કોમા દરમિયાન વ્યક્તિ શું અનુભવે છે? સત્ય જાણીને તમે ચોંકી જશો
તાજેતરમાં, સાઉદી અરેબિયાના ‘સ્લીપિંગ પ્રિન્સ’ ના મૃત્યુના સમાચારે વિશ્વનું ધ્યાન ખેંચ્યું. તેઓ લગભગ 20 વર્ષથી કોમામાં હતા. 15 વર્ષની ઉંમરે, એક માર્ગ અકસ્માત પછી તેમને મગજમાં ગંભીર રક્તસ્રાવ થયો, જેના કારણે તેઓ કોમામાં ગયા. આ ઘટનાએ ફરી એકવાર પ્રશ્ન ઉઠાવ્યો છે – કોમા ખરેખર શું છે? અને તેમાં શરીર કેવી રીતે કાર્ય કરે છે?
કોમા: માત્ર ગાઢ ઊંઘ જ નહીં, પણ એક ગંભીર સ્થિતિ
કોમા એ એવી સ્થિતિ છે જેમાં વ્યક્તિ લાંબા સમય સુધી બેભાન રહે છે અને કોઈપણ પ્રકારની બાહ્ય ઉત્તેજના (જેમ કે અવાજ, દુખાવો, પ્રકાશ) પ્રત્યે પ્રતિક્રિયા આપતો નથી. તે ચોક્કસપણે ઊંઘની સ્થિતિ જેવું લાગે છે, પરંતુ તેને જગાડી શકાતું નથી, ન તો તેને કોઈ આંચકા કે સોયથી ચેતનામાં પાછું લાવી શકાય છે.
કોમા દરમિયાન મગજનું શું થાય છે?
કોમા ત્યારે થાય છે જ્યારે મગજના તે ભાગો જે જાગૃતિ અને પ્રતિક્રિયા માટે જવાબદાર છે તે ઈજા, રક્તસ્રાવ, ઓક્સિજનની અછત અથવા નશાની અસરથી પ્રભાવિત થાય છે.
લગભગ ૫૦% કિસ્સાઓમાં, માથામાં ગંભીર ઈજા મુખ્ય કારણ છે.
હાર્ટ એટેક, સ્ટ્રોક, ચેપ અથવા ડ્રગ ઓવરડોઝ પણ કોમાનું કારણ બની શકે છે.
કોમામાં શરીર પર કેવી અસર થાય છે?
- જ્યારે કોઈ વ્યક્તિ કોમામાં જાય છે, ત્યારે શરીરના ઘણા કાર્યો ખોરવાઈ જાય છે:
- શ્વાસ લેવામાં મુશ્કેલી પડી શકે છે – તેથી દર્દીને ઘણીવાર વેન્ટિલેટર પર મૂકવામાં આવે છે.
- ગળી જવા, ખાંસી આવવા અને આંખો ખોલવા જેવી સામાન્ય ક્રિયાઓ બંધ થઈ જાય છે.
- વ્યક્તિ પીડા કે અવાજનો પ્રતિભાવ આપતી નથી.
- મગજની ચેતના સંપૂર્ણપણે નિષ્ક્રિય થઈ જાય છે.
કોમાની અવધિ થોડા દિવસોથી વર્ષો સુધીની હોઈ શકે છે. કેટલાક લોકો ધીમે ધીમે સ્વસ્થ થાય છે, કેટલાક વનસ્પતિની સ્થિતિમાં જાય છે, અને ઘણા ક્યારેય હોશમાં આવતા નથી.
