પ્લાસ્ટિક પ્રદૂષણનો અંત: ચીન અને અમેરિકાના વૈજ્ઞાનિકોએ એવી ટેકનિક શોધી, જે પ્લાસ્ટિક કચરાને ઈંધણમાં ફેરવી દેશે.
દુનિયામાં વધી રહેલા પ્લાસ્ટિક કચરાની સમસ્યાનો સામનો કરવા માટે વૈજ્ઞાનિકોએ એક અદ્ભુત શોધ કરી છે. અમેરિકા અને ચીનના સંશોધકોએ સાથે મળીને એવી ટેકનિક તૈયાર કરી છે, જેનાથી ગંદામાં ગંદો પ્લાસ્ટિક કચરો પણ સરળતાથી પેટ્રોલ માં બદલી શકાય છે. ખાસ વાત એ છે કે આ પ્રક્રિયા રૂમના તાપમાને અને સામાન્ય દબાણ (નૉર્મલ ટેમ્પરેચર-પ્રેશર) પર જ થઈ જાય છે.
કેવી રીતે કામ કરે છે આ ટેકનિક?
વૈજ્ઞાનિકોએ પ્લાસ્ટિક વેસ્ટને એક ખાસ હાઇડ્રોકાર્બન લાઇટ આઇસોએલ્કેન (Light Isoalkane) સાથે ભેળવ્યો. ટેસ્ટ દરમિયાન એવું જાણવા મળ્યું કે –
- ૩૦°C પર સોફ્ટ પીવીસી (PVC) પાઇપ્સ ૯૫% સુધી પેટ્રોલ માં બદલાઈ ગયા.
- હાર્ડ પીવીસી પાઇપ્સ અને વાયર ૯૯% સુધી પેટ્રોલ માં બદલાઈ ગયા.
- અહીં સુધી કે જ્યારે મિશ્ર પ્લાસ્ટિક વેસ્ટનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો, ત્યારે પણ ૮૦°C પર લગભગ ૯૬% સુધી કચરો પેટ્રોલ માં બદલાઈ ગયો.
આનો અર્થ એ થયો કે આ ટેકનિક ફક્ત સાફ-સુથરા જ નહીં, પણ ગંદા અને મિશ્ર પ્લાસ્ટિક કચરાને પણ સરળતાથી ઇંધણમાં બદલી શકે છે.
આ ટેકનિક શા માટે ખાસ છે?
ઉપયોગમાં સરળ: આ પ્રોસેસ રૂમના તાપમાને થઈ જાય છે, તેથી તેમાં વધુ ઊર્જા કે મોંઘા ઉપકરણોની જરૂર નથી.
અસરકારક: આ ટેકનિક ૯૫%થી પણ વધુ અસરકારક સાબિત થઈ છે.
સર્ક્યુલર ઇકોનોમીને સપોર્ટ: કચરાને ફેંકવાને બદલે તેને ફરીથી ઉપયોગી બનાવવાનો આ એક સારો માર્ગ છે.
વિવિધ પ્રકારના ઉત્પાદનો: આ પ્રોસેસથી માત્ર પેટ્રોલ જ નહીં, પણ કેમિકલ્સ અને હાઇડ્રોક્લોરિક એસિડ પણ બને છે, જેનો ઉપયોગ પાણીની સફાઈ, દવાઓ, ફૂડ ઇન્ડસ્ટ્રી અને પેટ્રોલિયમ ક્ષેત્રમાં કરી શકાય છે.
અત્યાર સુધી પ્લાસ્ટિકમાંથી ઇંધણ બનાવવું શા માટે મુશ્કેલ હતું?
દુનિયામાં મોટાભાગનું પ્લાસ્ટિક પોલિએથિલિન અને પોલિપ્રોપિલિનથી બને છે. આ ઉપરાંત લગભગ ૧૦% પ્લાસ્ટિક પીવીસી (Polyvinyl Chloride)નું હોય છે, જેનો ઉપયોગ પાઇપ, પેકેજિંગ, કપડા અને મેડિકલ ડિવાઇસિસમાં થાય છે.
પીવીસીમાંથી ઇંધણ બનાવવું અત્યાર સુધી કઠિન હતું કારણ કે તેને બાળવાથી ઝેરી ગેસ નીકળતો હતો. પહેલાં આ માટે ડિક્લોરીનેશન પ્રોસેસ કરવી પડતી હતી, જે ખૂબ મોંઘી અને ઊર્જાનો વધુ વપરાશ કરતી હતી. નવી ટેકનિકે આ મુશ્કેલીને સરળ બનાવી દીધી છે.
વૈજ્ઞાનિકોનું માનવું છે કે આ શોધ ભવિષ્યમાં પ્લાસ્ટિક પ્રદૂષણ ઓછું કરવામાં અને ઊર્જા સંકટનો ઉકેલ આપવામાં એક મોટું પગલું સાબિત થઈ શકે છે.
