ખરાબ આંતરડાનું સ્વાસ્થ્ય (ગટ હેલ્થ) વધારી શકે છે હૃદય રોગનું જોખમ: જાણો લક્ષણો અને બચાવના ઉપાયો
આપણે ઘણીવાર સાંભળીએ છીએ કે “દિલનો રસ્તો પેટમાંથી થઈને પસાર થાય છે” – આ કહેવત માત્ર ખાવા-પીવાની પસંદગી સુધી મર્યાદિત નથી, પરંતુ વૈજ્ઞાનિક રીતે પણ સાચી સાબિત થઈ રહી છે. તાજેતરના એક સંશોધન પરથી જાણવા મળ્યું છે કે આપણું ગટ હેલ્થ (પાચનતંત્રનું સ્વાસ્થ્ય) સીધું આપણા હૃદયના સ્વાસ્થ્ય (હાર્ટ હેલ્થ)ને અસર કરી શકે છે.
શું છે ગટ હેલ્થ અને તેનો હૃદય સાથે શું સંબંધ છે?
ગટ હેલ્થનો અર્થ છે આપણા પાચનતંત્રમાં રહેલા લાખો સૂક્ષ્મ જીવાણુઓનું (ગટ માઇક્રોબાયોટા) સંતુલન. જ્યારે આ સંતુલન બગડે છે, ત્યારે તેને ડિસ્બાયોસિસ કહેવામાં આવે છે. આ અસંતુલન શરીરમાં ક્રોનિક સોજો (chronic inflammation) પેદા કરે છે, જે હૃદય રોગ જેવા કે હાઈ બ્લડ પ્રેશર, એથરોસ્ક્લેરોસિસ, અને હાર્ટ ફેલિયરનું કારણ બની શકે છે.
ખરાબ આંતરડું, TMAO જેવા રસાયણોનું ઉત્પાદન કરે છે, જે કોલેસ્ટ્રોલના જમાવ અને ધમનીઓની કઠિનતા (artery stiffness) વધારે છે. આનાથી રક્ત પરિભ્રમણ પર અસર થાય છે અને હાર્ટ એટેકનું જોખમ વધી જાય છે.
બગડતી ગટ હેલ્થના લક્ષણો
- સતત પેટ ફૂલવું અને ગેસ થવો – આ ખરાબ પાચન અને અસંતુલિત બેક્ટેરિયાનો સંકેત છે.
- અનિયમિત શૌચક્રિયા અથવા કબજિયાત – આ દર્શાવે છે કે તમારું ગટ માઇક્રોબાયોમ સુસ્ત થઈ ગયું છે.
- થાક અને ઊર્જાનો અભાવ – પોષક તત્વોના શોષણમાં ઘટાડો થવાથી શરીર નબળું અનુભવે છે.
- વારંવાર બીમાર પડવું – નબળી રોગપ્રતિકારક શક્તિ ખરાબ ગટ હેલ્થની નિશાની હોઈ શકે છે.
- એસિડિટી અને છાતીમાં બળતરા – સતત રહે તો આ આંતરડામાં અસંતુલનનો સંકેત આપે છે.
- દુર્ગંધયુક્ત શ્વાસ – સારી ઓરલ હાઇજીન હોવા છતાં આ સમસ્યા આંતરડાના બેક્ટેરિયા સાથે સંબંધિત હોઈ શકે છે.
- સતત ઝાડા – આનાથી શરીરમાં જરૂરી ઇલેક્ટ્રોલાઇટ્સ અને મિનરલ્સની કમી થઈ જાય છે, જે હૃદય માટે હાનિકારક છે.
ગટ અને હૃદયને કેવી રીતે સ્વસ્થ રાખશો
- પ્રોબાયોટિક અને ફાઇબરયુક્ત ખોરાક જેવા કે દહીં, છાશ, ફળો અને શાકભાજીનું સેવન કરો.
- પ્રોસેસ્ડ ફૂડ, વધુ ખાંડ અને ફાસ્ટ ફૂડથી દૂર રહો.
- નિયમિત કસરત કરો, જેથી પાચન અને મેટાબોલિઝમ વધુ સારું રહે.
- તણાવ ઓછો કરો, કારણ કે માનસિક તણાવ પણ ગટ હેલ્થને અસર કરે છે.
- પૂરતી ઊંઘ લો અને હાઇડ્રેટેડ રહો.
ધ્યાન રાખો, એક સ્વસ્થ આંતરડું માત્ર પેટને નહીં, પરંતુ તમારા હૃદયને પણ સ્વસ્થ રાખવામાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવે છે. જો ઉપર જણાવેલા લક્ષણો સતત જોવા મળે, તો ડોક્ટરની સલાહ ચોક્કસ લો.
