ દુર્વ્યવહાર ચાલુ રહે છે. અહીં ખૂબ જ વરિષ્ઠ રાજકારણીઓ પણ લિંગ આધારિત ટિપ્પણી કરે છે અને ખાસ કરીને મહિલાઓને નિશાન બનાવે છે. આટલા બધા અવરોધો વચ્ચે પણ ઘણી મહિલા રાજકારણીઓએ રાજકારણમાં પોતાનું સ્થાન બનાવ્યું છે.
