ખેતર તૈયાર કરતી વખતે શું ધ્યાન રાખવું જરૂરી?
આજના સમયમાં પોલી ટનલ ખેતી પદ્ધતિ ખેડૂતો માટે આશીર્વાદ સમાન સાબિત થઈ રહી છે. આ પદ્ધતિ દ્વારા ખેડૂત મિત્રો કોઈ પણ ઋતુમાં શાકભાજી ઉગાડી શકે છે અને સાથે સાથે ઉત્પાદન વધારવાનું કાર્ય પણ કરી શકે છે.
અસામાન્ય વાતાવરણમાં પણ પાક સુરક્ષિત
ડૉ. ધીરુ તિવારી જણાવે છે કે, સતત વરસાદ જેવી પરિસ્થિતિમાં સામાન્ય રીતે નર્સરી તૈયાર કરવી ખૂબ મુશ્કેલ હોય છે. પણ પોલી ટનલના ઉપયોગથી છોડ સડવાનું જોખમ ઓછું થાય છે. બિરૌલી કૃષિ વિજ્ઞાન કેન્દ્રમાં ઘણા પોલી ટનલ બનાવાયા છે, જેના લાભ ખેડૂતોને બતાવવામાં આવે છે.
વધુ આવક માટે આગોતરી તૈયારી
અત્યારે કોબી અને રીંગણના રોપા પોલી ટનલમાં તૈયાર થઈ રહ્યા છે. આવા છોડ ખેતરમાં વહેલા વાવી શકાય છે અને તેની મજબૂત ઉત્પાદન શક્તિના કારણે ખેડૂત વધુ નફો મેળવી શકે છે. કૃષિ વિજ્ઞાન કેન્દ્રના નિષ્ણાંતો દ્વારા તાલીમ પણ આપવામાં આવે છે.
સરળ ઉપાયો, મોટા લાભ
કેવી રીતે સામાન્ય ખેડૂત પણ પોલી ટનલ બનાવી શકે તેની રીત ડૉ. આર.કે. તિવારી જણાવે છે. જો પોલી ટનલ ઉપલબ્ધ ન હોય તો વાંસના સહારે પોલીથીન ઢાંકી શકાય છે. આ રીતે ક્યારાઓને વરસાદથી બચાવી શકાય છે અને ઓછા પાણીમાં પણ પાક થાય છે.
પાકને રોગમુક્ત રાખવાની રીત
છોડ સ્થાપિત થયા પછી દર અઠવાડિયે એક લીટર પાણીમાં 1 ગ્રામ દવા ઓગાળી છંટકાવ કરવો જોઈએ જેથી છોડ ફૂગ જેવી સમસ્યાઓથી સુરક્ષિત રહે. 20-25 દિવસ પછી આ છોડ ખેતરમાં ઉતારી શકાય છે.
કયારાની વૈજ્ઞાનિક તૈયારીઓ
ખેતરમાં ઊંચી જગ્યાએ ક્યારાઓ તૈયાર કરવી જોઈએ. દરેક ક્યારાની પહોળાઈ આશરે એક મીટર રાખવી અને વચ્ચે 40-45 સેમીની નાળીઓ બનાવવી. માટીને ઢીલી કરીને તેમાં ખાતર ભેળવવું અને 2 દિવસ સુધી મુકવી, જેથી તે વધુ ફળદ્રુપ બને.
બીજની સંભાળ – સફળ પાકની ચાવી
બીજ વાવતાં પહેલાં તેને ફૂગનાશકથી સારવાર આપવી ખૂબ જરૂરી છે. વાવણી વખતે બીજને હરોળમાં 3-4 સેમી અંતરે મુકવા. જો બીજ નાના હોય તો તેમાં રેતી ભેળવી શકાય, જેથી વૃદ્ધિ યોગ્ય થાય. બાદમાં માટી ધીમેથી નાખવી અને ઢાંકી દેવી જોઈએ જેથી બીજ સારી રીતે ઊગે.
