PM Modi: ભારત 700 બિલિયન ડોલરના ક્લબમાં પાછું ફર્યું, હજુ પણ ચીન અને જાપાનથી પાછળ
PM Modi: ભારત છેલ્લા 9 મહિનાથી જે દિવસની રાહ જોઈ રહ્યું હતું તે આખરે આવી ગયો છે. ઓક્ટોબર 2024 પછી પહેલી વાર, ભારતના વિદેશી હૂંડિયામણ ભંડાર (ફોરેક્સ રિઝર્વ) ફરીથી 700 અબજ ડોલરના આંકને વટાવી ગયા છે. જોકે, અત્યાર સુધીના સર્વોચ્ચ રેકોર્ડને તોડવા માટે લગભગ 2 અબજ ડોલર વધુની જરૂર છે. જો ગયા અઠવાડિયે ફોરેક્સ રિઝર્વમાં 1 અબજ ડોલરથી વધુનો ઘટાડો ન થયો હોત તો આ અંતર વધુ ઓછું થઈ શક્યું હોત.
વર્ષ 2025 માં અત્યાર સુધી, ભારતના ફોરેક્સ રિઝર્વમાં કુલ 58.39 અબજ ડોલરનો વધારો થયો છે. આ એટલો મોટો આંકડો છે કે ઘણા દેશોના કુલ વિદેશી અનામત પણ આના કરતા ઓછા છે. ભારત હવે ચીન, જાપાન અને સ્વિટ્ઝર્લેન્ડ પછી ચોથો સૌથી મોટો ફોરેક્સ રિઝર્વ ધરાવતો દેશ બની ગયો છે.
રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયા (RBI) ના જણાવ્યા અનુસાર, 27 જૂનના રોજ પૂરા થયેલા સપ્તાહમાં દેશનો વિદેશી હૂંડિયામણ ભંડાર $4.84 બિલિયન વધીને $702.78 બિલિયન થયો છે. આ સ્તર છેલ્લે ઓક્ટોબર 2024 માં પાર કરવામાં આવ્યું હતું. જોકે, સપ્ટેમ્બર 2024 માં $704.88 બિલિયનનો આજીવન ઉચ્ચતમ સ્તર જોવા મળ્યો હતો.
RBI રિપોર્ટ દર્શાવે છે કે વિદેશી ચલણ સંપત્તિમાં જબરદસ્ત વધારો થયો છે. આ અનામતનો સૌથી મોટો ભાગ છે, જે આ અઠવાડિયે $5.75 બિલિયન વધીને $594.82 બિલિયન થયો છે. ડોલર ઉપરાંત, તેમાં યુરો, પાઉન્ડ અને યેન જેવી કરન્સીનું મૂલ્યાંકન પણ શામેલ છે.
જોકે, સોનાના ભંડારમાં ઘટાડો થયો હતો. તે $1.23 બિલિયન ઘટીને $84.5 બિલિયન થયો હતો. આ ઉપરાંત, SDR (સ્પેશિયલ ડ્રોઈંગ રાઈટ્સ) $158 મિલિયન વધીને $18.83 બિલિયન થયો હતો. IMF માં ભારતનો અનામત પણ વધીને $4.62 બિલિયન થયો હતો.
બીજી તરફ, પાકિસ્તાનના વિદેશી હૂંડિયામણ ભંડારમાં પણ વધારો જોવા મળ્યો છે. સ્ટેટ બેંક ઓફ પાકિસ્તાન (SBP) અનુસાર, 30 જૂન સુધીમાં દેશનો વિદેશી હૂંડિયામણ ભંડાર વધીને $14.51 બિલિયન થયો છે. ગયા વર્ષે આ દિવસે તે $9.39 બિલિયન હતો, એટલે કે, એક વર્ષમાં તેમાં $5.12 બિલિયનનો વધારો થયો છે.
પાકિસ્તાનના અનામતમાં આ વધારો ચાલુ ખાતાના સંતુલન અને ભંડોળના પ્રવાહમાં સુધારાને કારણે થયો છે. આ અઠવાડિયે ચીને પાકિસ્તાનને $3.4 બિલિયનની મોટી મદદ આપી છે. આમાં, $2.1 બિલિયનની રકમનું નવીકરણ કરવામાં આવ્યું હતું અને $1.3 બિલિયનની વાણિજ્યિક લોન પણ રિફાઇનાન્સ કરવામાં આવી હતી. આ ઉપરાંત, મધ્ય પૂર્વ બેંકો પાસેથી $1 બિલિયન અને અન્ય સંસ્થાઓ પાસેથી $500 મિલિયન પ્રાપ્ત થયા હતા.
આ રીતે, ભારત અને પાકિસ્તાન બંનેએ તેમના અર્થતંત્રને મજબૂત કરવા માટે તેમના વિદેશી હૂંડિયામણ ભંડારમાં વધારો કર્યો છે, જોકે આ પાછળની વ્યૂહરચના અને સ્ત્રોત તદ્દન અલગ છે.
