કોંગ્રેસની પ્રખ્યાત ભારત જોડો યાત્રા શરૂ થઈ ગઈ છે. કન્યાકુમારીથી કાશ્મીરની આ યાત્રા 150 દિવસની છે. ગુજરાત અને હિમાચલ પ્રદેશ એ ડઝન રાજ્યોમાં સામેલ નથી જેમાંથી આ યાત્રા જશે, જ્યારે ત્યાં વિધાનસભાની ચૂંટણીનો ગરમાવો શરૂ થઈ ગયો છે. આનું કારણ ગમે તે હોય, પણ એ સવાલ ઉઠવો સ્વાભાવિક છે કે આ બે ચૂંટણી રાજ્યોને ભારત જોડો યાત્રામાંથી શા માટે બહાર રાખવામાં આવ્યા? કોંગ્રેસ ભલે ‘નફરત છોડો-ભારત જોડો અને કદમ મિલે-વતન જુડવા’ જેવા નારા સાથે યાત્રાની શરૂઆત કરી રહી હોય, પરંતુ આવી દરેક યાત્રાનો હેતુ રાજકીય હોય છે.
આ મુલાકાતથી કોંગ્રેસને જોઈએ તેવો રાજકીય અને ચૂંટણીલક્ષી લાભ મળશે કે કેમ તે તો સમય જ કહેશે, પરંતુ ભૂતકાળમાં આવી અનેક મુલાકાતો સફળ રહી છે તે વાતને નજરઅંદાજ કરી શકાય નહીં. લાલકૃષ્ણ અડવાણીની રથયાત્રા હોય કે ચંદ્રાબાબુ નાયડુ અને જગન મોહન રેડ્ડીની મુલાકાતો હોય, આ નેતાઓને આ યાત્રાઓનો રાજકીય લાભ મળ્યો. જો કે, એવું જરૂરી નથી કે આવી દરેક યાત્રા સફળ સાબિત થાય.
ચંદ્રશેખરે વડાપ્રધાન બનતા પહેલા પદયાત્રા કાઢી હતી, પરંતુ તેઓ રાજકીય રીતે બહુ સફળ ન કહી શકાય. જ્યારે તેમની યાત્રા દિલ્હીમાં પૂરી થઈ ત્યારે તેમાં માત્ર મુઠ્ઠીભર લોકો જ એકઠા થયા હતા. વાસ્તવમાં આવી મુલાકાતોની સફળતા તેના પર નિર્ભર કરે છે કે સંબંધિત નેતા અને પક્ષ જનતાને ઇચ્છિત સંદેશો પહોંચાડવામાં અને તેમાં ઉત્સાહ જગાડવામાં સફળ થાય છે કે કેમ.
અત્યારે એ કહેવું મુશ્કેલ છે કે રાહુલ ગાંધી આ કામ કરી શકશે કે નહીં, કારણ કે અત્યાર સુધી તેઓ કે તેમના સાથી પક્ષો દેશની જનતાને આકર્ષી શકે તેવું પ્રવચન તૈયાર કરી શક્યા નથી. જો રાહુલ ગાંધી આ યાત્રા દ્વારા પોતાના નેતાઓ અને કાર્યકરોને ઉત્સાહિત કરી શકશે તો તે પણ એક સિદ્ધિ હશે, કારણ કે લાંબા સમયથી જે રીતે એક પછી એક નેતા પાર્ટી છોડીને જતા રહ્યા છે, જેના કારણે કાર્યકરોમાં નિરાશાનો માહોલ જોવા મળી રહ્યો છે. .
કોંગ્રેસની ભારત જોડી યાત્રા એવા સમયે થઈ રહી છે જ્યારે પાર્ટીના અધ્યક્ષ પદ માટે ચૂંટણી પ્રક્રિયા ચાલી રહી છે. રાહુલ ગાંધી અધ્યક્ષ બનશે કે કેમ તે અંગે શંકા છે? એ જ રીતે સવાલ એ પણ છે કે રાહુલ ગાંધીના ઇનકારની સ્થિતિમાં પ્રમુખ કોણ બનશે? પ્રમુખ પદ માટેની ચૂંટણી પ્રક્રિયા પૂરી થયા બાદ આ યાત્રાનું આયોજન કરવામાં આવ્યું હોત તો સારું થાત. કોંગ્રેસના નીતિ-નિર્માતાઓએ પણ સમજવાની જરૂર છે કે તેઓ પક્ષની વિચારધારાને યોગ્ય રીતે રૂપરેખા આપી શકતા નથી.
