મોંઘવારીમાં તીવ્ર ઘટાડો: NSO ના આંકડા જાહેર, અનુકૂળ આધાર અસર અને ખાદ્ય પદાર્થોના ભાવ ઘટવાથી અર્થતંત્રને બળ.
દિવાળીના તહેવાર પહેલા સામાન્ય જનતા અને ખાસ કરીને ગૃહિણીઓ માટે એક મોટા રાહતના સમાચાર સામે આવ્યા છે. દેશમાં મોંઘવારીના દરોમાં સપ્ટેમ્બર મહિનામાં ઐતિહાસિક ઘટાડો નોંધાયો છે. રાષ્ટ્રીય આંકડાકીય કાર્યાલય (NSO) દ્વારા ૧૩ ઓક્ટોબર, ૨૦૨૫ ના રોજ જાહેર કરાયેલા આંકડા અનુસાર, સપ્ટેમ્બરમાં ભારતનો છૂટક ગ્રાહક ભાવ ફુગાવો (CPI Inflation) ઘટીને ૧.૫૪ ટકા થયો છે.
ઓગસ્ટ ૨૦૨૫ માં ફુગાવો ૨.૦૭ ટકા હતો, તેની તુલનામાં આ ઘટાડો છેલ્લા આઠ વર્ષથી વધુ સમયમાં સૌથી નીચું સ્તર દર્શાવે છે. અગાઉ જૂન ૨૦૧૭ માં ફુગાવો આટલો ઓછો હતો.
મોંઘવારી શા માટે ઘટી? રસોડાના બજેટ પર સીધી અસર
મોંઘવારીમાં આ તીવ્ર ઘટાડાનું મુખ્ય કારણ ખાદ્ય પદાર્થોના ભાવમાં થયેલો ઘટાડો છે, જેનાથી સામાન્ય માણસના રસોડાના બજેટ પર સીધી સકારાત્મક અસર પડશે.
- નકારાત્મક ખાદ્ય ફુગાવો: સપ્ટેમ્બર ૨૦૨૫ માં ખાદ્ય ફુગાવો (Food Inflation) (-) ૨.૨૮ ટકા નોંધાયો છે, જે ઓગસ્ટમાં (-) ૦.૬૪ ટકા હતો. નકારાત્મક ફુગાવો એ દર્શાવે છે કે ખાદ્ય વસ્તુઓ પાછલા વર્ષની તુલનામાં સસ્તી થઈ છે. આ એક મોટું આર્થિક સંકેત છે કે ભાવ નિયંત્રણમાં છે.
- શાકભાજી અને કઠોળ સસ્તા: NSO ના ડેટા મુજબ, શાકભાજી અને કઠોળ ના ભાવમાં સતત આઠમા મહિના માટે ઘટાડો નોંધાયો છે. શાકભાજીની કિંમતોમાં ૨૧.૪ ટકા અને કઠોળની કિંમતોમાં ૧૫.૩ ટકાનો મોટો ઘટાડો જોવા મળ્યો છે.
- અન્ય આવશ્યક વસ્તુઓ: શાકભાજી અને કઠોળ ઉપરાંત, તેલ અને ચરબી (Edible Oil), ફળો, અનાજ અને ઇંધણ જેવી ઘણી મુખ્ય ચીજવસ્તુઓના ભાવમાં પણ ઘટાડો જોવા મળ્યો છે, જે ગૃહિણીઓને મોટી રાહત આપશે.
ખાદ્ય પદાર્થોના ભાવ ઘટવાથી દિવાળીના તહેવાર દરમિયાન મીઠાઈઓ, ફરસાણ અને અન્ય વાનગીઓ બનાવવા માટેના ખર્ચમાં ઘટાડો થવાની સંભાવના છે, જે પરિવારોની ખરીદ શક્તિમાં વધારો કરશે.
RBI અને અર્થતંત્ર માટે સારા સંકેતો
મોંઘવારીના દરોમાં થયેલો આ ઘટાડો માત્ર ગ્રાહકો માટે જ નહીં, પરંતુ ભારતીય રિઝર્વ બેંક (RBI) અને સમગ્ર અર્થતંત્ર માટે પણ સારા સમાચાર છે.
- RBI ને રાહત: RBI દ્વારા ફુગાવાનો દર ૨ ટકાથી ૬ ટકાની વચ્ચે રાખવાનું લક્ષ્ય છે. સપ્ટેમ્બરનો ૧.૫૪ ટકાનો આંકડો RBI ના લક્ષ્યાંક કરતાં પણ નીચો છે, જેનાથી સેન્ટ્રલ બેંક પર વ્યાજ દરો (Interest Rates) જાળવી રાખવા અથવા ભવિષ્યમાં ઘટાડવા માટેનું દબાણ ઘટે છે.
- સસ્તી લોનનો રસ્તો: વિશ્લેષકો માને છે કે મોંઘવારીમાં આ ઘટાડો RBI ને ભવિષ્યમાં નીતિ દરોમાં ઘટાડો કરવા માટે વધુ અવકાશ પૂરો પાડી શકે છે, જેનાથી લોન સસ્તી થઈ શકે છે અને અર્થતંત્રને વધુ વેગ મળી શકે છે.
- GST ની અસર: તાજેતરમાં અમલમાં મૂકાયેલા GST દરોના તર્કસંગતીકરણથી પણ ફુગાવા પર હકારાત્મક અસર થવાની અપેક્ષા છે, કારણ કે તેનાથી ગ્રાહક માલની વિશાળ શ્રેણીના ખર્ચમાં ઘટાડો થશે.
શું દિવાળીની ખરીદી સસ્તી થશે?
ખાદ્ય વસ્તુઓના ભાવમાં ઘટાડો થયો છે, ત્યારે અન્ય કેટલીક વસ્તુઓ, જેમ કે સોના અને ચાંદી ના ભાવમાં જોકે વધારો જોવા મળ્યો છે. તેમ છતાં, મોટાભાગની આવશ્યક ચીજવસ્તુઓ સસ્તી થતાં, સામાન્ય લોકો માટે દિવાળીની ખરીદી કરવી વધુ સસ્તું બની શકે છે.
ચોમાસાની સારી પ્રગતિ, ખરીફ પાકનું વધુ વાવેતર અને ખાદ્ય અનાજનો સારો સ્ટોક – આ તમામ પરિબળો આગામી મહિનાઓમાં પણ ખાદ્ય ભાવોને નિયંત્રણમાં રાખવામાં ફાળો આપશે. આમ, દિવાળીની ઉજવણી આ વર્ષે આર્થિક રાહત સાથે વધુ ખુશહાલ બની શકે છે.
