ADB ની મોટી શરત: પાકિસ્તાનને $410 મિલિયનની સહાય
આર્થિક સંકટનો સામનો કરી રહેલા પાકિસ્તાને હવે ખનિજ સંપત્તિ તરફ નજર ફેરવી છે. બલુચિસ્તાનની પ્રખ્યાત રેકો દિક સોના-તાંબાની ખાણ ફરી એકવાર હેડલાઇન્સમાં છે. નવીનતમ માહિતી અનુસાર, એશિયન ડેવલપમેન્ટ બેંક (ADB) એ આ પ્રોજેક્ટ માટે લગભગ $410 મિલિયનનું ભંડોળ પૂરું પાડવાનો નિર્ણય લીધો છે. આ રોકાણ એવા સમયે થઈ રહ્યું છે જ્યારે પાકિસ્તાન વારંવાર IMF બેલઆઉટ, ઘટી રહેલા ચલણ અને વધતા દેવાથી પરેશાન છે.
પ્રોજેક્ટ સ્કેલ અને સંભાવનાઓ
લગભગ $6.6 બિલિયનના ખર્ચે વિકસાવવામાં આવી રહેલા આ પ્રોજેક્ટનો હેતુ પ્રારંભિક તબક્કામાં દર વર્ષે લગભગ 2 લાખ મેટ્રિક ટન તાંબુ કાઢવાનો છે. સમય જતાં, આ ઉત્પાદન ક્ષમતાને 4 લાખ મેટ્રિક ટન સુધી વધારવાની યોજના છે. એવો અંદાજ છે કે આ ખાણ પાકિસ્તાનને સમગ્ર 37 વર્ષના સંચાલનમાં લગભગ $70 બિલિયનનો રોકડ પ્રવાહ આપી શકે છે.
વિદેશી કંપનીઓની ભાગીદારી
આ પ્રોજેક્ટમાં સૌથી મોટો વિદેશી રોકાણકાર કેનેડાની પ્રખ્યાત ખાણકામ કંપની બેરિક ગોલ્ડ છે, જેનો 50% હિસ્સો છે. બાકીનો હિસ્સો પાકિસ્તાનની કેન્દ્ર અને પ્રાંતીય સરકારો પાસે છે. ADBના પેકેજમાં બેરિક ગોલ્ડને $300 મિલિયનની લોન અને પાકિસ્તાન સરકાર માટે $110 મિલિયનની ગેરંટીનો સમાવેશ થાય છે. આ ઉપરાંત, યુએસ એક્સપોર્ટ-ઇમ્પોર્ટ બેંક, એક્સપોર્ટ ડેવલપમેન્ટ કેનેડા અને જાપાનના JBIC સાથે પણ વાતચીત ચાલી રહી છે. અગાઉ, વિશ્વ બેંકના IFC તરફથી $700 મિલિયન એકત્ર કરવામાં આવ્યા છે.
કાનૂની વિવાદોથી લઈને સુરક્ષા પડકારો સુધી
આ પ્રોજેક્ટ ઘણા વર્ષો સુધી કાનૂની લડાઈમાં ફસાયેલ રહ્યો, પરંતુ 2022 માં કરાર પછી તેને નવી ગતિ મળી. હવે 2028 સુધીમાં ઉત્પાદન શરૂ કરવાનું લક્ષ્ય છે. જો કે, બલુચિસ્તાનમાં સુરક્ષા પરિસ્થિતિ એક મોટો પડકાર છે, કારણ કે આ વિસ્તારમાં લાંબા સમયથી હિંસક ઘટનાઓ અને વિરોધ પ્રદર્શનો જોવા મળ્યા છે. આ હોવા છતાં, પાકિસ્તાન સરકાર માને છે કે આ પ્રોજેક્ટ તેની ડગમગતી અર્થવ્યવસ્થાને સંભાળવામાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવી શકે છે.
