દસ વર્ષ પછી પાકિસ્તાની વિદેશ મંત્રીની ઢાકા મુલાકાત: ૧૯૭૧ના યુદ્ધના મુદ્દા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત
પાકિસ્તાનના નાયબ વડા પ્રધાન અને વિદેશ પ્રધાન મોહમ્મદ ઇશાક ડાર ત્રણ દિવસની “ઐતિહાસિક” મુલાકાતે બાંગ્લાદેશ પહોંચ્યા છે. એક દાયકાથી વધુ સમય પછી પાકિસ્તાનના કોઈ વિદેશ મંત્રીની આ પહેલી મુલાકાત છે, અને તેનાથી બંને દેશોના સંબંધોમાં નવા અધ્યાયની શરૂઆત થઈ છે. આ મુલાકાતનો મુખ્ય મુદ્દો ૧૯૭૧ના મુક્તિ યુદ્ધમાં પાકિસ્તાનની ભૂમિકા માટે માફી માંગવાનો છે, જેના પર બાંગ્લાદેશી નેતાઓ અને વિશ્લેષકોએ ભાર મૂક્યો છે.
મુલાકાત અને રાજકીય બેઠકો:
ઇશાક ડારની મુલાકાત એપ્રિલમાં થવાની હતી, પરંતુ ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચેના તણાવને કારણે તેને મુલતવી રાખવામાં આવી હતી. ઢાકા પહોંચ્યા બાદ ડારે બાંગ્લાદેશ નેશનાલિસ્ટ પાર્ટી (BNP), જમાત-એ-ઇસ્લામી અને નેશનલ સિટીઝન પાર્ટી (NCP) જેવી વિપક્ષી પાર્ટીના નેતાઓને મળ્યા. આ બેઠકોમાં, ખાસ કરીને NCP અને જમાત-એ-ઇસ્લામીએ ૧૯૭૧ના વણઉકેલાયેલા મુદ્દાઓનું નિરાકરણ લાવવાની માંગ કરી. પાકિસ્તાનના વિદેશ મંત્રાલયે આ મુલાકાતને “સુધારાવાદી વિચાર” અને “સામાજિક ન્યાય” પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરતી ગણાવી છે.
1971 નો મુદ્દો અને ભારતની ચિંતા:
બાંગ્લાદેશ માટે, ૧૯૭૧ના નરસંહાર માટે માફી અને વળતરનો મુદ્દો ખૂબ જ સંવેદનશીલ છે. ભૂતપૂર્વ રાજદ્વારીઓ અને વિશ્લેષકો માને છે કે જ્યાં સુધી પાકિસ્તાન આ મુદ્દાને જાહેરમાં સ્વીકારીને માફી નહીં માંગે, ત્યાં સુધી સંબંધોમાં વાસ્તવિક પ્રગતિ શક્ય નથી. આ સંદર્ભમાં, ભારત પણ આ ઘટનાક્રમ પર ગંભીરતાથી નજર રાખી રહ્યું છે.
છેલ્લા ૧૫ વર્ષથી શેખ હસીનાની સરકાર દરમિયાન ભારત અને બાંગ્લાદેશ વચ્ચેના સંબંધો મજબૂત રહ્યા હતા, પરંતુ તાજેતરમાં મોહમ્મદ યુનુસના વચગાળાના શાસન પછી પરિસ્થિતિ બદલાઈ છે. નિષ્ણાતોના મતે, યુનુસ સરકાર કેટલાક એવા નિર્ણયો લઈ રહી છે જે ભારતના હિતોની વિરુદ્ધ છે. આવી પરિસ્થિતિમાં, પાકિસ્તાન બાંગ્લાદેશ સાથે પોતાની નિકટતા વધારવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યું છે, જે ભારતના વિદેશ મંત્રાલય માટે ચિંતાનો વિષય બન્યો છે. અમેરિકન વિશ્લેષકો આ મુલાકાતને દક્ષિણ એશિયાની ભૂ-રાજનીતિમાં એક મોટી ઘટના ગણાવે છે.
