Profitable sandalwood farming : રણમાં મહેક્યું ચંદન: વૈજ્ઞાનિક પદ્ધતિથી લાખોની કમાણીનો રસ્તો ખૂલ્યો
Profitable sandalwood farming : ઝરમરતું રણ, ધમધમતું તાપમાન અને ખેતી માટે અનુકૂળ ન લાગતી ધરતી—આ બધાની વચ્ચે ડો. જોગેશ ચૌધરીએ એક એવા સપનાને સાકાર કર્યું જે અઘરું લાગતું હતું. રાજસ્થાનના બાડમેર જિલ્લાના ભીમડા ગામમાં તેમણે profitable sandalwood farming કરીને એક નવી આશાની સુગંધ ફેલાવી છે.
15 દિવસમાં નુકસાન, છતાં હાર નહીં
વર્ષ 2021માં ડો. જોગેશે ગુજરાતમાંથી 1000 ચંદનના છોડ ખરીદીને રોપ્યા હતા, પરંતુ 15 દિવસમાં જ ઉધઈ ના હુમલાથી 900 છોડ બિનસજીવ બની ગયા. સામાન્ય માણસ માટે આ કદાચ અંત લાગે, પરંતુ ડો. જોગેશે આ મુશ્કેલીને શરુઆત માનીને મહેનત ચાલુ રાખી.
કર્ણાટકમાંથી નવાં છોડ અને વૈજ્ઞાનિક દૃષ્ટિકોણ
ઉધઈના હુમલાથી બચવા માટે તેમણે આ વખતે કર્ણાટકથી 900 નવા ચંદનના છોડ લાવ્યા. દરેક છોડની કિંમત લગભગ ₹170 હતી. આ વાટિકા હવે 18 વીઘા જમીન પર ફેલાઈ ગઈ છે, જ્યાં આજે 8 થી 10 ફૂટ ઊંચા ચંદનના વૃક્ષો લહેરાઈ રહ્યા છે.
ડૉ. જોગેશ જણાવે છે કે ચંદન એક પરજીવી છોડ છે, જે આસપાસના વૃક્ષોથી પોષણ શોષી વૃદ્ધિ પામે છે. તેથી તેમણે ચંદનના પ્લોટમાં ખેજડી, સીતાફળ, લીંબુ, આમળા, દાડમ, કેઝુઆરીના જેવા પ્લાન્ટ પણ રોપ્યા છે, જેથી ચંદનના વૃક્ષોને યોગ્ય પોષક તત્ત્વ મળી રહે.
ભવિષ્યમાં કરોડોની આવકનો અંદાજ
ચંદનના વૃક્ષો પરિપક્વ થવા માટે અંદાજે 12-15 વર્ષ લે છે. ચંદનની મૂળમાંથી નીકળતું તેલ કોસ્મેટિક્સ, પરફ્યુમ અને ઔષધિમાં ઉપયોગી હોય છે. ડો. જોગેશ માને છે કે 15 વર્ષ પછી તેઓને લગભગ ₹5 થી ₹6 કરોડ સુધીની આવક મળશે. એટલે કે profitable sandalwood farming આજે વૃક્ષો છે, કાલે સુવર્ણ અવસર બની શકે છે.
મહેનતનો મકસદ સ્પષ્ટ: હાર નહીં માનવી
ડૉ. જોગેશ કહે છે: “જો હું પહેલાના નુકસાન પછી હાર માની લેત તો આજે મારા ખેતરમાં ચંદનની સુગંધ ન ફેલાત.” તેઓનું માનવું છે કે દરેક મુશ્કેલી મહેનત અને ધીરજથી હલ થાય છે. તેઓ હવે પોતાની સફર દ્વારા અન્ય ખેડૂતોએ પણ ચંદનની ખેતી તરફ વળે તેવા આશાવાદી છે.
રણ હવે અવરોધ નહીં, અવસર છે
ડૉ. જોગેશ ચૌધરીનું કાર્ય એ સાબિત કરે છે કે યોગ્ય દૃષ્ટિકોણ અને વૈજ્ઞાનિક પદ્ધતિ અપનાવવાથી રણમાં પણ સુગંધિત નફો લાવી શકાય છે. આજે તેઓ માત્ર એક ખેડૂત નથી, પણ profitable sandalwood farming માટે દેશભરના ખેડૂતો માટે જીવંત પ્રેરણા બની ચૂક્યા છે
